Objavljeno

Parlamentarni nadzor bezbjednosnog sektora i proces evrointegracija

Pored građanske, unutrašnje i sudske kontrole zakonitosti rada, važan aspekt kontrole i unapređenja bezbjednosnog sektora predstavlja parlamentarni nadzor. Osim što je nadležna za obezbjeđivanje zakonskih pretpostavki za funkcionisanje bezbjednosnog sektora, kroz donošenje zakona i strategija, Skupština Crne Gore vrši kontrolu i nadzor elemenata bezbjednosnog sektora, kao što su snage bezbjednosti i obavještajno-bezbjednosnog sektora, a u cilju kontrole transparentnosti, efikasnosti i odgovornosti.

Važnost kontrolne uloge Odbora za bezbjednost i odbranu i Skupštine, još je značajnija u svjetlu nedavnih dešavanja u sektoru bezbjednosti i odbrane, u prvom redu hapšenja visokopozicioniranih policijskih službenika, kao i člana Odbora za bezbjednost i odbranu, zbog navodnih veza sa organizovanim kriminalnim grupama.

Upravo je Skupština Crne Gore, Akcionim planom za poglavlja 23 i 24, prepoznata kao jedan od ključnih nosilaca aktivnosti koje dovode do ispunjenja prioriteta: imenovanja u pravosuđu, revizije zakonodavnog okvira u oblasti medija i slično. Međutim, Skupština nije bila na nivou zadatka kada je riječ o političkom dijalogu i konstruktivnom angažmanu u cilju jačanja parlamentarne kontrole u procesu pristupanja, što je zabilježeno u posljednjem izvještaju Evropske komisije za Crnu Goru.

Imajući u vidu značaj parlamentarne kontrole za ostvarivanje transparentnosti, efikasnosti i odgovornosti sektora bezbjednosti, kao i ulogu koju Skupština može imati u podsticanju reformi u ovom sektoru, ova analiza ima za cilj da ispita korišćenje i efikasnost trenutnih mehanizama parlamentarne kontrole bezbjednosnog sektora, te da pruži preporuke za njihovo unapređenje i posljedično ubrzanje ispunjavanja obaveza iz poglavlja 23 i 24, ali i ispunjavanja političkih kriterijuma, u dijelu koji se tiče funkcionisanja demokratskih institucija, a naročito parlamenta.

Objavljeno

Otvoreno o problemima unutrašnjih revizora

Sistem unutrašnje revizije još uvijek pati od nedostatka kadrova, čestog nerazumijevanja ovog instituta od strane rukovodilaca u javnom sektoru kao i nedovoljne pokrivenosti javnog sektora unutrašnjom revizijom, neki su od problema koji su iznijeti na sastanku sa unutrašnjim revizorima u javnom sektoru, koji smo organizovali 27. oktobra u Podgorici.

Sastanku su prisustvovali unutrašnji revizori iz organa državne uprave, lokalnih samouprava i javnih preduzeća, kao i predstavnici Ministarstva finansija (jedinice za centralnu harmonizaciju). Cilj sastanka je bio nastavak saradnje između civilnog društva i unutrašnjih revizora, koji je Institut alternativa započeo istraživanjima o funkcionisanju sistema unutrašnjih kontrola (PIFC) i konferencijom sličnog formata 2015. godine.

Razgovarali smo o problemima sa kojima se revizori suočavaju u svom radu, dosadašnjem razvoju sistema unutrašnje revizije u javnom sektoru, saradnji sa drugim državnim organima nadležnim za kontrolu javnih finansija, kao i novom Zakonu o upravljanju i unutrašnjim kontrolama u javnom sektoru koji je u pripremi.

Bilo je riječi i o transparentnosti rezultata rada unutrašnje revizije, nedostatkom veze sa Skupštinom Crne Gore, kao i učincima novoformiranih jedinica za unutšranju reviziju IPA fondova i IT sistema.

Između ostalog, revizori su istakli da se u svom radu susrijeću sa nedostatkom kadrovskih kapaciteta, čestim nerazumijevanjem od strane rukovodioca i neprepoznavanjem značaja instituta unutrašnje revizije. Naglasak je bio i na radu unutrašnjih revizora u oblasti javnih nabavki, najčešće uočenim propustima i naučenim lekcijama.

Na sastanku je bilo riječi o novinama Zakona o javnim nabavkama i o istraživanju koje smo sproveli o jednostavnim nabavkama do 5.000 eura za 2022. godinu, a čiji će nalazi ubrzo biti predstavljeni javnosti.

Institut alternativa će zaključke sastanka sumirati u “Deset naučenih lekcija od unutrašnjih revizora” kojima ćemo pokušati da ukažemo na značaj ovog sistema koji je neopravdano zapostavljen.

Sastanak je dio projekta “Javne nabavke pod lupom – Čuvari da čuvaju!“, koji sprovodimo uz podršku Ambasade Kraljevine Holandije u Srbiji i Crnoj Gori, kroz MATRA program podrške. Projekat ima za cilj da osnaži i motiviše čuvare budžeta da se bore protiv korupcije i neprikladnih uticaja u javnim nabavkama.

Objavljeno

Uništena dokumentacija o podjeli pomoći iz budžetske rezerve 2016-2019

Više od dvije godine čekamo odgovor od Vlade o raspodjeli budžetske rezerve u toku mandata 41. Vlade, da bismo na kraju dobili obavještenje da je dokumentacija uništena.

Dokumentacija o načinu na koji je Vladina komisija za raspodjelu dijela budžetske rezerve dijelila novac fizičkim i pravnim licima u periodu 2016-2019. godine je uništena. Prema rješenju koje smo dobili od Generalnog sekretarijata Vlade, odluke o raspodjeli sredstava, zapisnici za sjednica, izvještaji i zaključci komisije za raspodjelu dijela sredstava budžetske rezerve u toku 2016, 2017, 2018 i 2019. godine, uništeni su u skladu sa propisima o arhivskoj građi.

Ovu dokumentaciju tražili smo u julu 2021. godine (nakon što smo dobili dio dokumentacije za 2020. godinu), a odgovor smo dobili dvije godine kasnije, u oktobru 2023. U šturom odgovoru Generalnog sekretarijata Vlade nismo dobili informaciju kada je izvršeno uništenje ove dokumentacije. Listom kategorija registraturske građe Generalnog sekretarijata Vlade Crne Gore, izvještaji, zapisnici i odluke komisija Vlade čuvaju se na rok od pet godina. U trenutku kada smo tražili dokumentaciju, ovi rokovi nisu bili istekli.

Prema dokumentaciji koju smo ranije dobili za 2020. godinu, uži kabinet Vlade je samo na jednoj sjednici odobrio isplatu od oko 700 000 € za 523 osobe, u iznosima od 100 do 30 000 eura. Sada je dokumentacija za ranije godine izgubljena.

Naša preporuka novoj vladi, koju prethodne nijesu željele da čuju, je da se obustavi mehanizam dijeljenja novca fizičkim i pravnim licima na ime pomoći, od strane netransparentih tijela kao što su Uži kabinet i vladina Komisija.