Zakon o javnim okupljanjima i javnim priredbama iz 2016. godine donio je značajne novine za slobodu okupljanja u Crnoj Gori, koja je Ustavom garantovano pravo građana i građanki. Ovo pravo sastavni je dio temelja demokratskog društva i neodvojivo od slobode izražavanja. Može se reći da se radi o kolektivnom izražavanju stavova o pitanju koje je povod za okupljanje.
Početak sprovođenja projekta „Okupljanja za ljudska prava: Sloboda javne riječi u javnom prostoru”, koji sprovode Institut alternativa (IA) i Akcija za ljudska prava (HRA), precizno je koincidirao sa početkom najvećih protesta u istoriji Crne Gore. Dodatno, četiri mjeseca nakon početka projekta počinje i nezapamćena pandemija odnosno epidemija prouzrokovana virusom kovid-19, što je takođe imalo uticaj na slobodu javnih okupljanja. Ove okolnosti su pojačale potrebu nezavisnog monitoringa i ocjene stanja u ovoj oblasti, a u cilju zaštite prava građana i građanki.
Uprkos vanrednim okolnostima, broj okupljanja u izvještajnom periodu bio je najmanje 898, a vjerovatno i veći, budući da su okupljanja bila česta, masovna i često neprijavljena. Da bismo imali pravu sliku o tome o kolikom porastu je riječ, treba podsjetiti da je npr. u 2014. godini bilo svega nekoliko okupljanja, pa su 30 okupljanja u 2015. godini institucije okarakterisale kao značajan pomak.
Monitoring izvještaj ima za cilj da prepozna pozitivne i negativne tendencije u vezi sa javnim okupljanjima i da dâ preporuke za unapređenje postojećeg stanja. Prvi monitoring izvještaj odnosi se na slobodu okupljanja u devetomjesečnom periodu, od decembra 2019. godine do septembra 2020. godine, dok će drugi izvještaj obuhvatiti narednih devet mjeseci, zaključno sa majem 2021. godine.
