Tokom cijelog mandata prethodne Vlade, radna mjesta u budžetskoj inspekciji su bila prazna!
Čak i kada je inspekcija funkcionisala, nije imala dobre rezultate — nije podnosila prekršajne prijave niti su podaci o njenom radom bili dostupni javnosti (zapisnici su označavani stepenom tajnosti interno).
Budžetska inspekcija bi mogla da odigra ključnu ulogu u uvođenju više reda u način na koji se novac troši u cijelom javnom sektoru, pretrese prethodne prakse ali i spriječi da se ponavljaju u budućnosti.
Da bi budžetska inspekcija profunkcionisala, neophodna su tri koraka:
1. Promijeniti sistematizaciju tako da se poveća broj inspektora sa 3 na 6.
Trenutni broj sistematizovanih pozicija nije dovoljan za pokrivanje primjene tri sistemska zakona u cijelom javnom sektoru Crne Gore, najšire definisanom tako da pored državne uprave i lokalne samouprave uključuje i javna preduzeća, ustanove, fondove, regulatorne agencije. Ulaganje u nadzorne organe ovog tipa može predstavljati trošak u kratkom roku, ali njihovo pravilno djelovanje bi dovelo do sprečavanja zloupotrebe i nenamjenske potrošnje, a time i sačuvati budžet.
2. Uvesti tri odjeljenja za tri sistemska zakona nad kojima se vrši nadzor da bi se pravilno obuhvatio cijeli zadatak budžetske inspekcije.
U nadležnosti ove inspekcije su tri sistemska zakona: Zakon o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, Zakon o zaradama zaposlenih u javnom sektoru i Zakon o finansiranju lokalne samouprave. Kako se radi o tri posebne oblasti, potrebna je organizaciona struktura koja će podsticati specijalizaciju inspektora za pojedinosti ova tri zakona, a time i ravnomjerno bavljenje inspekcije cjelokupnim obimom svojih nadležnosti.
3. Ukinuti uslov za Glavnog inspektora.
U trenutnoj sistematizaciji, pozicija glavnog budžetskog inspektora, između ostalog, zahtijeva “5 godina rada na inspekcijskim poslovima za Glavnog inspektora”. Kako se radi o specifičnoj inspekciji, raznorodnim nadležnostima i tri različita zakona nad čijim poštovanjem vrši nadzor, smatramo da ovaj uslov ne prepoznaje posebnosti budžetske inspekcije i neopravdano sužava osnovicu za izbor mogućih kandidata. Kako je u periodu od 2016. godine više puta pokušavano popunjavanje ove pozicije ali bez uspjeha, ponavljanje konkursa po istim uslovima će dati ili isti rezultat ili dovesti do pogrešnog kadrovskog rješenja za ovu važnu poziciju u sistemu nadzora javnih finansija.
Smatramo da su ova tri koraka preduslov za početak funkcionisanja budžetske inspekcije i ostvarivanja njenog cilja zaštite javnih finansija i poštovanja tri ključna sistemska zakona.
