Institut alternativa, u saradnji sa Ministarstvom unutrašnjih poslova, Upravom za kadrove, Zajednicom opština Crne Gore i Regionalnom školom za državnu upravu – ReSPA, danas učestvuje u obilježavanju Dana javne službe (UN Public Service Day).
Na Dan javne službe – 23. jun, svake godine, širom svijeta, proslavljaju se vrijednosti koje javna služba donosi društvu i zajednici. Obilježavanjem ovog Dana, takođe, ističe se doprinos javne službe u procesu razvoja, prepoznavanja i priznavanja rada zaposlenih i ohrabrivanja mladih ljudi za razvijanje karijere u javnom sektoru.
U Crnoj Gori nijesu ispunjeni kriterijumi za uspješnu primjenu javno-privatnih partnerstava, poručila je Jovana Marović, koordinatorka istraživanja u Institutu alternativa (IA), na panelu koji je održan u okviru obilježavanja Dana javne službe u Regionalnoj školi za javnu upravu (ReSPA).
Tokom izlaganja, ona se detaljno osvrnula na kriterijume koje je neophodno ispuniti kako bi se javno-privatna partnerstva sprovodila u skladu sa principom “vrijednost za novac”, kao i na njihovu primjenu u Crnoj Gori.
Posebno je ukazala na činjenicu da u našoj zemlji nijesu definisani zakonski i institucionalni okviri za primjenu modela javno-privatnih partnerstava (JPP), čiji je glavni cilj da prevaziđe raskorak između potrebe za unapređenjem javnih usluga i infrastrukture i manjka finansijskih sredstava za kapitalna ulaganja.
Crna Gora i dalje nema elektronski registar svih JPP ugovora, dok je koordinacija institucija koje upravljaju koncesijama, kao posebnim oblikom koršićenja dobara od opšteg interesa, izuzetno slaba.
Osim Jovane, na panelu su govorile i Ljerka Golubić Bregant, pomoćnica direktora za međunarodnu saradnju, obuku i EU fondove u hrvatskoj Agenciji za javno-privatno partnerstvo, i Dalia Budriene, viša ekspertkinja za JPP u litvanskom stručnom centru za ovu oblast.
Panel je organizovan u okviru Dana javne službe, koji se u Crnoj Gori obilježava po prvi put ove godine u organizaciji Ministarstva unutrašnjih poslova, Uprave za kadrove, Zajednice opština Crne Gore, Regionalne škole za javnu upravu – ReSPA i Instituta alternativa (IA).
U okviru Dana javne službe, planiran je i Dan otvorenih vrata koji će se održati u svim crnogorskim opštinama, u Upravi za kadrove u Podgorici, u područnim jedinicama i filijalama za upravne unutrašnje poslova Ministarstva unutrašnjih poslova, centrima i odjeljenima bezbjednosti Uprave policije MUP-a kao i u jedinicama lokalne samouprave.
Jedan od važnih instrumenata za vršenje nadzora nad državnim tužilaštvom i policijom, kao i za ocjenu njihovog rada, je putem redovnog izvještaja o radu. Uslov da ovaj mehanizam funkcioniše je da su izvještaji pravovremeni, precizni, tačni i da sadržinom odgovaraju na pitanje: koji su rezultati ostvareni u izvještajnom periodu i šta su problemi i prepreke u radu.
Adekvatno izvještavanje o radu ova dva organa je dodatno značajno u svjetlu otvaranja pregovora sa Evropskom unijom u poglavlju 23 – Pravosuđe i temeljna prava – i potrebe praćenja napretka u ostvarivanju zacrtanih ciljeva. Otvaranjem ovog poglavlja ozvaničen je uslov za napredak Crne Gore u procesu učlanjenja u EU ostvarenjem mjerljivih rezultata u borbi protiv korupcije na visokom nivou i organizvanog kriminala. Posebno važnu ulogu na tom zadatku imaju upravo Tužilaštvo i Policija.
Predmet analize ovog istraživačkog izvještaja su izvještaji o radu Državnog tužilaštva (u daljem tekstu: DT) i djelovi izvještaja Ministarstva unutrašnjih poslova koji se odnosi na rad Uprave policije (u daljem tekstu: UP) u kontekstu međunarodnih standarda o otvorenosti i transparentnosti. Analizirali smo vrste/kateogrije podataka, statističkih i narativnih, dostupnih u izvještaju u odnosu na nadležnost, rad i aktivnosti ovih organa. Takođe smo pratili u kojoj mjeri se građanima i Skupštini Crne Gore, koja nad ovim organima vrši nadzor, sadržinom izvještaja postiže približavanje ostvarenih rezultata, posebno u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala.
Izradu ove analize je omogućila podrška američkog naroda kroz Biro za borbu protiv međunarodne trgovine drogom i sprovođenje zakona (INL) State Deapartmenta preko Ambasade Sjedinjenih Američkih Država u Podgorici u okviru Programa podrške civilnom društvu u oblasti krivičnog pravosuđa. Istraživanje je realizovano u okviru projekta IA posvećenog jačanju međuinstitucionalne saradnje u sistemu krivičnog pravosuđa u Crnoj Gori.
Naša Milena Milošević provela je mjesec dana kao gostujuća istraživačica u Njemačkom savjetu za spoljnu politiku (DGAP) u sklopu programa koji je finansirao Evropski fond za Balkan (EFB).
Tokom boravka u sjedištu ove prestižne organizacije u Berlinu u periodu između 15. maja i 15. juna, Milena je radila na istraživanju reforme javne uprave, jedne od glavnih istraživačkih oblasti Instituta alternativa (IA).
Sa ciljem upoznavanja sa funkcionisanjem javne uprave u zemljama članicama Evropske unije i uslovima koje kandidati za članstvo u EU moraju da ispune u ovoj oblasti, Milena je bila u posjeti njemačkom Ministarstvu unutrašnjih poslova, ali i vodećim obrazovnim insitucijama u oblasti dobrog upravljanja i političkih nauka, kao što su Hertie School of Governance i Freie Univerzitet.
Naša predstavnica iskoristila je priliku i da se bolje upozna sa radom civilnog sektora u Njemačkoj, naročito ograncima najpoznatijih međunarodnih neprofitnih organizacija, kao što su Transparency International i Reporters Without Borders.
Zajedno sa kolegama iz DGAP-a, Milena je održala i kratku prezentaciju studentima Freie Univerziteta o izazovima u ostvarivanju vladavine prava u Crnoj Gori i ključnim zahtjevima u pregovorima sa EU u ovoj oblasti. Učestvovala je i na konferenciji “EU10X10 – Prošireni horizont Evrope”, koju je Evropski pokret u Njemačkoj organizovao sa ciljem obilježavanja desete godišnjice od velikog, tzv. “big bang” proširenja EU, u saradnji sa ambasadama deset zemalja koje su se priključile EU 2004. godine.
Tokom boravka u Berlinu, Milena je učestvovala i na TRAIN seminaru koji je, u organizaciji DGAP-a, okupio još 10 predstavnika organizacija civilnog društva sa Zapadnog Balkana.
TRAIN, kao program profesionalnog usavršavanja mladih istraživača javnih politika iz regiona, organizuje se od 2011. godine. Tek ove godine su predstavnici dvaju organizacija dobili mogućnost da, uz finansijsku podršku provedu mjesec dana sa DGAP-om i dodatno istraže oblast u kojoj rade.
Budući da je od svog osnivanja, IA posvećen profesionalnom usavršavanju svojih zaposlenih i jačanju svojih istraživačkih kapaciteta, ponosni smo što smo bili dio ove dragocjene razmjene iskustava.
Institut alternativa je dostavio sugestije za dopunu Zakona o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru, koje smo danas, na poziv predsjednika Odbora za ekonomiju, finansije i budžet, predstavili na sjednici Odbora. Naši prijedlozi idu u pravcu jačanja nezavisnosti unutrašnjih revizora, uvođenja kaznenih odredbi za kršenje zakona i “otvaranja” podataka o stanju sistema unutrašnjih finansijskih kontrola za poslanike, državne revizore i javnost.
Ključna stvar za koju se zalažemo je da godišnji konsolidovani izvještaj o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola bude dostupan javnosti i dostavljen Skupštini i Državnoj revizorskoj instituciji. Radi se o ključnom dokumentu preko kojeg se može pratiti stvarni domet i rezultati dosadašnjih napora na polju uvođenja sistema unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru.
Kako stvari trenutno stoje, Zakonom nije definisana obaveza izvještavanja Skupštine ili DRI. To znači da poslanici nemaju uvid u broj izvršenih revizija, broj izrečenih preporuka i procenat njihovog ispunjenja, niti mogu saznati koji su to problemi i nepravilnosti koje unutrašnji revizori uočavaju.
Na ovaj način odstupilo se od dobre prakse koju zagovara Evropska komisija, koja nedvosmisleno preporučuje da se konsolidovani izvještaj dostavlja Skupštini kako bi se poboljšao parlamentarni nadzor nad procesima rizika i kontrole kojima se bave upravljačke strukture u javnom sektoru.
Institut alternativa se Upravnom sudu žalio na odluku Ministarstva finansija kojim je ovaj izvještaj proglašen povjerljivim dokumentom. Upravni sud je još u aprilu prošle godine poništio rješenje Ministarstva finansija i utvrdio da je praksa proglašavanja ovog izvještaja nije u skladu sa Zakonom o tajnosti podataka. Ipak, Ministarstvo finansija do današnjeg dana nije donijelo novo rješenje niti učinilo ovaj izvještaj javnim.
Pozivamo poslanike u Odboru za ekonomiju, finansije i budžet da se amandmanskim djelovanjem izbore za sopstvenu bolju informisanost i uvid u dragocjene informacije o radu unutrašnje revizije u javnom sektoru.
13 Pozivamo mlade profesionalce sa završenim magistarskim ili doktorskim studijama društvenih nauka u zemljama OECD (po mogućnosti završenim tokom poslednje tri godine) da se prijave za plaćeni šestomjesečni rad u Institutu alternativa tokom kojeg će biti u prilici da rade na istraživanju i izradi prijedloga praktične politike uz mentorstvo našeg koordinatora istraživanja.
Ova mogućnost se pruža preko “Programa Think Tank Fund-a za mlade profesionalce”koji ima za cilj da mladim ljudima koji su tek završili studije društvenih nauka u inostranstvu pruži priliku da dobiju iskustvo rada na istraživanjima u renomiranim istraživačkim centrima u zemljama njihovog rođenja.
Na listi TTF-a je 26 think tank organizacija iz Centralne i Istočne Evrope (a među njima i IA) za koje mladi profesionalci mogu iskazati interesovanje a TTF će, nakon razmatranja njihovih prijava, finansijski podržati rad 15 „povratnika“ u ovim organizacijama.
Ukoliko ste zainteresovani i ispunjavate uslove iz Poziva za prijave, pošaljite nam svoju biografiju i motivaciono pismo na info@institut-alternativa.org