U zemljama u kojima je korupcija sveprisutna i predstavlja prepreku strukturnim reformama, unaprijeđenju poslovnog ambijenta i finansijske održivosti, uloga svih aktera u njenom suzbijanju je od izuzetne važnosti. Kao uloga aktera u suzbijanju korupcije u ovoj analizi je razmatrana uloga građanina/ke, organizacija civilnog društva i neposredno izabranih predstavnika/ca.
Ključni nalazi istraživanja:
Iako građani/ke u Crnoj Gori na lokalnom nivou imaju na raspolaganju više oblika neposrednog učešća u izjašnjavanju i odlučivanju, nizak je nivo aktivizma i uglavnom se izjednačava sa učešćem u javnim raspravama i glasanjem na lokalnim i nacionalnim izborima. Ipak, i kada je učešće u javnim raspravama u pitanju, građani/ke pokazuju nizak stepen interesovanja za korišćenje ovog mehanizma. Tako je npr. u raspravi o Akcionom planu za borbu protiv korupcije Glavnog grada uzelo učešća tek dvoje građana/ki. Slična situacija postoji i kada je u pitanju podnošenje anonimnih pritužbi. Lokalne samouprave ne uključuju dovoljno građane/ke i nevladine organizacije u odlučivanje o pitanjima od značaja za poboljšanje uslova života u zajednici. Primjedba se prvenstveno odnosi na organizovanje tematskih rasprava, konsultacija i okruglih stolova. U praksi nije zaživjela ni obaveza organizovanja radnih sastanaka jedan put godišnje između predstavnika/ca lokalnih NVO i predsjednika/ ca Skupštine opštine, a ne organizuju se ni sastanci između odbornika/ca i zainteresovanih strana prije zasijedanja skupština opština. Odbornici/e, dalje, ne doprinose sadržaju ključnih strateških dokumenata, a podatke o njihovom radu nije moguće pronaći na zvaničnim stranicama opština (skupština opština). Odbornici/e ne koriste u dovoljnoj mjeri poziciju na kojoj se nalaze da ideje, probleme, neregularnosti u radu lokalne samouprave iznose u javnost.
Crnogorske opštine nisu u dovoljnoj mjeri transparentne. Pored toga što u Izvještaju o stanju u oblasti pristupa informacijama u Crnoj Gori za 2013. godinu nisu dostupni podaci za sedam opština, na internet prezentacijama lokalnih samouprava, nisu dostupni ni godišnji izvještaji o sprovedenim javnim nabavkama, podaci o koncesijama ili ugovori o javno-privatnim partnerstvima. Isto se odnosi i na podatke o zapošljavanju, koji su, u većini slučajeva, nepotpuni.
