Panel diskusija “Civilno društvo i pregovori u poglavljima 23 i 24″

Poljski institut za međunarodne odnose, Višegrad Fond i partneri u Crnoj Gori: Institut alternativa (IA), Centar za monitoring i istraživanje (CEMI) i Centar za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) će u četvrtak 6. novembra sa početkom u 11:00 sati organizovati panel diskusiju “Civilno društvo i pregovori u poglavljima 23 i 24″, u velikoj sali PR Centra.

Na panel diskusiji će govoriti:

  • Tomasz Żornaczuk, koordinator projekta “Thinking for Governance”, analitičar u Poljskom institutu za međunarodne poslove (PISM)
  • Jovana Marović, koordinatorka istraživanja u Institutu alternativa – Borba protiv korupcije
  • Vlado Dedović, direktor pravnog odjeljenja u Centru za monitoring i istraživanje – Reforma pravosuđa
  • Marija Vuksanović, projekt menadžerka u Centru za demokratiju i ljudska prava – Azil i migracije

Povod za organizovanje panel diskusije je predstavljanje analize “Civilno društvo i proces evropske integracije na Zapadnom Balkanu”, koja je posvećena učešću organizacija civilnog društva u pregovorima u okviru poglavlja 23 i 24. Izvještaj potpisuje 20 eksperata iz civilnog društva na Zapadnom Balkanu koji neposredno učestvuju u procesu pregovora.

Analizu “Civilno društvo i proces evropske integracije na Zapadnom Balkanu” možete preuzeti ovdje.

Projekat je finansiran od strane Međunarodnog Višegradskog fonda.

Saopštenje: Omogućiti uvid u komentare Evropske komisije na antikorupcijsko zakonodavstvo

Budući da javnost ne može ostvariti uvid u komentare Evropske komisije na nacrte ključnih zakona za borbu protiv korupcije i reformu pravosuđa, nejasno je u kojoj mjeri predlozi zakonskih rješenja odgovaraju sugestijama Evropske unije.

Izmjene Zakona o javnim nabavkama su trenutno u skupštinskoj proceduri i biće usvojene sa jednogodišnjim kašnjenjem u odnosu na rok predviđen Akcionim planom za poglavlje 23 i Planom rada Vlade za 2013. godinu. Iako je zainteresovana javnost mogla tokom javne rasprave organizovane u martu 2014. da dostavi predloge i sugestije za unapređenje ovog zakonskog teksta, komentari Evropske komisije na ova rješenja su još uvijek nedostupni.

S tim u vezi, Institut alternativa se obratio Upravi za javne nabavke zahtjevom za slobodan pristup informacijama u julu 2014. godine u kojem je tražen uvid u komentare Evropske komisije. Međutim, iz Uprave su nas obavijestili da nisu u posjedu tražene informacije, te da su zahtjev proslijedili Ministarstvu vanjskih poslova i evropskih integracija. MVPEI do danas nije odgovorilo na ovaj zahtjev. Postavlja se pitanje kako to da nadležna institucija za sprovođenje Zakona o javnim nabavkama nije u posjedu ovog dokumenta, te čime su se rukovodili u izmjenama i ”unapređenjima” zakonskog teksta. Imajući u vidu da tekst predloga Zakona ne unapređuje postojeće antikorupcijske mehanizme, ne predstavlja nove, ne uvodi odgovarajući model za praćenje realizacije ugovora o javnim nabavkama što je jedno od mjerila za napredovanje u pregovorima u okviru poglavlja 23, diskutabilno je u kojoj mjeri ova rješenja korespondiraju sa sugestijama Evropske komisije. Takođe, uporno prebacivanje nadležnosti i odgovornosti sa jedne adrese na drugu je problematično i s aspekta koordinacije procesa, ali i otvorenosti institucija.

S obzirom na to da će se u narednom periodu nekoliko vrlo važnih zakona za borbu protiv korupcije i reformu pravosuđa naći u skupštinskoj proceduri, pozivamo Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih integracija da omogući zainteresovanoj javnosti uvid u komentare Evropske komisije na ove zakone.

Jovana MAROVIĆ
Koordinatorka istraživanja

Nova publikacija: Lokalni parlamenti u borbi protiv korupcije

Naše novo istraživanje ukazuje na niz problema koji stoje na putu djelotvornoj kontroli opštinskih budžeta od strane lokalnih parlamenata. U saradnji sa partnerima iz Centra za građansko obrazovanje, pripremljena je publikacija “Uloga lokalnog parlamenta u borbi protiv korupcije”, u kojoj ukazujemo na to koja je trenutna, a koja moguća uloga odbornika borbi protiv korupcije.

U publikaciji je posebna pažnja posvećena procesu usvajanja lokalnog budžeta i karakter rasprave o završnom računu u skupštini opštine, u kojem smo naglasili ograničenja i probleme u ovom dijelu njihovog rada.

Ukratko, zaključujemo da je pred lokalnim parlamentima niz ograničenja, izazvanih neodstacima u pravnom okviru, lošim praksama kao i nezainteresovanošću i slabim radom odbornika, koji skupa čine da je nadzor nad budžetom slab i nedjelotvoran.

Kako stvari trenutno stoje, skupštine opština imaju značajne nadležnosti, ali premalo uticaja kada je riječ o kontroli lokalnih budžeta.

Na putu ka djelotvornom nadzoru nad budžetom, kao prepreke između ostalog stoje:

  • kratki rokovi za razmatranje budžeta,
  • neprofesionalizovan status odbornika/ca,
  • nedostatak kapaciteta za temeljnu analizu budžeta,
  • nezainteresovanost za korišćenje informacija koje pružaju izvještaji DRI u vršenju kontrole,
  • nedostatak veze lokalnih parlamenata veze sa unutrašnjom revizijom
    brojni problemi u načinu na koji se odvija komercijalna revizija završnog računa.

U publikaciji možete pročitati više o svakom od ovih problema, kao i o položaju odbornika, konfliktu interesa, odnosu sa predsjednikom opštine (gradonačelnikom), usvajanju planskih dokumenata i mogućnostima za učešće građana u donošenju odluka na lokalnom nivou.

Publikacija je pripremljena u okviru projekta “Korupcija na lokalnom nivou – Nulta tolerancija!”, koji sprovodi Centar za građansko obrazovanje (CGO) u saradnji sa NVO Institut alternativa (IA) iz Podgorice, uz podršku Evropske unije posredstvom Delegacije EU u Crnoj Gori kroz IPA 2011 i kofinansiranje Norveške kraljevske ambasade.

Okrugli sto: Da li nam je potreban Zakon o Skupštini?

”Postoje suštinski problemi i kada je riječ o preciznom definisanju odnosa između grana vlasti, ali i u pogledu daljeg unapređenja nadzorne uloge parlamenta u odnosu na rad izvršne vlasti”.

Kada je definisanje odnosa između grana vlasti u pitanju, u Crnoj Gori je prisutno uporno odlaganje zaokruživanja zakonskog okvira koji bi omogućio precizno uređenje njihovih nadležnosti. Ovo se, pored Zakona o Skupštini, odnosi i na Zakon o Vladi. Uređivanjem poslova izvršne vlasti zakonom a ne uredbama i poslovnicima, kao što je to sada slučaj, uz donošenje Zakona o Skupštini konačno bi se stvorili preduslovi za adekvatniju primjenu principa ”kontrole i ravnoteže” grana vlasti.

Skupština Crne Gore mora dalje raditi na jačanju svoje kontrolne funkcije u odnosu na rad izvršne vlasti, a postoje brojna otvorena pitanja u tom pravcu. Potreba preciznijeg regulisanja instituta poslaničkih pitanja i parlamentarne istrage, nepostojanje procedure za razmatranje predstavki koje dostavljaju zainteresovane strane, nepostojanje obaveznosti izvještavanja institucija o realizaciji zaključaka parlamenta po automatizmu, a ne po zahtjevu odbora, su samo neki od njih.

Izvjesno je da uređenje ovih pitanja zahtijeva hitno unapređenje. Prvi korak u tom pravcu je formiranje radne grupe u parlamentu koja će se detaljno baviti svim aspektima jačanja pozicije i uloge parlamenta u crnogorskom sistemu vlasti. Konsultacije sa zainteresovanim stranama bi trebalo započeti u ranoj fazi rada.

Upravo sa ciljem pokretanja važnog pitanja uređenja nadležnosti, organizacije i načina rada parlamenta, odnosno zajedničkog razmatranja zainteresovanih strana šta bi suštinski novo u tom pravcu donio Zakon o Skupštini, te u kojoj bi mjeri unaprijedio poziciju parlamenta u crnogorskom političkom sistemu, Institut alternativa je juče organizovao okrugli sto ”Da li nam je potreban Zakon o Skupštini?”. Okruglom stolu su prisustvovali predstavnici svih političkih klubova u crnogorskom parlamentu, civilnog sektora, kao i gosti iz regiona – predstavnici parlamenata Srbije i Makedonije.

Ovaj događaj je dio projekta ”Analitički monitoring kontrolne funkcije Skupštine Crne Gore” koji Institut alternativa sprovodi uz podršku Fondacije Institut za otvoreno društvo – Think Tank Fund iz Budimpešte.

Jovana MAROVIĆ
Koordinatorka istraživanja u Institutu alternativa

IA na kontrolnom saslušanju u vezi ugovora između Vlade Crne Gore i kompanije A2A

Stevo Muk, predsjednik Upravnog odbora IA, učestvovao je na sjednici Odbora za ekonomiju, budžet i finansije Skupštine Crne Gore u okviru kontrolnog saslušanja potpredsjednika Vlade za ekonomsku politiku i finansijski sistem, dr Vujice Lazovića, ministra ekonomije, dr Vladimira Kavarića, predsjednika Odbora direktora Elektroprivrede Crne Gore ad Nikšić, Srđana Kovačevića i izvršnog direktora Elektroprivrede Crne Gore ad Nikšić, Stefana Pastorija, povodom realizacije ugovora između Vlade Crne Gore i kompanije A2A.

Po svemu sudeći prodaja dijela akcija EPCG i ustupanje prava menadžmenta kompaniji A2A ima značajan uticaj na formiranje cijene električne energije. U tom smislu je o očekivanjima u pogledu rasta cijene struje sa strane A2A i EPCG , odnosno “obavezama” države Crne Gore i Regulatorne agencije više puta saopštavano u javnosti.

Muk je u svom izlaganju ukazao na niz pitanja od značaja za raspravu i sugerisao članovima Odbora teme od interesa za javnost. Neka od pitanje koja je naveo uključuju:

  • odnos ispunjavanja operativnih indikatora,
  • metodologija za izračunavanje cijene struje i odluka RAE,
  • način donošenja odluka u odboru direktora EPCG u kojem su od sedam članova njih četvorica predstavnici Vlade, te u tom kontekstu odobravanja višemilionskih ugovora između EPCG i A2A,
  • realizaciji plana investicija i sudbini sredstava EPCG na računima poslovnih banaka.

Muk je sugerisao i važnost pitanja racionalizacije troškova ljudskih resursa u EPCG i ukazao na mogućnost pokretanja arbitraže od strane A2A prema državi Crnoj Gori zbog navodne nemogućnosti naplate potraživanja prema KAP-u u stečajnom postupku.

Interesovanje Instituta alternativa za ovu temu u kontinuitetu je bilo vođeno potrebom zaštite javnog interesa, interesa potrošača električne energije, građana i pravnih lica, naročito u postupku formiranja cijene električne struje i odlučivanju Regulatorne agencije. Interesovanje IA predstavlja plod istraživanja u vezi sa politikom i praksom realizacije javno-privatnih partnerstava, kao i odgovornosti i transparentnosti u javnim preduzećima.