Saopštenje: Subjekti revizije ne ispunjavaju obaveze prema DRI

Podaci do kojih je došao Institut alternativa ukazuju da polovina institucija i organa koje su u prošloj godini bile predmet revizije Državne revizorske institucije (DRI) nisu ispoštovale obavezu dostavljanja izvještaja o sprovođenju preporuka iz izvještaja o reviziji.

Subjekti revizije koji nisu u roku dostavili svoj izvještaj o ispunjavanju preporuka su: opština Bijelo Polje*, Agencija za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama*, Socijalni savjet, Ministarstvo za ljudska i manjinska prava, Ministarstvo finansija i Uprava za imovinu.

Ovi subjekti revizije su u prethodnoj godini bili predmet revizije, i u objavljenim izvještajima, DRI ih je obavezala da u određenom roku podnesu izvještaj što su učinile da sprovedu preprouke i isprave uočene nepravilnosti.

Rokovi u kojima je trebalo dostaviti izvještaj DRI su za sve ove subjekte revizije odavno prošli, za neke i za više od pola godine.

Posebno je zabrinjavajuće što se među institucijama koje nisu ispoštovale ovu obavezu nalazi i Ministarstvo finansija, koje bi svojim odnosom prema DRI moralo dati primjer ostalim potrošačkim jedinicama.

Ovi podaci ne ulivaju povjerenje da je rad DRI ozbiljno shvaćen od strane subjekata revizije. Pozivamo nadležni skupštinski Odbor za ekonomiju, finansije i budžet da se pozabavi ovim pitanjem i izvrši pritisak na pomenute institucije i time doprinese da rad DRI ima uticaja, odnosno, da se poveća zakonitost i isprave problemi u radu subjekata revizije.

* Opština Bijelo Polje i Agencija za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama su, nakon objavljivanja našeg saopštenja, dostavili svoje izvještaje DRI. Iako je rok koji je postavila DRI ipak prekršen, pozdravljamo činjenicu da su izvještaji dostavljeni DRI, što se još uvijek ne može reći za ostale subjekte revizije koje smo naveli.

U narednom periodu, Institut alternativa će istraživati da li i na koji način subjekti revizije sprovode preporuke DRI, u okviru projekta koji je podržala Ambasada Kraljevine Norveške. Projekat pod nazivom “Zajedno ka odgovornosti – jačanje uticaja državne revizije u Crnoj Gori” sprovodićemo u narednih godinu dana, a pored analize sprovođenja preporuka DRI, njegove komponente su i jačanje veze DRI sa Skupštinom Crne Gore, organizacijama civilnog društva i internim revizorima u javnom sektoru.

Marko SOŠIĆ
Istraživač javnih politika

Saopštenje: Umjesto pohvala, izvještaji tužilaštva da budu realniji

Izvještaji o radu Državnog tužilaštva uglavnom se svode na statističke podatke i zanemaruju konkretne probleme u radu ove institucije, iako stručna javnost ukazuje na brojne propuste u njenom radu.

Zaključci posljednjeg izvještaja Državnog tužilaštva, iz 2012. godine su zapravo pozitivni komentari i pohvale uspješnog rada ove institucije, pa se jedine preporuke za unapređenje njenog rada svode na potrebu za većim brojem savjetnika, na poboljšanje saradnje sa policijom i adaptaciju prostora za rad Osnovnog tužilaštva u Kotoru.

Na drugoj strani, upoređivanjem različitih godišnjih izvještaja nemoguće je dugoročno pratiti trendove za određene kategorije podataka kao što su broj krivičnih prijava ili broj osuđujućih odluka, s obzirom na to da samo u rijetkim slučajevima ovi izvještaji pružaju uporedne podatke u odnosu na raniju godinu.

Izvještaji ne pružaju analizu strukture dostavljenih krivičnih prijava po državnim organima (Uprava policije, Uprava carina, Poreska uprava, Uprava za antikorupcijsku inicijativu, Uprava za sprečavanje pranja novca, Državna revizorska institucija, itd) niti konkretne podatke o odlukama i postupanju tužilaštva po osnovu prijava ovih organa. Takođe je nemoguće pronaći konkretnije podatake o zajedničkim akcijama i saradnji sa policijom i ostalim državnim organima.

Detaljniji osvrt na budžetska sredstva opredijeljena za rad ove institucije takođe nedostaje u njenim godišnjim izvještajima, kao i procjena uticaja odobrenih sredstava na učinkovitost njenog rada.

Izvještaje o radu ove institucije je zato neophodno unaprijediti, prije svega, detaljnijim prikazom preduzetih aktivnosti i ostvarenih rezultata u okviru predmeta, uz poseban naglasak na predmete koji su od posebnog interesovanja javnosti. Primjera radi, u jednom od izvještaja Tužilaštva za organizovani kriminal Srbije date su detaljne informacije o 35 najznačajnijih predmeta, uključujući i 7 strana dug opis slučaja „Balkanski ratnik“, koji se odnosi na radnje preduzete s ciljem prikupljanja dokaza za sve podignute optužnice protiv kriminalne grupe Darka Šarića.

Takođe, neophodan je realističan prikaz problema u radu ove institucije, uz uvažavanje nalaza nezavisnih eksperata, međunarodnih i domaćih organizacija, i uz predlog mjera za rješavanje identifikovanih problema.

DT u izvještajima o radu treba da prikaže i saradnju sa ostalim državnim organima tako što će pružiti informacije o broju predmeta na kojima je ostvarena saradnja, broju razmijenjenih podataka i broju postupanja organa prema zahtjevu Državnog tužilaštva.

Ovo su glavne preporuke i nalazi analize strukture izvještaja DT-a, koju je Institut alternativa (IA) realizovao u okviru projekta posvećenog jačanju međuninstitucionalne saradnje u sistemu krivičnog pravosuđa u Crnoj Gori.

Projekat je podržan od strane Biroa za borbu protiv međunarodne trgovine drogom i sprovođenje zakona (INL) State Departmenta preko Ambasade Sjedinjenih Američkih Država u Crnoj Gori u okviru “Programa podrške civilnom društvu u oblasti krivičnog pravosuđa“.

Dina Bajramspahić
Istraživačica javnih politika

Komentar na nacrt Zakona o zaradama u javnom sektoru

Institut alternativa je još 2008. godine, u svojoj analizi o platama, sistemu nagrađivanja i mogućnostima usavršavanja u crnogorskoj javnoj upravi, sugerisao da bi jedan pravni akt trebalo da reguliše i zarade u agencijama, tzv. regulatornim tijelima i organima lokalne i državne uprave. U skladu sa tim, pozdravljamo odluku Ministarstva finansija da utvrdi Nacrt Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru, koji bi se primjenjivao jednako na zaposlene u državnim organima, organima lokalne uprave, nezavisnim ili regulatornim tijelima, pravnim licima koja su u većinskom vlasništvu države ili lokalne samouprave, koja vrše javna ovlašćenja ili su država i lokalna samouprava njihov osnivač.

Međutim, ovaj dokument pokazuje i određene manjkavosti jer nije usklađen sa važećim pravnim propisima.

U svojim komentarima na Nacrt, IA zato ukazuje na sistemsku neodrživost pojedinih rješenja, s obzirom na to da status zaposlenih u svim subjektima na koje se dokument odnosi nije uniformno riješen. Postoje i izvjesne nedosljednosti u raspoređivanju pojedinih zvanja u javnom sektoru u grupe poslova, tj. u koeficijente u odnosu na koje se vrši obračunzarada, a dodaci na osnovnu zaradu nijesu regulisani na način koji podstiče nagrađivanje zaposlenih sa najboljim učinkom.

Komentare IA na Nacrt zakona u cjelini možete pročitati ovdje.

Saopštenje: Nastavljena praksa proizvoljnog ocjenjivanja u državnim organima

Rješenja o ocjenama zaposlenih u državnoj upravi za 2013. godinu ne odražavaju njihov stvarni učinak što pokazuje i primjer Uprave za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma u kojoj je rad svih zaposlenih, bez izuzetka, ocijenjen kao odličan.

Zakon o državnim službenicima i namještenicima i Uredba koja reguliše njihovo ocjenjivanje predviđaju kontinuirano praćenje rada službenika i namještenika na godišnjem nivou i donošenje rješenja o ocjenama najkasnije do 31. januara naredne godine.

Međutim, Uredba je donijeta sa zakašnjenjem i stupila je na snagu tek u julu 2013. godine, što je imalo negativan uticaj na kvalitet samog postupka ocjenjivanja.

Institut alternativa (IA) je, radi uvida u primjenu novih propisa koji regulišu ovu oblast, zatražio rješenja o ocjenama državnih službenika i namještenika od pet organa – Agencije za zaštitu životne sredine, Sekretarijata za zakonodavstvo, Uprave za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma, Ministarstva unutrašnjih poslova i Ministarstva kulture.

Zahtjevi za pristup ovim informacijama poslati su 11. ferbruara 2014. godine. Još uvijek nismo dobili odgovor od Ministarstva kulture, a Agencija za zaštitu životne sredine i Ministarstvo unutrašnjih poslova nisu donijeli sva rješenja u zakonskom roku.

Na osnovu prispjelih odgovora, većina službenika i namještenika, izuzimajući Ministarstvo unutrašnjih poslova, dobila je ocjenu “odličan”. U tom smislu, najkarakterističniji je primjer Uprave za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma, u kojoj su svi ocjenjivani službenici i namještenici, njih 22, “odlični”, čak i oni čija zvanja spadaju u kategoriju visoko-rukovodnog kadra, i čiji bi rad u skladu sa Zakonom trebalo da se ocjenjuje samo sa “zadovoljava i “ne zadovoljava”.

Ministarstvo unutrašnjih poslova, međutim, predstavlja izuzetak jer je najveći broj zaposlenih u ovom organu, njih 226, dobilo ocjenu “dobar”, a ne “odličan”. Čak dvoje zaposlenih nije zadovoljilo, što otvara mogućnost da dobiju otkaz ako ni tokom ove godine ne dobiju “prelaznu” ocjenu.

Ono što je zajedničko svim analiziranim rješenjima je to da su štura i da ne pružaju detaljnija obrazloženja ocjene.

Naime, iako Zakon i Uredba detaljno propisuju kriterijume i mjerila za ocjenjivanje, iz rješenja koja su dostavljena IA, nemoguće je utvrditi koji je bio osnov za donošenje zbirne, tj. konačne ocjene.

Milena MILOŠEVIĆ
istraživačica javnih politika

Održana predavanja u okviru II modula Škole javnih politika

Predavanja u okviru drugog modula Škole javnih politika održana su 12. i 13. aprila 2014. godine u prostorijama PR Centra. Prof. dr Snežana Đorđević sa Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu govorila je na temu “Analiza javnih politika”.

(Agenda II modula Škole javnih politika)

Na samom početku je bilo riječi o pojmu, smislu, standardima i upotrebljivosti javnih politika, kao i oruđima za njihovu analizu. U okviru razmatranja ciklusa javnih politika, posebna pažnja posvećena je procedurama uključivanja građana u proces odlučivanja.

Drugog radnog dana polaznici/e Škole imali/e su priliku upoznati se sa najčešćim kvantitativnim i kvalitativnim metodama prikupljanja i analize podataka, kao i pripremom istraživanja, definisanjem istraživačkih pitanja i dizajniranjem samog istraživačkog postupka.

Kako je akcenat stavljen na interaktivnost predavanja, u okviru dvodnevnog seminara organizovane su četiri grupne vježbe, pa su polaznici/e imali/e priliku primijeniti teorijske koncepte o kojima je bilo riječi.

Projekat Škola javnih politka je podržala Komisija za raspodijelu dijela prihoda od igara na sreću a sprovodi ga Institut alternativa u saradnji sa Centrom za monitoring i istraživanje (CeMI).