Institut alternativa smatra da “šetanje” generalnih direktora i sekretara iz jednog ministarstva u drugo, koje je pratilo najnoviju rekonstrukciju Vlade, predstavlja opasnost po profesionalizaciju crnogorskog službeničkog sistema.
Postavljenja novih ministara i premještaj starih pratile su i svojevrsne “rokade” na pozicijama generalnih direktora i sekretara u ministarstvima, što još jednom potvrđuje naše nalaze da radni i stručni kvaliteti, sposobnosti i posebne vještine nijesu glavna preporuka prilikom izbora visokog rukovodnog kadra u našoj upravi.
Primjera radi, na sjednici Vlade od 2. aprila ove godine, donijeta su rješenja o prestanku mandata generalnog direktora Direktorata za rad u Ministarstvu rada i socijalnog staranja na lični zahtjev i o određivanju iste osobe na poziciju v.d. sekretara Ministarstva prosvjete.
Na istoj sjednici ponovoljena je slična situacija jer je još jedna osoba premještena sa pozicije generalne direktorke Direktorata za tržište rada i zapošljavanje u Ministarstvu rada i socijalnog staranja na poziciju v.d. generalne direktorke Direktorata za predškolsko i osnovno obrazovanje i vaspitanje i vaspitanje i obrazovanje lica sa posebnim obrazovnim potrebama u Ministarstvu prosvjete.
Podsjetimo, Predrag Bošković, koji je prethodno zauzimao čelnu poziciju u Ministarstvu rada i socijalnog staranja, u tom periodu imenovan je za ministra prosvjete.
Ovi slučajevi su pokazatelj da u Crnoj Gori i dalje ne postoji svijest o potrebi da specijalizovane organizacione jedinice u okviru svakog državnog organa treba da vode ljudi od struke, a ne nužno osobe u koje ministri, koji su prvenstveno politički postavljene ličnosti, imaju političko povjerenje.
Naročito prethodno opisane zlouporebe ostavke “na lični zahtjev”, odnosno stanja “vršioca dužnosti” u našoj državnoj upravi, upućuju na opasnost obesmišljavanja Zakona o državnim službenicima i namještenicima, koji propisuje jasne procedure za popunu radnih mjesta visokog rukovodnog kadra, odnosno generalnih direktora i sekretara u ministarstvima.
Te procedure podrazumijevaju prethodno objavljivanje javnog konkursa i sprovođenje provjere sposobnosti od strane komisije koju formira Uprava za kadrove, upravo zbog toga što su sekretari i generalni direktori u ministarstvima, ili, kolokvijalno, pomoćnici ministara, državni službenici koji treba da služe javnom interesu a ne interesima pojedinih partija ili političkih ličnosti.
I SIGMA, zajednička inicijativa Evropske komisije i Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD), u svojim principima javne uprave, upozorila je da bi ova radna mjesta trebalo da predstavljaju gornju granicu koja razdvaja politička postavljenja od profesionalizovanih pozicija u državnoj upravi.
IA je ranije u svojoj studiji “Profesionalizacija rukovodnog kadra: Između države i politike”, objavljenoj u decembru 2014. godine uz podršku Fondacije Fridrih Ebert, upozorio da se, “na papiru” profesionalne pozicije visokog rukovodnog kadra i starješina organa, neformalnim praksama izlažu direktnom političkom uticaju.
Milena MILOŠEVIĆ
Istraživačica javnih politika
