Namjera da se promijeni sadašnji pravni okvir, da se zbirno prekine mandat sadašnjim članovima Senata DRI i izaberu novi kojima će mandat biti vremenski ograničen je pogrešna i politički motivisana.
Predsjednik skupštinskog Odbora za ekonomiju, finansije i budžet, Dejan Đurović (DF), je najavio da će Skupštini dostaviti prijedlog izmjena Zakona o DRI koji predviđa ograničenje mandata članovima Senata.
Ukoliko se krene u nagle i nepotrebne izmjene Zakona o DRI, to može ozbiljno ugroziti i rad DRI, ali i pregovore sa EU u poglavlju 32 “finansijska kontrola”, koji je dio najvažnijeg klastera, o osnovnim pitanjima.
Bojimo se da Đurovićev prijedlog ukoliko bude usvojen vodi ka još većoj politizaciji DRI, ovog puta ograničenog mandata tako da svaka skupštinska većina može izabrati članove senata po svom ukusu. Sumnjamo u motive ovog prijedloga jer dosadašnjim radom, ni gospodin Đurović niti sam Odbor za ekonomiju, finansije i budžet u ovom mandatu, nisu pokazali da im je rad DRI od važnosti niti da pridaju pažnju njihovim nalazima.
Problem u radu DRI nije stalnost mandata članova Senata, nego to što ni Vlada ni Skupština, a ni nadležni skupštinski odbor i njegov predsjednik, gospodin Đurović, ne obraćaju pažnju na izvještaje DRI niti se smisleno interesuju za nalaze i sudbinu preporuka državnih revizora.
Problemi na koje ukazuje DRI i preporuke koje daju revizori nemaju nikakav uticaj ukoliko Skupština ne radi svoj posao u pogledu nadzora nad radom cjelokupne uprave. Umjesto da krene od svog Odbora, gospodin Đurović želi da mijenja Senat DRI uz površne ocjene o politizaciji, iako se Odbor tokom njegovog mandata na mjestu predsjednika bavio radom DRI površnije nego za vrijeme prethodne parlamentarne većine.
Ova skupštinska većina već gotovo godinu dana nije stanju da izabere predsjednika Senata DRI, a već dvije godine nije uspjela da imenuje petog člana Senata. Zatim su ponizili kandidate koji su se prijavili na konkurs tako što su ih u martu saslušali da bi predsjednik odbora u aprilu rekao da to ne važi i da petog člana neće birati (prvi i drugi dio sjednice za Odbora za ekonomiju, finansije i budžet na kojoj su saslušani kandidati za mjesto petog člana Senata DRI u martu 2023. godine).
Činjenica da se odustalo od tekućeg konkursa za izbor člana Senata je najbolji pokazatelj da se ne radi o depolitizaciji već o drugim motivima. Kako je moguće da od sedam kandidata koje je Odbor saslušao u martu, niko nije zadovoljio kriterijume da bude imenovan i da se na taj način nakon dvije godine popuni mjesto petog člana Senata? Čini se da je to upravo iz razloga što se radilo o kandidatima “iz struke”, od kojih javnost nikoga ne prepoznaje po partijskom članstvu, pa poslanici u Odboru izgleda da nemaju za koga da glasaju.
Poseban je problem što predsjednik odbora manipuliše javnost navodnom podrškom SIGMA njegovom rješenju. Analiza koja je urađena od strane SIGMA upravo ukazuje na činjenicu da “sa stanovišta EU nema stvarne potrebe za izmjenom Zakona”, kao i da se izmjene ne smiju raditi prenagljeno, bez odgovarajuće analize i konsultacija sa svim relevantnim zainteresovanim stranama.
Stalnost mandata članova Senata postoji u Njemačkoj, po uzoru na čiji računski sud je formirana naša DRI, a onda i u Francuskoj, Holandiji, Portugalu, Grčkoj, Češkoj. Nakon gotovo 20 godina kako postoji DRI, možemo reći da je to rješenje opravdano jer je dalo rezultate – nalazi DRI su u prethodnih dvadeset godina bili rijedak primjer kritičkog odnosa prema radu uprave koji dolazi iznutra i njihova pouzdanost nije dovođena u pitanje sa aspekta političke pristrasnosti. Kao organizacija koja je kritikovala svako imenovanje i postupak izbora člana Senata DRI u prethodnoj deceniji, smatramo da je upravo stalnost mandata prepreka politizaciji Senata onda kada se članovi izaberu. Umjesto što želi da mijenja članove senata, Đurović bi trebalo da čita njihove izvještaje i vidi šta kao predsjednik matičnog odbora može uraditi da se važni problemi na koje ukazuju državni revizori riješe.
Marko Sošić
