Objavljeno

Najava: Seminar o integritetu policije

Najava: Seminar “Prioriteti i odgovornosti na planu promovisanja integriteta policije u Crnoj Gori“ – 25. septembra 2014.

Ženevski centar za demokratsku kontrolu oružanih snaga (DCAF) i Organizacija za evropsku bezbjednost i saradnju (OSCE) Misija u Crnoj Gori, u saradnji sa Ministarstvom unutrašnjih poslova, Skupštinom Crne Gore i Institutom alternativa organizuju 25. septembra ove godine seminar o integritetu policije da bi ponudili lokalnim partnerima platformu za dijalog i razmatranje o postignutim rezultatima, postojećim izazovima i modelima kako da nastavimo sa jačanjem integriteta policije u Crnoj Gori.

Agendu događaja možete pronaći ovdje.

Objavljeno

Poruka sa NATO samita: Intenzivirani i fokusirani razgovori sa Crnom Gorom

Komentar za BIRN (Balkanska istraživačka novinarka mreža) odloženog poziva za članstvo Crne Gore u NATO još jednom potvrđenog na NATO samitu u Velsu koji se održava 4. i 5. septembra ove godine:

Goruće crnogorsko pitanje ostaje vladavina prava i neophodnost izgradnje integriteta institucija represivnom borbom protiv korupcije i organizovanog kriminala. Upravo to i reforma bezbjednosno-obavještajnog sektora se sada postavljaju kao ozbiljan a ne samo načelan uslov za poziv za članstvo u NATO i treba iskoristiti ovaj proces integracije za nastavak reformi. Ipak, potrebno je da NATO formuliše vrlo konkretno specifikacije o traženim rezultatima u toj oblasti, kako bi naredna godina dana bila iskorištena za aktivnosti Vlade i pravosuđa u tom pravcu.

Ne treba imati dileme oko toga da je odluka o pozivu za članstvo u NATO politička odluka koja je, između ostalog, odraz geopolitičke situacije – što su potvrdili svi raniji talasi proširenja tokom kojih su primane članice različitog stepena reformisanosti sistema odbrane i bezbjednosti. Podsjetiću na primjer Albanije i Hrvatske koja je primljena sa Sanaderom na čelu Vlade u vrijeme kada reforma hrvatskog obavještajnog sektora nije bila zaokružena.

Takođe, treba biti veoma realan u vezi sa potrebnim nivoom reformi za članstvo u NATO, jer na žalost, nivo koji zadovoljava NATO ne može i ne smije biti dovoljan za građane i građanke Crne Gore. Reforme sektora bezbjednosti i odbrane u okviru MAP-a jesu bile dinamične, ali se radi o tome da je priroda reformi na koje je NATO fokusiran više usredsređena na funkcionalnost sistema i sinhronizovanost sa ostalim NATO članicama, tj. interoperabilnost, nego na njegovu unutrašnju odgovornost, transparentnost, i ideološku neutralnost. A to su upravo boljke našeg sektora bezbjednosti i odbrane.

Drugim riječima, ne vjerujem da je ključni razlog za odlaganje poziva za članstvo bilo nezadovoljstvo stepenom reformisanosti crnogorskog sistema, jer zahtjevi nisu previsoki i radi se o sektoru premalih kapaciteta da bi bio problematičan, već potreba da se testira još jednom i potvrdi iskrenost i privrženost Crne Gore evroatlantskoj porodici, imajući u vidu odnose sa Rusijom i nešto manje od polovinu građana ove države koji su protiv članstva u NATO.

Dina BAJRAMSPAHIĆ
istraživačica javnih politika

Objavljeno

Saopštenje: Izabrati zamjenika predsjednika Odbora za bezbjednost i odbranu

Opozicija nema svog predstavnika u Vijeću za nacionalnu bezbjednost zbog petogodišnjeg neuspjeha da se imenuje zamjenik predsjednika Odbora za bezbjednost i odbranu iz redova opozcije.

Zakonom o osnovama obavještajno bezbjednosnog sektora Crne Gore je propisan sastav Vijeća za nacionalnu bezbjednost i čine ga, pored ostalih, i predsjednik i zamjenik predsjednika Odbora za bezbjednost i odbranu. Ipak, Vlada je na jučerašnjoj sjednici usvojila Rješenje o imenovanju Vijeća koje nije uključilo zamjenika predsjednika Odbora za bezbjednost i odbranu već samo predsjednika.

Vijeće za nacionalnu bezbjednost ima, mada nedovoljno precizno propisane, važne nadležnosti za koordinaciju obavještajno bezbjednosnog sektora, unapređenje razmjene informacija između službi i kreiranje politika u ovoj oblasti.

U skladu sa Poslovnikom Skupštine, zamjenik predsjednika Odbora treba da bude izabran iz redova opozicionih političkih partija. Međutim, opozicija ne uspijeva da postigne dogovor o ovom pitanju od 2009. godine i Odbor već pet godina nema zamjenika predsjednika.

Važnost pozicije zamjenika je višestruka kada je u pitanju ovo radno tijelo imajući u vidu nadležnosti Odbora u domenu demokratske i civilne kontrole sektora bezbjednosti i odbrane. Na zamjeniku je dodatna odgovornost da u ime opozicije inicira aktivniju upotrebu kontrolnih mehanizama za nadzor državnih organa ovog sektora koji su, po prirodi, podložni zloupotrebi zbog represivnih ovlašćenja koja su im na raspolaganju.

Imajući u vidu veoma oštre ocjene o dosadašnjoj reformi sektora bezbjednosti i odbrane koje se mogu čuti iz redova opozicije, i to da je ovaj sektor je još uvijek opterećen brojnim nerazriješenim pitanjima, neophodno je snažnije učešće Odbora za bezbjednost i odbranu u kreiranju boljeg okvira za funkcionisanje institucija ovog sektora i učestalija primjena Zakona o parlamentarnom nadzoru, posebno kada su u pitanju kontrolna i konsultativna saslušanja, posjete institucijama, zahtjevi za dostavljanjem informacija, nadzor nad mjerama tajnog nadzora, itd.

Pohvaljujemo odredbu Zakona o osnovama obavještajno bezbjednosnog sektora kojom je propisano najmanje dvomjesečno, izvještavanje Savjetu za odbranu i bezbjednost i Odboru za bezbjednost i odbranu jer je time uspostavljen parlamentarni nazor nad Vijećem, i ispoštovan princip podjele i ravnoteže vlasti.

Dina BAJRAMSPAHIĆ
istraživačica javnih politika

Vezane vijesti:

Objavljeno

Integracija u EU i političke partije na Balkanu

Centar za evropsku politiku, think tank iz Brisela, upravo je objavio studiju “Integracija u EU i političke partije na Balkanu”, sa doprinosom naših istraživača, Jovane Marović i Marka Sošića (poglavlje o Crnoj Gori).

Istraživanje se bavi međusobnim odnosom integracije u EU i unutar-partijske poltike u zemljama regiona i značajem te interakcije po kvalitet balkanskih demokratija. Takođe, studija podsjeća na iskustva zemalja iz zapadne i centralno-istočne Evrope u ovom pogledu. Nepovjerenje u predstavničke institucijame i povlačenja iz političkog života je na dramatično visokom nivou na Balkanu, a ovaj opšti osjećaj nezadovoljstva počinje izazivati cinizam i prema ideji bolje budućnosti unutar EU.

Osim Crne Gore, studija sadrži poglavlja o Hrvatskoj, Srbiji, Makedoniji, Albaniji i Bosni i Hercegovini. Autori studije, pored naših istraživača, su Corina Stratulat, Igor Bandović, Odeta Barbullushi, Simonida Kacarska, Andrew Konitzer, Marko Vujačić i Bodo Weber.

Studiju možete pronaći ovdje (samo na engleskom jeziku)

Objavljeno

Vlada da se navikne na aktivniju ulogu parlamenta

Ukoliko se uzmu u obzir kvantitativni pokazatelji o radu Skupštine tokom 2014. godine moglo bi se reći da je nadzorna uloga ovog tijela u određenoj mjeri unaprijeđena. Broj održanih konsultativnih i kontrolnih saslušanja, odnosno usvojenih zaključaka, broj postavljenih pitanja premijeru i članovima Vlade potvrđuju ovu konstataciju. Primjera radi, u prvoj polovini 2014. godine održano je 6 kontrolnih i 20 konsultativnih saslušanja, dok je u istom tom periodu prošle godine održano 8 konsultativnih i 3 kontrolna saslušanja.

Ocjenu da parlament “pokazuje” veći stepen opredijeljenosti da podstiče proces reformi, odnosno nadzire aktivnosti Vlade u tom smjeru i bude aktivan učesnik u procesu pregovora, potvrđuje i stepen realizacije mjera iz Akcionog plana za jačanje zakonodavne i kontrolne uloge Skupštine. Od 45 mjera koje su prispjele za realizaciju do kraja juna 2014. godine, tek dvije nisu sprovedene. Sve informacije o radu, aktivnostima poslanika, finansijski podaci, predočeni su zainteresovanim stranama na vrijeme i na transparentan način. Treba istaknuti i dodatne inicijative poslanika koje imaju za cilj formiranje posebnih radnih grupa u parlamentu za rad na pojedinim zakonskim rješenjima, kao što je to slučaj sa Zakonom o antikorupciji, a uzimajući u obzir značaj ovog sistemskog zakona.

Međutim, postoji niz prepreka koje i dalje značajno ograničavaju kontrolnu ulogu parlamenta. Nerijetko se dešava da Vlada “zaboravi” ili ignoriše zaključke Skupštine, na šta je Institut alternativa već ukazivao kada je npr. riječ o dostavljanju izvještaja o ostvarenju budžetskih prihoda u toku prve polovine 2014. godine parlamentu. Zaključci Skupštine, dalje, trebalo bi da budu konkretniji i precizniji kako bi se i stepen realizacije mogao adekvatnije procijeniti, pa samim tim i posvećenost Vlade u realizaciji onoga što parlament smatra neophodnim, odnosno doprinos parlamenta rješavanju određenog pitanja/problema. Državne institucije različitom dinamikom dostavljaju informacije koje nadležni odbori “zahtijevaju”, kao i same informacije o realizaciji zaključaka parlamenta, pa je preciznije regulisanje poželjno, posebno u dijelu izvještavanja institucija o realizaciji zaključaka parlamenta po automatizmu, a ne po zahtjevu odbora.

Nadležni odbori za pitanja borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala, u prvom redu odbori za bezbjednost i odbranu i antikorupciju, bi trebalo još više da intenziviraju svoje aktivnosti. Tokom 2013. godine opozicioni predstavnici u Odboru za bezbjednost i odbranu nisu sproveli nijedno od dva kontrolna saslušanja na koja su imali pravo. Odbor za antikorupciju još uvijek nije utvrdio proceduru za razmatranje predstavki koje dostavljaju zainteresovane strane, pa je i ovo potrebno definisati što prije. Potrebno je regulisati i razmatranje akata iz djelokruga borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala od strane ovog tijela.

Suprotno onome što tvrdi premijer, parlament ne izlazi iz svojih nadležnosti, već ih zapravo počinje koristiti. Skupština ozbiljnije razmatra budžet, odbija rebalans, vrši nadzor nad radom Vlade, zahtijeva dodatne izvještaje i informacije, utiče na sadržaj zakona i ne služi samo kao pečat na aktima Vlade. To je ono što parlament i treba da radi i na šta Vlada treba da se navikne.

Institut alternativa, uz podršku Fondacije za otvoreno društvo (Think Tank Fund) sprovodi projekat “Analitički monitoiring kontrolne funkcije Skupštine”, čiji je cilj jačanje uticaja primjene kontrolnih mehanizama parlamenta.

Jovana MAROVIĆ

Koordinatorka istraživanja