Objavljeno

Grijanje u školama – Kako su javne nabavke iznevjerile građane?

U susret početku grejne sezone u školama, donosimo priču o lošim uslovima za rad zbog hladnih učionica i nedovoljno nabavljenog ogrijeva, što je bio slučaj ranijih godina. Šta je Ministarstvo prosvjete učinilo kako se i ove godine ne bi ponovila ista situacija, pogledajte u prilogu pripremljenom u okviru serijala “Kako su javne nabavke iznevjerile građane?“:

Video je nastao u okviru projekta „Javne nabavke pod lupom – Čuvari da čuvaju!“. Projekat sprovodimo uz finansijsku podršku Ambasade Kraljevine Holandije u Srbiji i Crnoj Gori, kroz MATRA program podrške.

Objavljeno

IA na regionalnom forumu ”Rodna ravnopravnost u procesu pristupanja EU”

Neophodno je dalje unapređenje kapaciteta korisnika IPA sredstava, odnosno javne administracije, za apsorpciju sredstava, integrisanje rodne perspektive u dizajn projekata i konsultovanje nevladinih organizacija u tom procesu, kazala je Nikoleta Pavićević iz Instituta alternativa

Regionalni forum ”Rodna ravnopravnost u procesu pristupanja EU” organizovan je od strane NVO Reactor – Research in Action u Skoplju, 12. septembra 2023. godine. Cilj panela na kojem je učestvovala istraživačica javnih politika u Institutu alternativa, Nikoleta Pavićević, bila je diskusija o relevantnosti rodno odgovornih nacionalnih politika za pristupanje EU, kao i razmjena dobrih praksi unapređenja rodne ravnopravnosti kroz proces pristupanja.

Tokom panela, Nikoleta je predstavila ključne nalaze i preporuke koje su proizašle iz analize IA IPA III akcionih dokumenata, kao i analize kapaciteta administracije da integriše rodnu perspektivu i iskoristi sredstva za osnaživanje žena i djevojčica u Crnoj Gori. ”Analiza je pokazala relativno spor tempo pripreme i sprovođenja projekata od strane naše administracije kada je riječ o IPA III sredstvima. Da ilustrujem, od 16 planiranih projekata za 2021. i 2022. godinu, samo pet predloga je pripremljeno i dostavljeno Evropskoj komisiji”, ukazala je Nikoleta.

Rodna analiza nije pravilno integrisana u ciljeve projekata, aktivnosti, indikatore, monitoring i evaluaciju, te da projekti neće doprinijeti osnaživanju žena i djevojčica, kako je predviđeno Akcionim planom za rodnu ravnopravnost EU (GAP III). Pavićević je dodala da nedostaju i podaci o konsultacijama sa nevladinim organizacijama i ekspertima za orodnjavanje javnih politika, kao i značajan nedostatak rodno raščlanjenih podataka. Tako na primjer, postoje IPA projekti u oblasti poljoprivrede u kojima se navodi koliko je poljoprivrednih gazdinstava, ali nema podataka o broju žena vlasnica ovih gazdinstava, niti se projektom predviđa podrška njima.

Pavićević, koja je koordinirala projektom ”Rana integracija za rodnu ravnopravnost” je kazala da je u okviru projekta IA održao obuku o integrisanju rodne perspektive u IPA programiranje, te da je to prva obuka u Crnoj Gori u toj oblasti. ”Obuka je organizovana kako bismo podigli svijest nadležnima za IPA programiranje u ministarstvima o važnosti javnih politika koje su efikasnije i bolje usmjerene ka svim kategorijama društva, ali i upozorili da će to postati uslov – s obzirom da je Akcionim planom za rodnu ravnopravnost (GAP III) predviđeno da 85% spoljne podrške EU mora imati integrisanu rodnu perspektivu.”

Na panelu je zaključeno da je neophodna dalje izgradnja kapaciteta administracije za apsorpciju sredstava, kao i za sprovođenje rodne analize, te za uključivanje rodne perspektive u ciljeve, aktivnosti, indikatore. Dodatno, potrebno je veće uključivanje nevladinih organzacija u proces pripreme akcionih dokumenata kako bi se njihov glas čuo, kao i da je neophodna stroža kontrola od strane EU da bi se obezbijedilo da ovi projekti zaista doprinose rodnoj ravnopravnosti.

Osim naše Nikolete, na panelu su govorili/le Mladenka Tešić, programska menadžerka za ljudska prava i demokratizaciju (Delegacija Evropske unije u Crnoj Gori), Saša Lesković, ekspertski savjetnik (Agencija za rodnu ravnopravnost Bosne i Hercegovine), Ajša Adrović Beslagić (Delegacija EU u Bosni i Hercegovini), Gordana Stefkovska, projektna menadžerka (UN Women Sjeverna Makedonija), Ines Lejskaj, izvršna direktorica (AWEN).

Forum je organizovan od strane EQUAPRO koalicije, u okviru projekta ”Unapređenje rodne ravnopravnosti u procesu pristupanja EU” čiji je cilj unapređenje regionalne saradnje između organizacija civilnog društva koje rade na zagovaranju i monitoringu uvođenja rodne ravnopravnosti u proces pristupanja EU. Projekat sufinansiraju EU i Švedska, a sprovode ga šest partnerskih organizacija: Reactor – Research in Action – Sjeverna Makedonija, Centar za ženska prava (Crna Gora), ”Prava za sve” – BiH, AWEN – Albania, Mreža žena Kosova.

Objavljeno

Radionica za istraživački tim WeBER 3.0 projekta

Šest partnerskih organizacija u okviru projekta „Pokretači civilnog društva za reformisanu javnu upravu (WeBER 3.0)“ okupilo se 18. i 19. septembra u Petrovcu da radi na unapređenju praćenja reforme javnih uprava na Zapadnom Balkanu.

Ovaj događaj okupio je 11 učesnika, predstavnike i predstavnice Think for Europe mreže (Institut za evropske politike – Skoplje, Institut za demokratiju i medijaciju – Tirana, Grupa za pravne i političke studije – GPPS Priština, Vanjskopolitička inicijativa – VPI Sarajevo, Institut alternativa – Podgorica), uz Centar za evropske politike (CEP) koji je vodeća organizacija u implementaciji ovog projekta.

Učesnici i učesnice su dva dana radili na reviziji metodologije i smjernicama za rješavanje lokalnih pitanja reforme javne uprave u sektorskim politikama. Jesper Johnson, predstavnik glavnog međunarodnog partnera WeBER 3.0 projekta, SIGMA/OECD, predstavio je revidirane principe i metodologiju za praćenje reforme javne uprave.

WeBER 3.0 projekat za glavni cilj ima da dodatno osnaži organizacije civilnog društva da doprinesu transparentnijoj, otvorenijoj, odgovornijoj administraciji koja će biti fokusirana na građane, a time i administraciji koja je usklađenija sa EU u regionu Zapadnog Balkana.

Objavljeno

Nestašica ljekova – Kako su javne nabavke iznevjerile građane?

Česte nestašice ljekova u državnim apotekama bile su povod za jednu od priča u okviru serijala “Kako su javne nabavke iznevjerile građane?“. U videu pogledajte koje je obrazloženje Monteframa, kao i kako nestašice utiču na građane:

Video je nastao u okviru projekta „Javne nabavke pod lupom – Čuvari da čuvaju!“. Projekat sprovodimo uz finansijsku podršku Ambasade Kraljevine Holandije u Srbiji i Crnoj Gori, kroz MATRA program podrške.

Objavljeno

Izvršni direktori državnih preduzeća nezakonito imenovani

Izvršni direktori nekih od najvećih privrednih društava u državnom vlasništvu, EPCG, CEDIS i Rudnik uglja, imenovala su izvršne direktore na osnovu Zakona o privrednim društvima zaobilazeći odredbe Zakona o radu, bez postupka javnog oglašavanja. Na osnovu naše prijave, inspekcija rada je utvrdila da nisu ispunjeni formalni uslovi za zaposlenje izvršnih direktora ovih društava u slučaju Rudnika uglja i CEDIS-a, dok je u slučaju EPCG inspekcija na stanovištu da, kako je izvršni direktor prethodno sporazumno preuzet iz drugog društva, EPCG nije imala obavezu javnog oglašavanja tog radnog mjesta (Nikola Rovčanin najprije sporazumno preuzet iz Vodovoda Pljevlja, a onda imenovan za izvršnog direktora bez prethodnog javnog oglašavanja).

Takvo tumačenje inspekcije rada po kojem je dovoljno da privredno društvo preuzme izvršnog direktora kao zaposlenog iz drugog društva putem sporazuma da bi se oslobodilo obaveze da javno oglasi to radno mjesto za nas je pogrešno. Takvo tumačenje stvara mogućnost da se izvršni direktori sporazumno rotiraju u „javnim preduzećima“, a da se nikada ne sprovede javno oglašavanje.

Ovaj slučaj pokazuje koliko je loše što je cijela oblast radnih odnosa u državnim preduzećima prepuštena Zakonu o radu i koliko je praznina u pravnom okviru u kojem trenutno rade ova preduzeća.

Imenovanje visokih partijskih funkcionera kao izvršnih direktora državnih privrednih društava, koji u većini slučajeva nemaju dodirnih tačaka ni sa djelatnošću preduzeća niti sa poslovima upravljanja, je praksa koju obaveza javnog oglašavanja neće zaustaviti. Neophodna je politička volja da se mjera političkog upliva u upravljanje ovim preduzećima svede na pristojni minimum, ali nje do sada nije bilo.

Zahvaljujući pogrešnim mjerama i neradu dosadašnjih vlada, javna preduzeća su prepuštena političkim partijama, iz dana u dan postaju sve veći fiskalni rizik i teret državi, mi sve manje uspijevamo da saznamo o njihovom radu, a država ni na koji način ne prati na koji način funkcionišu ova društva. Sređivanje stanja u državnim preduzećima, novi pravni okvir za njihov rad i radikalne mjere depolitizacije bi trebalo da budu ključni prioritet naredne vlade.

 

O obavezi sprovođenja javnih konkursa, koja nije određena zakonom već samo statutima jednog broja privednih društava u državnom vlasništvu, pisali smo u publikaciji “Čija su naša javna preduzeća” iz 2021. godine.

Institut alternativa sprovodi projekat “Civilno društvo za zdrava, djelotvorna, održiva i transparentna javna preduzeća (BEST SOEs)”, koji je finansijski podržan od strane Evropske unije, uz kofinansiranje Ministarstva javne uprave.

Objavljeno

Održana obuka “Programsko budžetiranje kroz rodne naočare”

Institut alternativa (IA) organizovao je dvodnevnu obuku pod nazivom “Programsko budžetiranje kroz rodne naočare”, kao nastavak napora da se državnim službenicima i službenicama približi pojam rodno odgovornog budžetiranja.

Obuka, održana 24. i 25. jula u hotelu Bianca u Kolašinu, imala je cilj da pored opštih pojmova, oko 30 službenika/ca poduči prepoznavanju rodne komponente u budžetskom programu, kao i njegovim elementima.

Koordinatorka projekta Nikoleta Pavićević (IA) je kazala da je cilj obuke da učesnici/ce utvrde postojeće rodne neravnopravnosti, potom definišu ciljeve koji su rodno odgovorni i koji odgovaraju prioritetima, i na kraju uključe odgovarajuće elemente u budžet.

Predavačica Višnja Baćanović je tokom dvodnevne obuke službenicima približila kako se određuje rodna komponenta, ali i na koji način se izrađuje rodna analiza. Istakla je ključna pitanja koje je potrebno uvrstiti u analizu:

  1. Kakav je položaj žena i muškaraca, odnosno djevojčica i dječaka?
  2. Šta su njihovi interesi i prioriteti, problemi i prepreke (na primjer za zapošljavanje, prevoz, obrazovanje, zdravstvenu zaštitu)?
  3. Da li tu postoje razlike između muškaraca i žena koje treba da budu uzete u obzir?

Baćanović je na primjerima socijalne zaštite i saobraćaja i infrastrukture objasnila rodne elemente koje je potrebno prepoznati i primijeniti, a koji su vezani za nesrazmjernost udjela žena na pozicijama odlučivanja, prepoznavanja žena ili muškaraca kao posebne grupe na koju zakoni treba da djeluju.

Dvodnevnoj obuci je prisustvovalo oko 30 službenika i službenica više državnih institucija: Ministarstva ekonomskog razvoja i turizma, Centra za stručno obrazovanje, Ministarstva kulture i medija, Ministarstva evropskih poslova, Zaštitnika ljudskih prava i sloboda, Ministarstva rada i socijalnog staranja, Uprave za željeznice Crne Gore, kao i Ministarstva ljudskih i manjinskih prava, Fonda za zaštitu i ostvarivanje manjinskih prava, Sudskog savjeta, Tužilačkog savjeta, Ministarstva javne uprave, Ministarstva odbrane, Ministarstva vanjskih poslova i Zavoda za zapošljavanje Crne Gore.

Obuku je organizovao Institut alternativa u okviru projekta “Programsko bužetiranje kroz rodne naočare”, uz podršku Ministarstva ljudskih i manjinskih prava.