Profesionalizacija rukovodnog kadra u Crnoj Gori: Između države i politike

Crna Gora samo je formalno postavila granicu između profesionalnih funkcija i političkih postavljenja u državnoj upravi. Iako je prostor za politički uticaj na starješine organa i visoki rukovodni kadar sužen Zakonom o državnim službenicima i namještenicima iz 2013. godine, pravni okvir i dalje obiluje nedosljednostima i nepreciznim normama, koje negativno utiču na ukupne napore da se profesionalizuje javna uprava.

Prema postojećoj regulativi, rukovodioci u državnoj upravi ne moraju biti eksperti niti specijalisti u oblastima za koje su zaduženi. U prosjeku, od njih se najčešće traži da imaju završen fakultet društvenih nauka i najmanje tri godine radnog iskustva na poslovima rukovođenja i poslovima koji zahtijevaju samostalnost u radu. Svijest o potrebi za njihovim dodatnim stručnim usavršavanjem je niska, što rezultira malim udjelom ovog kadra u obukama organizovanim od strane Uprave za kadrove.

Zakonski okvir obiluje propustima u regulisanju statusa starješina organa, kao što su nedovoljno propisani uslovi za razrješenje ovog kadra i nepostojanje obaveze ocjenjivanja njihovog rada. Ocjenjivanje visokih rukovodilaca sprovodi se površno, uz zanemarivanje posebnih mjerila koja su formulisana za procjenu radnog učinka ovog kadra. Takođe, ne postoji veza između ocjenjivanja i profesionalnog razvoja. Rigidna politika zarada rukovodilaca ostavlja malo prostora za fleksibilnost i njihovu dodatnu motivaciju, što za posljedicu ima da se relativno skromne zarade ovog kadra nadomješćuju dodatnim novčanim naknadama, koje se isplaćuju po osnovu članstva u raznim radnim tijelima i upravljačkim organima javnih preduzeća. Otud, prosječna mjesečna primanja većine rukovodilaca iznose oko 1 000 eura.

Razlog za zabrinutost je i to što se, “na papiru” profesionalne pozicije visokog rukovodnog kadra i starješina organa, neformalnim praksama izlažu direktnom političkom uticaju. Nezanemarljiv broj rukovodilaca, najmanje njih devedesetak, istovremeno ima članstvo u organima partija koje su trenutno na vlasti, što ukazuje na činjenicu da se crnogorski rukovodni kadar u državnoj upravi nalazi u protivrječnoj situaciji razapetosti između političkih prioriteta partija na vlasti i prioriteta reformi. Samim tim, veća je potreba za dodatnom prevencijom političkog uticaja na ovaj nivo državne uprave. Donošenje posebnog okvira kompetencija za rukovodioce, koji bi, u suštini, predstavljao listu svih neophodnih vještina koje oni treba da posjeduju, predstavljalo bi dobar osnov za dalju profesionalizaciju ovih pozicija. Zakonskim izmjenama takođe je neophodno rukovodiocima zabraniti članstvo u upravljačkim i savjetodavnim organima svih političkih partija, i precizirati njihova prava i obaveze u slučaju kandidovanja na izborima.

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *