Objavljeno

Održan prvi sastanak Anti-korupcijskog savjetodavnog tijela

U okviru projekta “Korupcija na lokalnom nivou – nulta tolerancija” u petak, 31. maja 2013. godine održan je inicijalni sastanak Anti-korupcijskog savjetodavnog tijela kojeg čine predstavnici partnera na ovom projektu – Centar za građansko obrazovanje (CGO), Institut Alternativa (IA), Bonum i Nada, predstavnici 14 opština (Podgorica, Cetinje, Nikšić, Danilovgrad, Herceg Novi, Kotor, Tivat, Budva, Bar, Rožaje, Pljevlja, Mojkovac, Kolašin, Plužine), kao i saradnici Zajednice Opština Crne Gore i Ministarstva unutrašnjih poslova.

Jedan od glavnih zadataka Savjetodavnog tijela je da doprinese u praćenju sprovođenja projekta i olakšavanju realizacije aktivnosti kada je to potrebno.

Projekat je podržan od strane Evropske unije posredstvom Delegacije EU u Crnoj Gori kroz IPA 2011. Cilj je ojačati sprovođenje antikorupcijskih politika na lokalnom nivou, kao i povećati svijest građana o značaju efektivnih antikorupcijskih mehanizama i postupaka u 14 crnogorskih opština.

Jedna od aktivnosti je i uvođenje telefonske linije (020 665 112) za prijave slučaja korupcije na lokalnom nivou.

Objavljeno

Uvodne aktivnosti na regionalnom antikorupcijskom projektu: SELDI mreža

U okviru projekta „Civilno društvo za dobro upravljanje i antikorupciju u Jugoistočnoj Evropi – izgradnja kapaciteta za monitoring, zastupanja i podizanje svijesti“ koji se realizuje uz podršku Evropske unije, predstavnice Instituta alternativa, Dina Bajramspahić i Marija Popović, su učestvovale na sastanku Upravnog odbora SELDI mreže i na Uvodnoj konferenciji i policy radionici SELDI mreže, kao i na konferenciji Evropske komisije „EK i OCD: Rastimo zajedno – Okvir za partnerske sporazume“ u Beogradu, od 21. do 24. maja 2013. godine.

Na sastanku Upravnog odbora SELDI mreže održanom u utorak, 21. maja 2013. godine, predstavnici 17 partnerskih organizacija na projektu koji finansira Evropska unija, su razmatrali SELDI Strategiju i Akcioni plan. SELDI Strategijom su definisani misija i ciljevi SELDI Koalicije do kraja 2016. godine, i konrektne aktivnosti mreže do kraja 2014. godine. Ovi strateški dokumenti će biti revidirani u drugoj polovini 2014. godine. Takođe su razmatrana brojna pitanja o mendžmentu projekta i izvještavanju Evropske komisije o aktivnostima, a predstavljeni su i planovi za formiranje međunarodnog Savjetodavnog Odbora Koalicije.

Draft strategije i akcionog plana SELDI mreže možete preuzeti ovdje.

U srijedu, 22. maja 2013. godine je održana Uvodna konferencija i policy radionica SELDI mreže „Glavni izazovi za korupciju i mjere za odupiranje“ sa posebnim fokusom na 4 teme u okviru 3 panela i jedne diskusije:

  • Antikorupcijske strategije i institucije u Srbiji i Jugoistočnoj Evropi
  • Transparentonost javnih finansija: Kourpcija i antikorupcija u javnim nabavkama i javnim finansijama
  • Monitoring korupcije i antikorupcijskih mjera: uloga, kapaciteti i integritet civilnog društva
  • Diskusija: Pogledi na unapređenje dijaloga država – civilno društvo na regionalnim i nacionalnom nivou u kontekstu borbe protiv korupcije.

Dina Bajramspahić, istraživačica javnih politika u IA, imala je izlaganje u okviru drugog panela na temu „Korupcija i javne nabavke u Crnoj Gori“. Ona je predstavila ključne nalaze višegodišnjih istraživanja Instituta alternativa u oblasti javnih nabavki sa posebnim osvrtom na rizike za korupciju.

Tokom 23. i 24. maja u Beogradu je takođe održana konferencija Evropska komisija i organizacije civilnog društva: Rastimo zajedno – takođe uvodna konferencija o Okviru za partnerske sporazume unutar Programa podrške civilnom društvu (CSF). Konferenciju su organizovale Evropska komisija (Generalni direktorat za proširenje), Vlada Republike Srbije preko svoje Kancelarije za saradnju sa nevladinim organizacijama, i TACSO kancelarija u Sribiji (Tehnička podrška organizacijama civilnog društva).

Na dvodnevnoj konferenciji je učestvovalo 200 predstavnika organizacija civilnog društva koje su partneri na 18 projekata koje je podržala Evropska unija u okviru Instrumenta za predpristupnu podršku (IPA CSF) za organizacije civilnog društva Zapadnog Balkana i Turske. Tokom konferencije su predstavljeni ključni elementi Strategija i Akcionih planova podržanih projekata kako bi se partnerima pružila prilika za saradnju i umrežavanje s ciljem multiplikovanja efekata aktivnosti u okviru projekata.

Teme koje su razmatrane:

  • Jačanje kapaciteta i napora za pružanje analize, javnog zagovaranja i praćenja ključnih sektorskih reformi na regionalnom i nacionalnom nivou
  • Unapređenje okruženja za civilni aktivizam i dijalog javnog i civilnog sektora na regionalnom i nacionalnom nivou
  • Povećanje legitimiteta, transparentnosti i odgovornosti OCD u regionu.
Objavljeno

Izjava: Skupština i Akcioni planovi za poglavlja 23 i 24

Komentar Jovane Marović, koordinatorke istraživanja IA, na učešće Skupštine u izradi akcionih planova za poglavlja 23 i 24, za dnevni list “Vijesti”:

Izrada Rezolucije o ulozi Skupštine u procesu evropske integracije bezrazložno kasni, a Skupština je bila u obavezi da definiše svoju ulogu u ovom procesu još početkom 2011. godine. Ovim dokumentom bi trebalo da budu uređena važna pitanja od značaja za aktivnije učešće parlamenta u procesu pregovora/integracije, uključujući i odnos s izvršnom vlašću.

Iako su predstavnici stručne službe Skupštine kao članovi radnih grupa učestvovali u njihovoj izradi, uloga parlamenta u ispunjavanju uslova za otvaranje pregovora u poglavljima 23 i 24 trebalo je da bude aktivnija. Zbog toga bi nacrti ovih akcionih planova trebalo da se razmatraju u Skupštini prije usvajanja na Vladi krajem mjeseca. S obzirom na to da Poslovnik uređuje da je Odbor za evropske integracije nadležan za nadgledanje toka pregovora, onda je ovaj odbor mjesto za njihovo razmatranje, iako je funkcionalniji model podrazumijeva diskusiju na zajedničkoj sjednici Odbora za antikorupciju, Odbora za ekonomiju, finansije i budžet i Odbora za evropske integracije.

Sličan model bi trebalo predvidjeti i za razmatranje pregovaračkih pozicija a koji podrazumijeva zajedničke sjednice „matičnih“/zainteresovanih odbora i Odbora za evropske integracije na kojima bi se raspravljalo o pregovaračkim osnovama.

Nadzor nad aktivnostima Vlade u daljem toku pregovora je moguće ojačati obavezom kvartalnog izvještavanja odbora o realizaciji akcionih planova i napretku u toku pregovora. Podsjećanja radi, ovakva praksa je postojala prilikom razmatranja (mjesečnih) izvještaja o realizaciji Akcionog plana za praćenje sprovođenja preporuka iz mišljenja Evropske komisije.

Izjava je objavljena u današnjem izdanju “Vijesti”, tekst pod naslovom “Bojkot kao alibi”

Objavljeno

Saopštenje koalicije NVO: Nema političke volje za suštinske promjene u crnogorskom društvu

Iako je normativni okvir u oblasti ljudskih prava, suzbijanja korupcije i razvoja civilnog društva unaprijeđen, nedovoljno ojačani i/ili efikasni institucionalni mehanizmi i neadekvatna primjena normativnog okvira u praksi čine stanje u ovim oblastima samo donekle prihvatljivim. Sa druge strane, stanje u oblasti reforme pravosuđa je i dalje nezadovoljavajuće. Zajednička karakteristika trenutnog stanja u svim navedenim oblastima je nedostatak političke volje da dođe do suštinskih pozitivnih promjena.

Ovo su ključni nalazi Izvještaja Koalicije 15 NVO za praćenje toka pregovora u okviru pregovaračkog poglavlja 23, koji ima za cilj da pruži nezavisne informacije i zapažanja, prije objavljivanja Izvještaja Evropske komisije o napretku Crne Gore za 2013. godinu, o nivou preduzetih reformi u oblastima reforme pravosuđa, suzbijanja korupcije, zaštite ljudskih prava i razvoja civilnog društva počev od 10.oktobra 2012.godine a zaključno sa 10. aprilom 2013. godine.

Reforma Ustava neopravdano kasni, iako je neophodna za eliminaciju političkog uticaja na izbor sudija i tužilaca. Predloženim izmjenama Ustava Crne Gore nijesu obezbijeđene sve potrebne garancije protiv političkog uticaja na izbor nosilaca pravosudnih funkcija, pa će to biti neophodno obezbijediti reformom zakona poslije reforme Ustava. Ustavnopravni položaj tužilaštva je još uvijek neizvjestan – nije predloženo ko će birati tužioce, odnosno Vrhovnog državnog tužioca i kojom većinom. Takođe, nijesu obezbijeđene garancije da polovina članova Sudskog savjeta, mimo sudija, ne budu politički angažovane ili povezane osobe, pa je tako omogućen politički uticaj i ubuduće. Iako je bilo napretka, rad Sudskog i Tužilačkog savjeta još uvijek nije dovoljno transparentan. Još uvijek ne postoji pravni akt koji precizira način na koji se ocjenjuje kvalitet rada sudija, niti postoji sistem redovnog ocjenjivanja njihovog rada, koji bi obezbijedio izvjesnost u pogledu odlučivanja o napredovanju ili pozivanju na odgovornost. Posebno zabrinjavaju preduga suđenja i ukidanje presuda i po dva puta u slučajevima od posebnog društvenog značaja kao što su ratni zločini iz devedesetih (slučaj Morinj) ili organizovanog kriminala (ubistvo policijskog inspektora Šćekića iz 2005).

Praćenje stanja u oblasti suzbijanja korupcije u posmatranom periodu ukazuje na sljedeće probleme: Agencija za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacija nije dobila adekvatnu podršku Vlade Crne Gore za primjenu Zakona o slobodnom pristupu informacijama; Državna revizorska institucija još uvijek funkcioniše u nepotpunom sastavu svog Senata; proces popunjavanja sistematizovanih mjesta u oblasti unutrašnje revizije teče sporo; odsustvo pravosnažnih odluka za korupciju u javnim nabavkama; sistem naplate koncesija nije adekvatan; sistem zaštite lica koja prijavljuju korupciju („zviždači“) nije na zadovoljavajućem nivou.

Rast broja prijavljenih slučajeva diskriminacije i nepostojanje pravosnažnih presuda u slučajevima diskriminacije; nedjelotvorno istraženi i procesuirani slučajevi napada na novinare; promocija nekažnjivosti mučenja i drugog zlostavljanja; nezadovoljavajući stepen primjene Zakona o rodnoj ravnopravnosti i neefikasna implementacija Strategije za suzbijanje nasilja u porodici (2011.-2015.);osobe sa invaliditetom se i dalje suočavaju sa ograničenim pristupom objektima u javnoj upotrebi, zdravstvenoj zaštiti, pristupu obrazovanju na svim nivoima te adekvatnom stručnom osposobljavanju i zapošljavanju; nerazumijevanje potrebe zaštite identiteta LGBT osoba pred sudom; nepostojanje platforme na nacionalnom nivou za zaštitu lica koja se bave seksualnim radom, posebno težak položaj romske i egipćanske populacije i interno raseljenih lica; nedostupnost besplatne pravne pomoći građanima/kama koji usled materijalnog položaja ne mogu ostvariti besplatnu pravnu pomoć u svim postupcima u kojima se odlučuje o njihovim pravima i obavezama – samo su neki od identifikovanih problema u oblasti ljudskih prava u posmatranom periodu.

Vlada pokazuje spremnost da sarađuje sa civilnim sektorom na formalnoj ravni, međutim, još uvijek ne postoji suštinsko razumijevanje potrebe za saradnjom i investiranjem u nevladin sektor.

Izvještaj sadrži i konkretne preporuke kao nužne preduslove za otvaranje pregovaračkog poglavlja 23. Takođe, ovaj dokument sadrži i preporuke Evropskoj komisiji za unaprjeđenje pristupa u izvještavanju o napretku Crne Gore, pružanje doprinosa obezbjeđivanju potpune transparentnosti pregovaračkog procesa te preduzimanju specifičnih mjera na polju reforme pravosuđa, borbe protiv korupcije i zaštite ljudskih prava u skladu sa njenim nadležnostima.

Izvještaj potpisuje 15 organizacija, članica Koalicije:

  • Akcija za ljudska prava
  • Anima-Centar za žensko i mirovno obrazovanje
  • Centar za antidiskriminaciju EKVISTA
  • Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM)
  • Centar za monitoring (CEMI),
  • Centar za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO),
  • Centar za ženska prava,
  • Evropski pokret u Crnoj Gori,
  • Institut alternativa,
  • Institut socijalne inkluzije,
  • Juventas
  • LGBT Forum Progres,
  • Sigurna ženska kuća
  • SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja Nikšić i
  • Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore.

Izvještaj o stanju u oblasti reforme pravosuđa i ljudskih prava (poglavlje 23) u Crnoj Gori u periodu od 10.10.2012. do 10.04.2013. godine

Objavljeno

Saopštenje: Zaboravljene preporuke DRI

Vlada još uvijek nije dostavila Skupštini prvi kvartalni izvještaj o sprovođenju Akcionog plana za implementaciju preporuka DRI. Time je prekršen zaključak Skupštine o izvještavanju i dodatno dokazana naša tvrdnja da je uticaj rada DRI doveden u pitanje odnosom izvršne vlasti prema izvještajima o reviziji.

Pozivamo skupštinski Odbor za ekonomiju, finansije i budžet da hitno podsjeti Vladu na ovu obavezu i zatraži obrazloženje kašnjenja od strane Ministarstva finansija. To je preduslov za održavanje kontrolnog saslušanja subjekata revizije koji se oglušavaju o preporuke DRI, ali i Ministra finansija zbog nepoštovanja zaključaka Odbora.

Vlada je u novembru prošle godine usvojila Akcioni plan za implementaciju preporuka Državne revizorske institucije. IA je kritikovao Akcioni plan po njegovom usvajanju, zbog neozbiljnog pristupa izradi i manjkave forme u kojoj je usvojen.

Skupština je, razmatrajući završni račun budžeta i izvještaj o reviziji DRI, usvojila zaključke kojima je obavezala Vladu je kvartalno izvještava o stepenu ispunjenja preporuka DRI. Na sjednici Odbora za ekonomiju, finansije i budžet, Ministar finansija je najavio ozbiljan pristup preporukama DRI i potvrdio da je namjera Vlade da o njihovom sprovođenju kvartalno izvještava Skupštinu.

Obećani kvartalni izvještaj o ispunjavanju Akcionog plana nije pripremljen: nije razmatran na sjednicama Vlade, a IA je zahtjevom za slobodan pristup informacijama utvrdio da nije dostavljen ni Skupštini.

Podsjećamo da je ovaj Akcioni plan usvojen zbog ozbiljnih neregularnosti koje je DRI uočila kroz reviziju završnog računa budžeta, ali i zbog poražavajuće niskog stepena sprovođenja prošlogodišnjih preporuka DRI (od 18 izrečenih, 13 preporuka je ostalo neispunjeno).

IA već duže vrijeme upozorava da je uticaj rada DRI ograničen time što u Vladi nisu izgrađeni mehanizmi za horizontalnu primjenu preporuka DRI. Najnovije nepoštovanje zaključka Skupštine od strane Vlade je potvrda našeg stava.

Marko SOŠIĆ
Istraživač javnih politika