Dok čekamo konstituisanje novog saziva Skupštine Crne Gore, pružamo uporedni pregled rada poslanika i poslanica u prethodnom periodu.
Analiza godišnjih izvještaja o radu Skupštine Crne Gore za posljednje četiri godine, pokazuje trend porasta vanrednih zasijedanja Skupštine i kontrolnih saslušanja.
Izbijanje pandemije koronavirusa odrazilo se na intenzitet parlamentarne aktivnosti: tokom 2020. godine donijeto je dvostruko manje zakona od prosjeka tokom ostale tri godine.
Međutim, institut poslaničkih pitanja najmanje je korišćen tokom prošle 2022. godine, tokom koje je u Skupštini izglasano nepovjerenje 42. i 43. Vladi Crne Gore.
Radna tijela Skupštine su vremenski najduže radila 2021. godine kada je
najaktivniji bio Odbor za ekonomiju, finansije i budžet , dok je najviše sjednica održano u 2019. godini gdje prednjači Zakonodavni odbor sa 49 održanih sjednica. Najmanje sjednica je održano tokom 2020. godine.
Odbor za antikorupciju je, ukupno posmatrano, najpasivniji skupštinski odbor.
Trend pasivizacije ovog odbora je posebno primjetan tokom 2020, 2021. i 2022. godine. Odbor za evropske integracije, kao još jedno radno tijelo sa tzv. horizontalnim mandatom, da nadgleda proces usaglašavanja sa EU standardima, je takođe među najpasivnijim. Tokom 2022. godine, zasijedao je tek nešto više od tri sata.
Dodatno, trend porasta zakonodavne inicijative poslanika i poslanica u periodu od 2019. do 2022. godine, ukazuje na neophodnost da se bliže reguliše proces izrade zakona, kada ih iniciraju poslanici i poslanice, s obzirom na to da nema obaveze sprovođenja javnih rasprava i analiza uticaja propisa.
Institut alternativa je 19. i 20. juna organizovao sastanak nacionalne radne grupe za praćenje reforme javne uprave u Crnoj Gori, tokom kojeg su predstavljeni rezultati poslednjeg monitoring ciklusa reforme javne uprave za 2021/2022 godinu u okviru WeBER 2.0 projekta.
Radionica za organizacije civilnog društva pod nazivom „Građani na prvom mjestu u procesu reforme javne uprave u Crnoj Gori“ održana je u Petrovcu. Ovaj događaj je okupio 25 učesnika, predstavnika i predstavnica nevladinog sektora, kojima su pored rezultata poslednjeg monitoring ciklusa za 2021/2022 godinu, predstavljeni i dosadašnji nalazi i rezultati nastali u okviru WeBER projekta.
Pored predstavnika OCD, na radionici su učestvovali i predstavnici institucija – Marija Hajduković (Ministarstvo javne uprave), Luka Đuričković (Ministarstvo finansija) i Boris Rebić (UNDP), koji su predstavili rezultate u sprovođenju strateških dokumenata iz oblasti reforme javne uprave i upravljanja javnim finansijama, kao i trenutnom stanju u oblasti e-usluga. Učesnici radionice su se upoznali i sa promjenom pristupa u praćenju reforme javne uprave od strane SIGMA/OECD incijative, a čije je revidirane principe predstavio Jesper Johnson.
WeBER 2.0 projekat – Osnaživanje civilnog društva Zapadnog Balkana za refomisanu javnu upravu – posvećen je jačanju participativne demokratije kroz veće angažovanje civilnog društva u razvoju politika i sprovođenju reformi javne uprave u zemljama Zapadnog Balkana. WeBER u Crnoj Gori vodi Institut alternativa, a na regionalnom nivou ga čine partneri iz Think for Europe (TEN) mreže, uz podršku briselskog Centra za evropsku politiku (European Policy Centre – EPC).
Istraživačica javnih politika u Institutu alternativa (IA) Milena Muk učestvovala je na skupu “Nadgledanje vladavine prava u zemljama i kandidatima za članstvo u EU: Premošćivanje jaza” u Skoplju, Sjevernoj Makedoniji, u organizaciji Evropskog instituta za politiku (EPI).
Muk je na panelu poručila da se Crna Gora nalazi u situaciji bez presedana, prije svega zbog promjene vlasti koju je država doživjela poslije 30 godina vladavine jedne dominantne partije.
Milena Muk
Ona je istakla da primjer Crne Gore pokazuje da pomaci u pravnom okviru, prije svega uvođenjem kvalifikovane većine u parlamentu za imenovanje čelnika najviših pravosudnih organe, nijesu spriječili neopravdano miješanje u rad pravosuđa. Na drugoj strani, uprkos određenim zakonskim izmjenama nakon 2020. godine, koje je Evropska komisija kritikovala, ostvaren je početni bilans u otvaranju slučajeva visoke korupcije i organizovanog kriminala.
Ipak, Muk je ukazala da je teško mjeriti nepristrasnost tužilaštva, jer to nije moguće kroz jednostavni numerički izraz slučajeva pokrenutih protiv pripadnika stare i nove parlamentarne većine. Zbog toga je važno da se ocjene o radu tužilaštva unakrsno provjere sa različitim zainteresovanim stranama, uključujući organizacije civilnog društva i širu stručnu zajednicu, uz perpeciju javnosti.
Događaj u Skoplju su otvorili Simonida Kacarska, direktorica EPI-ja, ambasadorka Švedske u Sjevernoj Makedoniji Ami Larson Jan i zamjenica ministra pravde Sjeverne Makedonije Viktorija Avramovska Madić, dok su, pored Muk, na panelu govorili Karolin Džonson, predstavnica Evropskog partnerstva za demokratiju (EPD) iz Brisela, kao i Arbereša Lodža Stubla iz Grupe za pravne i političke studije iz Prištine i Denis Prešova sa Pravnog fakulteta u Skoplju.
Akcija za ljudska prava (HRA), Asocijacija Spektra, Centar za građansko obrazovanje (CGO), Centar za monitoring i istraživanje (CeMI), Centar za ženska prava, Centar za građanske slobode (CEGAS), Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM), Evropska asocijacija za pravo i finansije (EALF), Institut alternativa (IA), Juventas, Media Centar, Prima, Queer Montenegro, Centar za istraživačko novinarstvo Crne Gore (CIN-CG), Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO), Društvo profesionalnih novinara Crne Gore (DPNCG), Institut za medije Crne Gore (IMCG), Sindikat medija Crne Gore (SMCG) protestuju zbog ponovnog nezakonitog izbora Borisa Raonića za direktora RTCG i pozivaju članove Savjeta RTCG koji su učestvovali u tom izboru da daju ostavke na javne funkcije zbog ignorisanja pravosnažne sudske odluke i pretpostavljanja privatnih interesa javnom interesu.
Neprihvatljivo je da bilo koji javni funkcioner, uključujući članove Savjeta javnog servisa, zloupotrebljava javnu funkciju tako što ignoriše pravosnažnu sudsku odluku i nipodaštava vladavinu prava.
Foto: Vijesti
U konkretnom slučaju, sud je nedavno pravosnažno poništio odluku o izboru Borisa Raonića za direktora RTCG utvrdivši da on 2021. godine nije smio biti izabran na tu funkciju jer je u vrijeme prijave na konkurs i izbora bio u konfliktu interesa kao član Savjeta Agencije za elektronske komunikacije. Međutim, njega su sada ponovo izabrali na istu funkciju predsjednik Savjeta RTCG Veselin Drljević i članovi savjeta RTCG Amina Murić, Predrag Miranović, Naod Zorić i Filip Lazović, postupajući protivno pravosnažnoj sudskoj odluci i njihovoj dužnosti da poštuju instrukcije iz odluka nadležnog suda, koju propisuje član 34 stav 2 Zakona o nacionalnom javnom emiteru. Naime, Zakon je jasno propisao da “niko nema pravo da na bilo koji način utiče na rad član Savjeta, niti je član Savjeta dužan da poštuje bilo čije instrukcije u vezi sa svojim radom, osim odluka nadležnog suda.”
Nema nikakve dileme oko toga kako glasi instrukcija iz pravosnažne presude. Viši sud u Podgorici je precizno istakao da su “pravne posledice poništaja odluke o imenovanju ponovni izbor između prijavljenih kandidata ili poništaj konkursa, u kom postupku tuženi ima priliku da ponovo razmatra preostale prijave i da odluči u skladu sa zakonom”.
Na osnovu ovakve odluke, Savjet RTCG-a je imao na raspolaganju samo dvije mogućnosti: (1) da poništi konkurs i raspiše novi, ili (2) da izvrši izbor između preostalih kandidata po spornom konkursu. Međutim, suprotno tome, Savjet RTCG je odlučio da ponovo izvrši izbor po spornom konkursu između svih prvobitnih kandidata i izabere osobu za koju je sud već pravosnažno utvrdio da ne ispunjava uslove propisane tim konkursom. Birajući kandidate po uslovima konkursa iz 2021. godine i uključenjem među njih Raonića, pomenutih petoro članova Savjeta su svjesno zloupotrijebili službeni položaj i nanijeli štetu javnom interesu.
Crna Gora mora uspostaviti vladavinu prava na svim nivoima svih javnih službi, uključujući javni servis. Svi javni funkcioneri, uključujući članove i članice Savjeta RTCG moraju poštovati sudske odluke, a veoma je opasno po čitav sistem kad se upravo oni izruguju vladavini prava. Stoga, vjerujemo da je prvi korak u pokušaju vraćanja rada javnog servisa u pravne okvire da ovih pet članova Savjeta hitno podnesu ostavke i svoje karijere nastave daleko od bilo kakve javne funkcije. Njihov dalji ostanak na tim pozicijama ne nanosi samo reputacionu štetu javnom servisu RTCG već i državi Crnoj Gori, a što će nesumnjivo biti konstatovano i u svim relevantnim međunarodnim izvještajima.
Akcija za ljudska prava (HRA) Asocijacija Spektra Centar za građansko obrazovanje (CGO) Centar za monitoring i istraživanje (CeMI) Centar za ženska prava Centar za građanske slobode (CEGAS) Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) Evropska asocijacija za pravo i finansije (EALF) Institut alternativa (IA) Juventas Media centar PRIMA Queer Montenegro Centar za istraživačko novinarstvo Crne Gore (CIN-CG) Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO) Društvo profesionalnih novinara Crne Gore (DPNCG) Institut za medije Crne Gore (IMCG) Sindikat medija Crne Gore (SMCG)
Vlada je na 55. sjednici održanoj 01. juna 2023. godine usvojila Izvještaj o javnim nabavkama za 2022. godinu. U okviru projekta “Javne nabavke pod lupom – Čuvari da čuvaju!”, izdvojili smo ključne podatke za prikaz opšteg stanja i trendova u oblasti javnih nabavki.
Izbijanje pandemije koronavirusa odrazilo se na intenzitet parlamentarne aktivnosti: tokom 2020. godine donijeto je dvostruko manje zakona od prosjeka tokom ostale tri godine.
