Objavljeno

Sastanak sa zamjenikom ministra inostranih poslova Holandije

Predsjednik Upravnog odbora, Stevo Muk, učestvovao je na sastanku sa predstavnicima holandskog Ministarstva inostranih poslova koji su u posjeti Crnoj Gori. Delegaciju Kraljevine Holandije su predvodili Robert de Groot, generalni direktor za evropsku saradnju i zamjenik ministra inostranih poslova za evropske poslove i Laurent Stokvis, ambasador Kraljevine Holandije za Crnu Goru i Srbiju.

Tokom sastanka riječi je bilo o ulozi civilnog društva u procesu pregovora Crne Gore za punopravno članstvo u EU, a posebno o stanju u okviru poglavlja koja se odnose na vladavinu prava, pravosuđe i borbu protiv korupcije.

Pored predsjednika Upravnog odbora, sastanku su prisustvovale i Daliborka Uljarević, izvršna direktorka Centra za građansko obrazovanje (CGO) i Tea Gorjanc-Prelević, izvršna direktorka Akcije za ljudska prava (HRA).

Objavljeno

Ko sluša revizore i da li ujedinjeni imaju šanse?

Danas smo održali konferenciju na kojoj smo po prvi put smo imali okupljene predstavnike gotovo svih jednica za unutrašnju reviziju na jednoj strani i predstavnike Državne revizorske institucije (DRI) na drugoj. Razgovarali smo o tome kako da DRI i jedinice za unutrašnju reviziju ostvare saradnju bolju od sadašnje, koja se svodi na izvještavanje i kontrolu unutrašnje revizije od strane DRI.

Naši panelisti su bili dr Branislav Radulović, član Senata DRI i mr Ana Krsmanović, generalna direktorica Direktorata za centralnu harmonizaciju u MInistarstvu finansija, a u raspravi su učešće uzeli i ostali predstavnici DRI, Ministarstva finansija i rukovodioci jedinica za unutrašnju reviziju iz raznih ministarstava, opština, fondova.

Danas u javnom sektoru imamo 34 jedinice za unutrašnju reviziju i ukupno 61 unutrašnjeg revizora. U periodu od 2011. do 2014. godine, unutrašnji revizori su obavili 342 revizije i izdali 1214 preporuka, koje se, prema riječima predstavnika Ministarstva finansija, sprovode u značajnom broju.

Sav kapacitet unutrašnje revizije mora biti iskorišćen kao još jedan od alata koji je obezbijediti zakonito, racionalno, ekonomično i efikasno trošenje sredstava poreskih obveznika od strane javne uprave.

Jedan od koraka u tom pogledu je i bliže i djelotvornije povezivanje DRI i unutrašnje revizije.

Institut alternativa je, kao osnovu za raspravu, pripremio uporedni pregled praksi saradnje između vrhovnih revizorskih institucija i unutrašnje revizije. Primjeri saradnje idu od postojanja posebnih protokola i sporazuma o saradnji, preko razmjene informacija i dostavljanja izvještaja unutrašnje revizije, do zajedničkog obavljanja revizija i odobravanja godišnjeg plana unutrašnje revizije od strane vrhovne revizije.

Unutrašnji revizori su ukazali na probleme koji opterećuju njihov rad. Učestalo nerazumijevanje uloge unutrašnje revizije od strane rukovodilaca, „zatrpavanje“ revizora nalozima za kontrolu, nemogućnost popune nedostajućih, sistematizovanih mjesta. Navedeni su primjeri Ministarstva unutrašnjih poslova ili Univerziteta Crne Gore, velikih sistema, koji imaju samo jednog unutrašnjeg revizora. Posebno su istaknuti problemi nezavisnosti unutrašnjih revizora, odnosa sa rukovodiocima i problem njihove nezaštićenosti u slučaju sukoba u pogledu nalaza i rada, kao i niska primanja koja, po riječima učesnika, ne motivišu postojeće revizore niti privlače novi kadar.

Razgovarali smo i o tome koliko unutrašnji revizori prate rad DRI i koriste izvještaje o reviziji, kao i o kvalitetu izvještaja koje proizvode sami unutrašnji revizori i koliko su oni korisni Državnoj revizorskoj instituciji.

Smatramo da smo ovim sastankom postavili temelje za buduću saradnju između DRI i sistema unutrašnjih kontrola u javnom sektoru, a od samih učesnika iz Ministarstva finansija i DRI je najavljeno da će ovakav vid konsultacija pokušati da ustanove kao praksu. Kao doprinos daljem razvoju ove teme, pripremićemo i sažetak današnje diskusije sa ključnim temama koje su pomenuti, kao i prijedlozima za jačanje saradnje iz uporedne prakse.

Konferencija “Jačanje nadzora javnih finansija – Kako do bolje saradnje državnih i unutrašnjih revizora?” je dio projekta koji Institut alternativa sprovodi uz podršku ambasade Kraljevine Norveške, pod nazivom “Zajedno ka odgovornosti – jačanje uticaja državne revizije u Crnoj Gori”. Cilj projekta je povećati stepen ispunjenja preporuka DRI, a komponente projekta su i jačanje veze DRI sa Skupštinom Crne Gore, organizacijama civilnog društva i internim revizorima u javnom sektoru.

Objavljeno

Konferencija na CEU o pridruživanju Srbije i Crne Gore EU

Jovana Marović na konferencijiKoordinatorka istraživanja, Jovana Marović, učestvovala je 18. maja na konferenciji “Srbija i Crna Gora: korak bliže pridruživanju Evropskoj uniji?” koju je organizovao Centar za EU politiku proširenja (Center for EU Enlargement Studies, CENS) u okviru Centralno-evropskog univerziteta (CEU) u Budimpešti.

Jovana je govorila o dosadašnjem toku pregovora za punopravno članstvo Crne Gore u EU, kao i o ulozi civilnog sektora u ovom procesu, te specifičnom modelu direktnog učešća NVO u pregovaračkim radnim grupama. Poseban dio njenog izlaganja se odnosio na politiku uslovljavanja EU u okviru poglavlja 23 koje obuhvata reformu pravosuđa, borbu protiv korupcije i ljudska prava. S obzirom na to da je panel na kojem je Jovana učestvovala bio posvećen, između ostalog, migracijama i nezaposlenosti kao ključnim društvenim izazovima, dio njene prezentacije je obuhvatio i dosadašnje pripreme za otvaranje poglavlja 19, koje se odnosi na socijalnu politiku i zapošljavanje. Panelisti u okviru ove teme su bili i Marija Vuksanović iz Centra za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) i Marko Savković iz Beogradskog fonda za političku izuzetnost.

Detalj sa konferencije

Objavljeno

Zajedničko saopštenje: Uvesti red na tržištu elektronskih medija

Član radne grupe za izradu Predloga Zakona o izmjenama i dopunama zakona o elektronskim medijima, Goran Đurović i nevladine organizacije Centar za građansko obrazovanje (CGO), Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO), Centar za monitoring i istraživanja (CEMI), Institut Alternativa (IA) i Juventas, dostavili su Ministarstvu kulture prijedloge amandmana na ovaj zakonski tekst. Ti prijedlozi se odnose na mjere kojima se uvodi red na tržištu elektronskih medija i ostvaruje interes javnosti da bude kvalitetnije informisana o pitanjima koja su značajna za život građana.

Uvesti red na tržištu elektronskih medija

NVO predlažu propisivanje minimalnog procenta od 25% sopstvene produkcije za sve elektronske emitere koji žele da dobiju odobrenje za emitovanje. Na taj način bi na tržištu funkcionisali održivi pružaoci audio-vizuelnih usluga koji doprinijeti boljem informisanju građana i ostvarenju medijskog pluralizma. Ovim se spriječava i nelojalna konkurencija i mogućnost da mediji koji skoro da i nemaju sopstveni proizvod i zapošljene ostvaruju prihode od marketinga zahvaljujući sadržajima upitnog kvaliteta. Ovaj zahtjev svoje utemeljenje ima i u članu 59, stav 4, postojećeg Zakona koji propisuje: “Emiter je dužan da najmanje 10% ukupnog nedjeljnog programa posveti objavljivanju vijesti i informacija iz zone pokrivanja.”Ukoliko emiteri već na osnovu aktuelnog Zakona imaju obavezu koja se odnosi na proizvodnju sopstvenog informativnog programa, nema prepreke da se uvede obaveza za dodatnih 15% sadržaja kojima se zadovoljava javni interes.

Takođe, grupa NVO predlaže da se obaveže direktor Agencije da oduzme odobrenje za emitovanje ukoliko se emiter ne pridržava odobrenja tj. ukoliko ne realizuje programske obaveze u skladu sa podnešenom prijavom na javni konkurs ili zahtjevom za izdavanje odobrenja. Naime, ukoliko emiter ne proizvodi onoliko programa koliko je obećao na javnom konkursu gubi odobrenje za emitovanje. Ovo će natjerati emitere da pažljivo predlažu sopstvenu produkciju, ali i druge sadržaje a Agenciji omogućiti da, cijeneći javni interes, odobrenja daje onim emiterima koji zaista mogu doprinijeti medijskom pluralizmu.

Grupa NVO je predložila i rješenja kojima se stvaraju uslovi za funkcionisanje Fonda za podsticanje medijskog pluralizma. U prijedlozima je razrađen detaljno postupak dodjele sredstava emiterima za proizvodnju sadržaja od javnog interesa. Sredstva iz Fonda mogu koristiti elektronski mediji koji imaju odobrenje za rad Agencije, koji pokrivaju određenu lokalnu, regionalnu teritoriju ili djeluju na teritoriji države i koji imaju značajnu sopstvenu produkciju (iznad 25% sopstvene u ukupnoj produkciji). Ovim se osigurava da elektronski mediji koji zaista proizvode program u Crnoj Gori dobiju mogućnost unaprijeđenja svojih sadržaja radi ostvarivanja boljeg informisanja javnosti. Savjet AEM donosi konačnu odluku o raspodjeli sredstava, ali na osnovu prijedloga nezavisnih eksperata. Praktično se radi o modelu koji se već koristi u EU prilikom ocjenjivanja prijedloga projekata koje finansira Evropska komsija. Sam Fond se treba finansirati od nadoknade koju plaćaju pružaoci AVM usluga na zahtjev (kablovski operateri), koji ukupno imaju oko 170,000 korisnika što u predloženom procentu treba da osigura oko 800,000 eura godišnje. Iz drugog izvora, budžeta Crne Gore uz fiksno izdvajanje od 0,005% BDP, moguće je osigurati oko 200,000 eura na godišnjem nivou. Ovaj iznos neće opteretiti budžet Crne Gore a može značajno pomoći bolje informisanje građana o pitanjima od javnog interesa.

U izmjenama koje predlažu NVO je i uvođenje obavezne šestomjesečne analize o primjeni programskih standarda koja bi jasno pokazala koji mediji ispunjavaju zakonske obaveze i obaveze koje proističu iz odobrenja za rad elektronskih medija (sopstvena produkcija itd…). Neispunjavanje zakonskih odredbi predstavlja uslov za oduzimanje odobrenja za rad emitera ili razrješenje direkotra Agencije ukoliko ne poštuje zakonske norme. Uvodi se i nova nadležnost i obaveza Agencije da najmanje jednom godišnje sprovede istraživanje javnog mnjenja koje se odnosi na povjerenje gledalaca i slušalaca, gledanost/slušanost elektronskih medija.

Konačno, grupa NVO predložila je niz mjera kojima su regulisani način korišćenja sredstava iz budžeta odnosno zabrana korišćenja javnih sredstava za komercijalne sadržaje (unakrsno subvencioniranje), vođenje posebnog (odvojenog) računovodstva i povraćaj sredstava ukoliko ne budu utrošena za proizvodnju sadržaja od javnog interesa. Prijedlozi NVO u potpunosti uvažavaju Saopštenje Evropske komisije o primjeni pravila državne pomoći za javne radio-difuzne usluge (2009/C 257/1), ali se ne stvara obaveza da se ova pitanja isključivo regulišu ugovorom kao jedinim oblikom za uređenje međusobnih prava i obaveza javnih emitera i njihovih osnivača. U ovim prijedlozima se nalaze i mjere kojima se povećava transparentnost rada Agencije za elektronske medije.

U ime nevladinih organizacija Centar za građansko obrazovanje (CGO), Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO), Centar za monitoring i istraživanja (CEMI), Institut Alternativa (IA) i Juventas,

Goran Đurović, član radne grupe za izradu Predloga Zakona o izmjenama i dopunama zakona o elektronskim medijima

Objavljeno

Najava konferencije: „Jačanje nadzora javnih finansija — Kako do bolje saradnje državnih i unutrašnjih revizora?“

Uz podršku ambasade Kraljevine Norveške, naredne nedjelje (19. maj) organizujemo konferenciju pod nazivom „Jačanje nadzora javnih finansija — Kako do bolje saradnje državnih i unutrašnjih revizora?“.

Ovaj prvi skup državnih i unutrašnjih revizora, organizujemo u saradnji sa Državnom revizorskom institucijom (DRI) i Ministarstvom finansija.

Naša namjera je da kroz ovaj skup ukažemo na potrebu jačanja saradnje između DRI i sistema unutrašnje revizije. Na jednom mjestu ćemo okupiti predstavnike eksterne i unutrašnje revizije sa ciljem da porazgovaramo o dosadašnjoj saradnji, ukažemo na moguće probleme i prepreke, kao i dogovorimo pravce buduće saradnje.

U toku uvodnog dijela konferencije, izlaganja će imati:

  • Stevo Muk, predsjednik Upravnog odbora Instituta alternativa, otvaranje skupa
  • dr Branislav Radulović, član Senata Državne revizorske institucije — „Odnos državne i unutrašnje revizije u javnom sektoru Crne Gore“
  • mr Ana Krsmanović, generalna direktorica Direktorata za centralnu harmonizaciju u Ministarstvu finansija — „Dosadašnji napredak u uspostavljanju sistema unutrašnje revizije“
  • Marko Sošić, istraživač javnih politika u Institutu alternativa — „Primjeri iz uporedne prakse saradnje DRI i unutrašnje revizije na kojima možemo učiti“
  • Na konferenciju su pozvani svi rukovodioci jedinica/službi za unutrašnju reviziju u Crnoj Gori, kao i predstavnici Ministarstva finansija (Direktorata za centralnu harmonizaciju). Takođe, konferenciji će prisustvovati članovi Senata DRI, načelnici sektora i rukovodioci odjeljenja DRI.

Konferencija će se održati u hotelu Ramada, sala Lesendro, u Podgorici, sa početkom u 11h. Ukoliko ste zainteresovani da prisustvujete događaju, možete kontaktirati koordinatora projekta, Marka Sošića, na e-mail marko@institut-alternativa.org ili telefon 067 239 807.

Institut alternativa, uz podršku ambasade Kraljevine Norveške sprovodi projekat “Zajedno ka odgovornosti – jačanje uticaja državne revizije u Crnoj Gori”. Cilj projekta je povećati stepen ispunjenja preporuka DRI, a komponente projekta su i jačanje veze DRI sa Skupštinom Crne Gore, organizacijama civilnog društva i internim revizorima u javnom sektoru.

Objavljeno

Prva prijava u okviru sajta “Moja uprava”: Pravilo izuzetka

Prijava, kojom se ilustruje neutemeljena odluka starješine da ne izabere nabolje ocijenjenu kandidatkinju na radno mjesto u Državnom arhivu, u okviru sajta “Moja uprava”, potvrđuje dosadašnje nalaze Instituta alternativa (IA).

IA je, u okviru projekta “Državna uprava u Crnoj Gori: Jednaka za sve”, koji finansira Ambasada SAD u Podgorici, krajem aprila pokrenuo interaktivnu internet starnicu “mojauprava.me“.

Prva prijava, koja je stigla na sajt, odnosi se na zapošljavanje u Državnom arhivu Crne Gore.

Kandidatkinja za posao u ovom organu smatra da je direktor prekršio Zakon o državnim službenicima i namještenicima (ZDSiN), time što je nije izabrao za radnu mjesto samostalne savjetnice III, iako je bila prvorangirana kandidatkinja tokom provjere sposobnosti, koju sprovodi posebno formirana komisija, a sastoji se u provjeri teorijskih i praktičnih znanja i posebnih vještina kandidata.

Umjesto nje, koja je bila najbolje ocijenjena, na radno mjesto za koje su tražena dva izvršioca, izabrani su kandidati koji su zauzeli drugo i treće mjesto na rang listi.

Time se direktor Državnog arhiva “oglušio” o obavezu da izabere prvorangiranu kandidatkinju, koja je propisana ZDSiN-om. Pri tome, nije pružio posebno obrazloženje, koje je dužan da navede u odluci ukoliko napravi izuzetak od ovog pravila.

Kandidatkinja se zbog toga obratila Komisiji za žalbe, tijelu koje se, između ostalog, bavi zaštitom prava učesnika u postupcima zapošljavanja u državnim organima.

Komisija je jednom naložila poništavanje odluke starješine organa, ali je nakon ponovljenog odlučivanja, i nove žalbe, utvrdila da su razlozi za izbor drugih kandidata prihvatljivi.

“Rješavajući po mojoj ponovnoj žalbi, Komisija za žalbe istu odbija navodeći, između ostalog, da su za njih „prihvatljivi razlozi“ da je trećerangirani kandidat obavljao pripravnički staž u Državnom arhivu (?!). Ukoliko je presudan i jedini razlog za izbor kandidata njegov pripravnički staž, raspisivanje javnog oglasa je obična farsa, jer su svi ostali kandidati unaprijed u neravnopravnom položaju, bez obzira na mnogo bolje rezultate”, piše u prijavi.

Ovaj slučaj, za koji nam je poslata i kompletna dokumentacija, potvrđuje nalaze monitoringa zapošljavanja i napredovanja, koji od januara 2013. godine i početka primjene ZDSiN-a, sprovodi IA.

Naši nalazi, naime, upravo ukazuju na zloupotrebe u primjeni diskrecionog prava starješina da ne izaberu najbolje kandidate, jer se ovo pravo nerijetko primjenjuje bez posebnog obrazloženja ili uz “obrazloženja sa greškom”.

Među najčešćim greškama je upravo i neopravdano favorizovanje kandidata koji su već radili u državnom organu, bez utemeljenja u Zakonu, koji se opredijelio za otvoreni sistem radnog mjesta, gdje se popuna svakog radnog mjesta vrši raspisivanjem konkursa ili oglasa, a ne jednostavnim napredovanjem službenika i namještenika, što je glavna odlika tzv. karijernog sistema.

Milena MILOŠEVIĆ
Istraživačica javnih politika