Objavljeno

Odbor za antikorupciju: Lijek ili placebo?

Izmjenama Poslovnika Skupštine Crne Gore, u maju 2012. godine, predviđeno je osnivanje Odbora za antikorupciju kao stalnog radnog tijela. Nadležnosti novog odbora uključuju nadzor i analizu rada državnih organa, institucija, organizacija i tijela u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, kao i razmatranje pitanja i problema u sprovođenju zakona, strategija i akcionih planova u ovoj oblasti, i predlaganje mjera za njihovo unapređenje. Odboru je povjereno i razmatranje predstavki i njihovo upućivanje nadležnim organima.

Jačanje uloge parlamenta i efikasnija borba protiv korupcije i organizovanog kriminala su među ključnim izazovima u pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji. Osnivanje Odbora zato predstavlja šansu za sveobuhvatniji napredak u reformama, koje zemlja mora da sprovede. Međutim, u cilju što efikasnijeg korišćenja njegovih nadležnosti i prevazilaženja izazova koji se mogu javiti u radu Odbora za antikorupciju, neophodno je definisati pravce njegovog rada i odnos sa drugim odborima i anti-korupcijskim tijelima.

Cilj ovog papira je da ukaže na moguće dileme u radu novog odbora, i da ukaže na poželjna tumačenja njegovih nadležnosti u cilju jačanja ukupne uloge parlamenta u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala.

Objavljeno

Saopštenje: Omogućiti uvid zainteresovanim odborima u nacrte pregovaračkih pozicija

Razmatranjem nacrta pregovaračkih pozicija isključivo na sjednicama, zatvorenim za javnost, jednog radnog tijela – Odbora za evropske integracije, Skupština neće moći na suštinski način da doprinese progresu u procesu pregovora.

Skupština Crne Gore, odnosno nadležni Odbor za evropske integracije, će na sjednici 19. februara, koja će biti zatvorena za javnost, razmatrati nacrt pregovaračke pozicije za poglavlje 26 – Obrazovanje i kultura. To će biti prvi nacrt sa kojim će se Odbor „upoznati“, jer je, zbog postizborne dinamike, poglavlje 25 – Nauka i istraživanje otvoreno i privremeno zatvoreno bez informisanja Skupštine i razmatranja nacrta pregovaračke pozicije za ovo poglavlje.

Iako je Vlada, prateći praksu zemalja koje su do sada pregovarale o članstvu u Evropskoj uniji, onemogućila uvid zainteresovane javnosti u sadržaj pregovaračkih pozicija, Skupština, opredjeljujući se za funkcionalniji model razmatranja ovih dokumenata, može sebi obezbijediti aktivniju ulogu i, samim tim, bolju kontrolu procesa pregovora. Naime, budući da je Odbor za evropske integracije isključen iz procesa provjere harmonizacije zakonodavstva, pa se usklađenost prijedloga zakona sa pravnom tekovinom EU razmatra u okviru radnih tijela koja su specijalizovana za tu oblast, razmatranje nacrta pregovaračkih pozicija u ovom tijelu će biti uskraćeno za raspravu o suštinskim pitanjima od značaja za tok pregovora. Zbog toga, kao optimalan se čini model po kome se pregovaračke pozicije razmatraju na zajedničkim sjednicama „matičnih“/zainteresovanih odbora i Odbora za evropske integracije. Za uspostavljanje ovog modela ne postoji, formalno, prepreka u Poslovniku Skupštine, a njime bi se unaprijedio kvalitet procesa pregovora, i uloga Skupštine u ovom procesu.

Jovana Marović
Koordinatorka istraživanja

Objavljeno

Obilježena druga godina primjene Zakona o parlamentarnom nadzoru

Institut alternativa je organizovao okrugli sto pod nazivom “Druga godina primjene Zakona o parlamentarnom nadzoru u oblasti bezbjednosti i odbrane”, uz podršku Centra za demokratsku kontrolu oružanih snaga iz Ženeve (DCAF).

Uspjeli smo da okupimo sve relevantne učesnike procesa parlamentarnog nadzora nad sektorom bezbjednosti i odbrane i sprovedemo sadržajnu raspravu o ispunjavanju odredbi Zakona o parlamentarnom nadzoru u oblasti bezbjednosti i odbrane u toku 2012. godine.

Za potrebe ovog skupa, pripremili smo i monitoring izvještaj o aktivnostima Odbora za bezbjednost i odbranu u 2012. godini na ispunjavanju zakonskih nadležnosti.

Evo nekih nalaza iz monitoring izvještaja o primjeni Zakona o parlamentarnom nadzoru u oblasti bezbjednosti i odbrane u toku 2012. godine:

U toku 2012. godine, dijelom zbog parlamentarnih izbora, učinjen je korak unazad u odnosu na ispunjavanje nadležnosti i mjera previđenih Zakonom o parlamentarnom nadzoru u oblasti bezbjednosti i odbrane. Značajan broj aktivnosti iz Plana vršenja nadzora nije sproveden.

Godinu za nama karakterisala je pasivnost i poslanika vladajuće većine i poslanika opozicije u pogledu iniciranja mehanizama parlametnarnog nadzora. Upućene su samo dvije inicijative za održavanjem kontrolnog saslušanja, a nijedna za konsultativno saslušanje. Među neispunjenim obavezama, svakako su najznačajnije razmatranje izvejštaja o radu Uprave policije i Agencije za nacionalnu bezbjednost.

U toku 2012. godine Odbor nije koristio nijedan od brojnih mehanizama kojima raspolaže kada je u pitanju kontrola nad primjenom mjera tajnog nadzora. Ovo je posebno problematično, ukoliko imamo u vidu da se parlametnarni nadzor u ovoj oblasti nije sprovodio ni u toku 2011. godine.

Skupština je isključena iz odlučivanja o upućivanju pripadnika civilne zaštite, policije i zaposlenih u organima državne uprave u mirovne misije u inostranstvu, niti biva informisana o njihovim aktivnostima. Saradnja sa civilnom društvom je značajno opala u odnosu na 2011. godinu, prije svega zbog neodržavanja planiranih konsultativnih saslušanja.

Mehanizam posjete je neprecizno definisan, a Odbor ne usvaja izvještaje o realizovanim posjetama. Skupština na plenumu ne raspravlja o izvještajima o parlametnarnom nadzoru koje Odbor u toku godine podnosi (a tokom 2012. godine ih je bilo devet). Situacija po pitanju rodne ravnopravnosti u Odboru nije popravljena prilikom formiranja novog sastava nakon izbora.

Radnu verziju izvještaja koji je predstavljen na okruglom stolu možete pronaći ovdje

Objavljeno

IA član regionalne mreže ,,Jugoistočna evropska inicijativa u socijalnoj politici”

U Zagrebu, 8. februara 2013. godine, Institut alternativa potpisao izjavu o osnivanju regionalne mreže za podsticanje reforme socijalne politike u Jugoistočnoj Evropi

Katedra za socijalnu politiku Studijskog centra socijalnog rada Pravnog fakulteta u Zagrebu, časopis Revija za socijalnu politiku i CERANEO- Centar za razvoj neprofitnih organizacija uputili su inicijativu predstavnicima studijskih programa za socijalnu politiku i think tank organizacijama za uspostavljanje regionalne mreže za podsticanje reforme socijalne politike u Jugoistočnoj Evropi.

Prvi radni sastanak održan je 8. februara u Studijskom centru socijalnog rada Pravnog Fakulteta u Zagrebu. Na sastanku su predstavnici fakulteta prezentovali: nastavne programe u oblasti socijalne politike, istraživačke projekte i oblike saradnje sa nacionalnim i međunarodnim akterima. Predstavnici think tank organizacija su govorili o temama istraživačkih projekta, ostvarenoj saradnji s državom, skupovima koje organizuju, ostvarenoj međunarodnoj saradnji, kao i donatorima koji podržavaju njihov rad.

Pored IA, inicijativu za uspostavljanje regionalne saradnje prihvatli su: Mr Uglješa Janković (saradnik na Fakultetu političkih nauka u Podgorici), Prof. dr. Gordana Matković (profesorica na Fakultetu za ekonomiju, finansije i administraciju i direktorica studija socijalne politike u Centru za liberalno-demokratske studije u Beogradu), Prof. dr. Ana Čekerevac (profesorica na Fakultetu političkih nauka u Beogradu), Prof. dr. sc. Maja Gerovska Mitev (profesorica na Institutu za socijalni rad i socijalnu politiku pri Filozofskom fakultetu Univerziteta Sv. Kiril i Metodij iz Skoplja), Prof. dr. Lulzim Dragidella (šef odsjeka za socijalni rad pri Filozofskom fakultetu Univerziteta u Prištini), Prof. dr. sc. Suada Buljubašić (profesorica na Odsjeku za socijalni rad na Fakultetu političkih nauka u Sarajevu), Dr. Žarko Papić, direktor NVO “Inicijativa za bolju i humaniju inkluziju“ iz Sarajeva. Ispred IA, inicijativu je potpisala naša istraživačica javnih politika, Dragana Radović.

Na sastanku su dogovoreni okviri buduće saradnje, koja je formalizovana potpisivanjem izjave o osnivanju mreže „Jugoistočna evropska inicijativa u socijalnoj politici“. Izjavu o saradnji potpisali su i Prof. dr sc. Siniša Zrnščak (profesor na Katedri za socijalnu politiku pri Studijskom centru za socijalni rad), Prof. dr sc. Zoran Šućur (urednik stručnog časopisa “Revija za socijalnu politiku”) i Prof. dr sc. Gojko Bežovan (predsjednik CERANEO-a)

Objavljeno

Konkurs za polaznike II generacije Škole javnih politika

Institut alternativa
u saradnji sa Centrom za monitoring i istraživanja (CEMI)
raspisuje:

Konkurs za polaznike II generacije Škole javnih politika

Cilj škole je da polaznicima pruži teorijska i praktična znanja o javnim politikama, njihovom kreiranju i unapređivanju. Kroz program Škole ćete biti u prilici da bolje razumijete koncept javnih politika, aktere i procese u sistemu kreiranja javnih politika.

Škola će vam pomoći da kvalitetno istražujete i analizirate javne politike, planirate i srovodite istraživanja, pišete analitički tekst/predlog praktične politike, da formulišete preporuke za donosioce odluka i komunicirate/zastupate zaključke i preporuke.

Škola se realizuje kroz 5 modula koji se sastoje od serije predavanja sa praktičnim radom. Predavači u školi su univerzitetski profesori, predstavnici državnih institucija i nezavisnih istraživačkih centara i stručnjaci za javne politike iz zemlje i regiona.

Zainteresovani kandidati mogu podnijeti prijavu sa kraćom biografijom na e-mail adresu: info@institut-alternativa.org najkasnije do 20. februara 2013.

Škola je prvenstveno namijenjena neposrednim ili budućim akterima u procesu kreiranja javnih politika, aktivnim profesionalcima u: državnoj upravi, istaknutim nevladinim organizacijma, sindikatima, medijima, kao i najboljim studentima završnih godina studija fakulteta društvenih nauka.

Projekat Škola javnih politika je podržala Komisija za raspodjelu dijela prihoda od igara na sreću.

Preuzmite Okvirni program Škole javnih politika 2013

Više informacija o projektu i prethodnoj generaciji Škole

Objavljeno

Saopštenje: Borbu protiv korupcije u sportu pomjeriti s mrtve tačke

Iako nije poznato da je u Crnoj Gori procesuiran ijedan slučaj korupcije u sportu, naše istraživanje pokazuje da je podložnost ovoj pojavi visoka, naročito u pogledu sufinansiranja sportskih organizacija, izgradnje sportskih objekata i namještanja mečeva.

Uprava za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma, od 2008. godine, vršila je provjere četiri slučaja sumnjivih transakcija u vezi sa poslovanjem priređivača igara na sreću, pokazuju podaci do kojih smo došli tokom istraživanja na novoj analizi „Rizici korupcije u crnogorskom sportu“.

U jednom slučaju, obavještenje o sumnjivim transakcijama proslijeđeno je Upavi policije, dok je u drugom utvrđeno izbjegavanje značajnih poreskih obaveza.

Na drugoj strani, u Specijalnim odjeljenjima za korupciju, organizovani kriminal, ratne zločine i terorizam Viših sudova u Bijelom Polju i u Podgorici, nije donijeta nijedna presuda niti je u njima vođen ijedan postupak u vezi sa krivičnim djelima korupcije i organizovanog kriminala u sportu.

Činjenicu da nije poznato da je ijedan slučaj procesuiran, međutim, ne treba tumačiti kao pokazatelj odsustva ovih krivičnih djela.

Naprotiv, pregledom propusta u institucionalnom i pravnom okviru, naše istraživanje ukazuje na podložnost rizicima korupcije tokom sufinansiranja sportskih organizacija, izgradnje sportskih objekata i eventualnog namještanja mečeva.

Dok namještanje mečeva uzima maha i u razvijenijim zemljama, o čemu svjedoči aktuelna istraga EUROPOL-a, opasnost od ove pojave u Crnoj Gori je zanemarena. U cilju sprečavanja ovakvih prevara, neophodno je jačati kapacitete nadležnih državnih organa i njihovu međusobnu koordinaciju.

U tom smislu, treba osigurati čuvanje primljenih kladioničkih uplata i isplata u posebnom sistemu on-line nadzora i njegovo povezivanje s informacionim sistemom Uprave za igre na sreću. Iako predviđen Zakonom o igrama na sreću, ovaj sistem do dan danas nije uspostavljen.

Sufinansiranje sportskih organizacija sredstvima iz državnog i lokalnih budžeta takođe ostavlja prostor za zloupotrebu javnog interesa. Netransparentnost sufinansiranja sportskih organizacija na lokalnom nivou je naročito zabrinjavajuća. Sve lokalne uprave zato treba obavezati na omogućavanje uvida u precizan iznos sredstava opredijeljenih za sufinansiranje sportskih organizacija i u kriterijume na osnovu kojih je taj novac raspodijeljen.

Izgradnja i adaptacija sportskih objekata je još jedna oblast u kojoj može doći do korupcije, s obzirom na stratešku opredijeljenost Vlade da se u sprovođenju velikih infrastrukturnih projekata sve više opredjeljuje za koncept javno-privatnih partnerstava. Za uspješnu primjenu ovog koncepta, treba donijeti poseban Zakon o javno-privatnim partnerstvima, koji bi jasno definisao obaveze objavljivanja detalja i načina realizacije ugovora o javno-privatnim partnerstvima.

Analizu u cjelosti možete pronaći ovdje.

Milena Milošević
Istraživačica javnih politika