IA na skupštinskoj raspravi o prijedlogu budžeta za 2014. godinu

Odbor za ekonomiju, finansije i budžet je danas održao sjednicu na kojoj je razmotrio Predlog zakona o budžetu za 2014. godinu. Sjednici je, po pozivu, prisustvovao i Stevo Muk, predsjednik Upravnog odbora Instituta alternativa.

Komentari Instituta alternativa na prijedlog Zakona o budžetu se odnose na sistemsko uređenje učešća Skupštine u budžetskom ciklusu, gdje pokušavamo da skrenemo pažnju da rješenja koja su trenutno na snazi ne omogućavaju suštinski doprinos izradi budžeta od strane poslanika i civilnog društva. Razlozi su u činjenici da je faza formulacije godišnjeg budžeta trenutno sasvim zatvorena za aktere van izvršne vlasti, uz isključivu ulogu Ministarstva finansija. Netransparentnost faze formulacije praćena je i izuzetno kratkim rokovima ostavljenim Skupštini da razmotri i usvoji prijedlog budžeta.

Naši komentari se odnose i na potrebu potpunog uvođenja programskog budžeta. Iako je proces uvođenja programskog budžeta započet još 2003. godine, još uvijek nije uspostavljen programski budžet na nacionalnom nivou. Sve potrošačke jedinice formalno imaju programe, ali oni još uvijek ne sadrže indikatore/pokazatelje kao sredstvo za praćenje rezultata u realizaciji programskih ciljeva.

Na današnjoj sjednici, predsjednik Upravnog odbora Instituta alternativa je iznio i niz primjedbi na konkretne iznose sredstava opredijeljene pojedinim budžetskim jedinicama. Primjedbe se odnose na činjenicu da će brojne institucije i organi zaduženi za različite vrste kontrole i nadzora rada javne uprave, u 2014. godini imati manji budžet nego u 2013. godini. Između ostalih, manje sredstava za obavljanje svojih nadležnosti imaće: Zaštitnik ljudskih prava i sloboda, Državna revizorska institucija, Revizorsko tijelo, Komisija za kontrolu državne podrške i pomoći, Uprava za javne nabavke, Prekršajni organi, pa čak i sama Skupština Crne Gore.

Pored Instituta alternativa, današnjoj sjednici su, osim predlagača akta, prisustvovali i predstavnici Državne revizorske institucije, Centralne banke Crne Gore, Privredne komore Crne Gore, Unije poslodavaca Crne Gore, Saveza sindikata Crne Gore, Montenegro biznis alijanse, Udruženja boraca ratova od 1990. godine Crne Gore, Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore i Univerziteta Donja Gorica. Odbor je nakon višečasovne rasprave, većinom glasova, podržao Predlog zakona o budžetu za 2014. godinu.

Odbor za ekonomiju, finansije i budžet je započeo sa praksom pozivanja predstavnika civilnog društva na raspravu o prijedlogu godišnjeg budžeta u toku prethodnog saziva Skupštine, 2009. godine. Institut alternativa je redovni učesnik na ovim sjednicama Odbora od 2010. godine.

Mapiranje usluga socijalne zaštite u Crnoj Gori

Jedan od osnovnih principa reforme sistema socijalne i dječje zaštite jeste prevencija smještaja u ustanove, koja podrazumijeva razvoj usluga socijalne zaštite s ciljem podržavanja života u zajednici, odgovarajući na taj način na potrebe stanovništva. Od 2011. godine, reforma ove oblasti u Crnoj Gori usmjerena je na podsticanje vaninstitucionalnih oblika zaštite i afirmaciju veće uloge nedržavnih aktera u obezbjeđenju njihove dostupnosti.

Polazeći od principa reforme socijalne i dječje zaštite i normativnog okvira u kom se prvi put uvodi institut “usluga socijalne zaštite”, Institut alternativa je pokrenuo projekat „Mapiranje vaninstitucionalnih usluga socijalne zaštite u Crnoj Gori“. U fokusu istraživanja bila je dostupnost usluga socijalne zaštite definisanih Zakonom o socijalnoj i dječjoj zaštiti. Nisu obuhvaćeni podaci koji se odnose na ostvarivanje prava na materijalna davanja, koja se ostvaruju preko centara za socijalni rad ili nadležnih organa lokalne uprave, niti usluge neodložne intervencije i usluge procjene i planiranja koje su, prema Zakonu, isključivo u nadležnosti centara za socijalni rad. Nisu obuhvaćeni institucionalni oblici smještaja, odnosno usluge smještaja u ustanovu.

Opšti cilj projekta je unaprijediti razvoj i dostupnost mreže usluga socijalne zaštite u lokalnim zajednicama kroz partnerstvo i saradnju svih relevantnih socijalnih aktera.

Posebni ciljevi projekta su:

  • ustanoviti zastupljenost usluga socijalne zaštite po jedinicama lokalne samouprave;
  • ustanoviti strukturu usluga i pružalaca usluga po jedinicama lokalne samouprave;
  • izraditi mapu (katalog) usluga socijalne zaštite i pružalaca usluga po jedinicama lokalne samouprave;
  • povećati informisanost donosioca odluka, pružalaca usluga socijalne zaštite i samih korisnika o vrstama i dostupnosti usluga socijalne zaštite.
  • setom preporuka usmjeriti buduće aktivnosti relevantnih aktera na nacionalnom i lokalnom nivou kako bi zajedničkim naporom unaprijedili razvoj i dostupnost usluga socijalne zaštite.

U istraživačkom izvještaju “Mapiranje vaninstitucionalnih usluga socijalne zaštite u Crnoj Gori” za svaku jedinicu lokalne samouprave napravljen je poseban pregled stanja na osnovu kog su prepoznate prepreke koje onemogućavaju ili usporavaju razvoj usluga socijalne zaštite. U prilogu analizi stanja na lokalnom nivou prvi put je urađen katalog usluga socijalne zaštite i pružalaca usluga dostupnih u periodu 2012−2013. godine, koji je namijenjen pružaocima usluga, kako bi korisnicima obezbijedili pravovremenu informaciju i uputili ih na odgovarajuće usluge socijalne zaštite.

Katalog može poslužiti donosiocima odluke da dalje usmjeravaju razvoj onih usluga socijalne zaštite koje nedostaju, a koje su potrebne lokalnom stanovništvu. Na kraju, katalog usluga socijalne zaštite povećaće informisanost (potencijalnih) korisnika o pružaocima usluga i dostupnosti usluge i olakšati im izbor usluge. Na taj način se promovišu i ostvaruju ciljevi refome i jača svijest o potrebi smanjenja broja korisnika institucionalnih oblika zaštite.

Sastavni dio Izvještaja je presjek stanja na nacionalnom nivou i set preporuka za donosioce odluka, ali i pružaoce usluga socijalne zaštite u cilju unapređenja razvoja ove oblasti.

Izbor člana Senata DRI: Vrijeme je za odluku!

Izbor petog člana Senata Državne revizorske institucije je prilika za Socijaldemokratsku partiju i opoziciju da, u saradnji sa manjinskim partijama, podrže kandidata sa najboljim profesionalnim referencama, kao protivtežu kandidatima koje DPS uporno podržava uprkos očiglednim nedostacima i primjedbama stručne javnosti.

Administrativni odbor Skupštine je juče saslušao kandidate za petog člana Senata Državne revizorske institucije, pokušavajući da nakon skoro četiri godine ispuni svoju obavezu i dođe do odgovarajućeg kandidata. Smatramo da više nema vremena za gubljenje i da se mora postići dogovor o najboljem od prijavljenih kandidata sa šansama da i na plenumu ima podršku.

Među predloženim kandidatima je nekoliko onih koje odmah treba eliminisati iz odlučivanja zbog toga što su od strane same DRI zavrijedili negativne ocjene u dosadašnjem profesionalnom iskustvu.

Takođe, ima i kandidata o kojima se Skupština u plenumu već izjasnila negativno, tako da nema mnogo smisla ponovo ih predlagati.

Dalje, među prijavljenim kandidatima ima i onih koji u dosadašnjem radnom angažmanu nisu imali veze sa poslovima revizije. Ukoliko poslanici ne žele da izabrani kandidat provede nekoliko narednih godina u DRI tako što će učiti svoj posao, a ne unaprjeđivati rad Institucije, onda je i tu izbor jasan.

S druge strane, par kandidata među prijavljenima se ističu profesionalnim iskustvom i referencama, koji treba da budu jedini kriterijumi prilikom određivanja osobe za ovu važnu poziciju.

Konačna odgovornost za to da najbolji od prijavljenih kandidata i bude izabran za člana Senata DRI je na opoziciji i SDP-u, jer je DPS u dosadašnjim glasanjima pokazao da se rukovodi drugim kriterijumima. Ovim će se nakon skoro četiri godine ispuniti i obaveza Skupštine da obezbijedi da Senat DRI radi u punom sastavu.

Marko SOŠIĆ
Istraživač javnih politka

Desetogodišnjica od usvajanja Konvencije UN protiv korupcije

Naša istraživačica, Dina Bajramspahić, učestvovala je na regionalnoj antikorupcijskoj konferenciji zemalja Jugoistočne Evrope u Sarajevu 9. i 10. decembra

Reginalnom konferencijom održanoj u u Parlamentarnoj skupštini Bosne i Hercegovine obilježena je desetogodišnjica od usvajanja i otvaranja za potpisivanje Konvencije Ujedinjenih nacija protiv korupcije (UNCAC). Konferenciju su organizvali Kancelarija Ujedinjenih nacija za droge i kriminal i Ministarstvo sigurnosti Bosne i Hercegovine, a u saradnji sa Regionalnim centrom za Evropu UNDP iz Bratislave i Evropskom komisijom. Cilj konferencije bio je revizija antikorupcijskih napora, politika i strategija u zemljama Jugostočne Evrope, unapređenje razmjene informacija, razmjena dobrih praksi između učesnika i identifikovanje oblasti za unapređenje antikorupcijskih aktivnosti. Ovaj događaj okupio je više od 100 relevantnih učesnika, kako predstavnika nacionalnih delegacija iz brojnih državnih institucija , tako i predstavnika međunarodnih ekspertskih organizacija.

Teme konferencije uključile su sledeća pitanja:

  • Značaj međunarodnog Dana brobe protiv korupcije za region,
  • Primjena Konvencije za borbu protiv korupcije u regionu,
  • Preventivne politike borbe protiv korupcije,
  • Monitoring i procjena antikorupcijskih politika,
  • Jačanje krivičnog pravosuđa i represivni odgovor na korupciju.

Okrugli sto: Integritet u javnom i privatnom sektoru – postignuto i izazovi

Koordinatorka istraživanja, Jovana Marović, učestvovala je na okruglom stolu “Integritet u javnom i privatnom sektoru – postignuto i izazovi” koji je, u organizaciji Američke privredne komore u Crnoj Gori, Biroa za borbu protiv međunarodne trgovine drogom i sprovođenje zakona (INL) State Department-a i Ministarstva pravde, održan u Podgorici, 10. decembra 2013. godine. Jovana je govorila na panelu “Jačanje integriteta u oblasti javnih nabavki” i prezentovala neke od nalaza iz novog istraživanja Instituta alternativa “Kako nabavljaju crnogorske opštine?”.

IA i MUP potpisali Memorandum o saradnji

Potpisivanje Memoranduma o saradnji sa Ministarstvom unutrašnjih poslova je dodatna prilika za zastupanje nalaza i preporuka Instituta alternativa (IA), ocijenio je Stevo Muk, predsjednik Upravnog odbora IA.

Svečano potpisivanje Memoranduma o saradnji između naše organizacije i Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) organizovano je u utorak u Podgorici.

Memorandum, koji su potpisali Stevo Muk i Raško Konjević, ministar unutrašnjih poslova, precizira glavne oblasti saradnje između IA i Ministarstva.

Oblasti saradnje uključuju:

  • reformu javne uprave,
  • zaštitu ličnih podataka u vezi sa sprovođenjem mjera nadzora koje sprovodi Uprava policije,
  • rad Upravne inspekcije,
  • unutrašnju kontrolu,
  • razvoj programskog budžeta u dijelu koji se odnosi na rad Uprave policije,
  • razvoj plana integriteta MUP-a,
  • nadgledanje akcionih planova za borbu protiv korupcije na lokalnom nivou, kao i ukupnih aktivnosti MUP-a u okviru pregovora sa Evropskom unijom.

„Ministarstvo unutrašnjih poslova i Institut alternativa će naročito sarađivati u obalsti razvoja sistema zapošljavanja i napredovanja zasnovanog na zaslugama“, naglašeno je u dokumentu.

Stevo Muk je ocijenio da je potpisivanje Memoranduma dodatna prilika za zastupanje nalaza i preporuka naše organizacije, budući da se IA prevashodno bavi istraživanjem i analizama.

„Krajnji cilj naših zahtjeva je povećanje transparentnosti i odgovornosti svih institucija, pa tako i ovog Ministarstva, i ovog ministra“, dodao je Muk.