Institut alternativa je povodom obilježavanja 9. maja, Dana Evrope, organizovao filmsko veče za studente u prostorijama Instituta alternativa.
Studenti su imali priliku da pogledaju dva dokumentarca i to:
• Evropa od II svjetskog rata do današnje Evropske unije (2014) – Film prikazuje period od II svjetskog rata, hronološki poređane događaje stvaranja današnje Evropske unije, kao i sam način funkcionisanja EU i njenih institucija.
• Evropa kroz generacije (Savjet Evrope, 2015) – Film je inspirisan knjigom Viktorije Martin de la Torre „Evropa, skok u nepoznato“. U filmu je prikazan nastanak EU iz ugla naslednika onih ličnosti koje su dale najveći doprinos formiranju iste. U filmu govore kćerka tadašnjeg premijera Italije – Alsida de Gasperija, kćerka tadašnjeg premijera Belgije – Pola Henri Spaka, bivši sekretar Roberta Šumana, kao i šef kabineta Žan Monea.
Nakon filmova, održana je diskusija gdje je dvadesetak učesnika imalo mogućnost da razmijeni utiske o filmovima, kao i da razgovara o Evropi danas.
Takođe, povodom obilježavanja Dana Evrope, IA je na društvenim mrežama – Facebooku i Instagramu objavio nekoliko anketa sa pitanjima koja se odnose na Evropsku uniju, gdje su pratioci mogli da provjere svoje znanje o EU. Odgovore na ankete smo dobili od više od 60 ljudi.
Kadrovski planovi deset opština iskazuju potrebu za zapošljavanjem 457 ljudi u ovoj i narednoj godini; potrebe za zapošljavanjima nijesu u dovoljnoj mjeri obrazložene niti njihov efekat na sprovođenje Plana optimizacije javne uprave.
Samo su četiri lokalne samouprave donijele kadrovske planove u zakonskom roku, do kraja januara (Tivat, Plužine, Danilovgrad, Golubovci), dok je do kraja marta ove godine to učinilo još njih šest: Podgorica, Nikšić, Andrijevica, Mojkovac, Budva i Herceg Novi.
Podsjećamo, Zakon o lokalnoj samoupravi, koji je stupio na snagu 2018. godine, obavezao je opštine da da donesu kadrovski plan za organe lokalne uprave, stručne i posebne službe u njihovom sastavu. Kadrovski plan za 2019. godinu, ali i sa projekcijama za narednu, 2020. godinu, trebalo je da bude usvojen u roku od 30 dana od dana donošenja budžeta opštine, odnosno za većinu opština do kraja januara.
Tri opštine su odgovorile da nijesu usvojile odluke o budžetu za ovu godinu do kraja 2018. godine – Kolašin, Cetinje i Plav, što je bilo i njihovo ključno obrazloženje za nedonošenje kadrovskog plana. Ostale opštine su tokom marta odgovorile da je donošenje kadrovskog plana u toku (Rožaje, Berane, Bar), ili jednostavno da kadrovski plan nije još uvijek donijet, uglavnom iz razloga što je u toku reorganizacija poslova u tim opštinama.
Osim što su prekršile zakonsku obavezu, opštine, navođenjem razloga za nedonošenje ovih dokumenata zbog reogranizacije koja je u toku, pokazuju nerazumijevanje suštine kadrovskog planiranja. Ono bi u prvom redu trebalo da predstavlja proces čiji je cilj da osigura odgovarajuću organizaciju poslova i obezbijedi da odgovarajući broj ljudi sa pravim vještinama odgovori kratkoročnim i dugoročnim ciljevima funkcionisanja organa i službi na lokalnom nivou.
Dodatno, među opštinama koje su usvojile kadrovske planove prepoznaje se formalistički pristup ispunjavanju zakonske obaveze, bez detaljnog obrazlaganja potreba za novim popunjavanjima radnih mjesta, navođenja detaljnih informacija o trenutnoj situaciji, ali i uz relativizovanje podataka iskazanih u dokumentu.
Primjera radi, Opština Tivat navodi da u toku 2019. i 2020. godine planira zapošljavanje 60 službenika (39 na neodređeno i 21 na određeno), ukoliko za njima bude potrebe iz čega proizilazi da kadrovski plan nije zasnovan na analizi potreba.
U pogledu potreba za novim zapošljavanjima, naročito se ističu opštine Podgorica (100), Herceg Novi (92), Tivat (79), i Budva (77).
Kadrovski plan Glavnog grada prikazuje potrebu od 100 službenika i namještenika u tekućoj i narednoj godini, dok sa druge strane planira smanjivanje broja od 14 službenika u Sekretarijatu za lokalnu samoupravu nakon zaključivanja sporazuma sa opštinama Golubovci i Tuzi. Ostale opštine u svojim kadrovskim planovima nisu navele podatak da li će u naredne dvije godine doći do smanjenja broja zaposlenih, osim informacije koja se odnosi na broj službenika i namještenika koji će ispuniti uslove za odlazak za penziju, kojih je ukupno 17 u navedenih deset opština. Takođe, jedan broj neophodnih službenika odnosi se na imenovanje rukovodilaca koji su trenutno na pozicijama vršilaca dužnosti.
Kadrovsko planiranje i Plan optimizacije
Vlada je nedavno objavila izvještaj o sprovođenju Plana optimizacije javne uprave. Plan je usvojen u julu prošle godine sa ciljem da smanji broj zaposlenih na lokalnom nivou za 609 do 2020. godine. U fazi pripreme Plana, ukazali smo da proces optimizacije koji je postavljen „odozgo na dolje“, odnosno zasnovan na indikatorima koji ne odgovaraju pojedinačnim potrebama i planovima, nema mnogo izgleda za uspjeh. Vlada je ipak zadržala pristup da se plan odnosi jednako na sve, dopuštajući određene ad hoc izuzetke.
Zbog toga ne čudi da izvještaj o sprovođenju Plana optimizacije ne sadrži osvrt na dinamiku kadrovskog planiranja na lokalnom nivou, niti na podatke prikupljene u okviru razvoja kadrovskih planova za ovu godinu. Prema njemu, broj zaposlenih na lokalnom nivou je u periodu od 1. septembra do 31. decembra 2018. godine smanjen za 291, ali su ovi podaci uglavnom zasnovani na odgovorima opština na upitnike, pa su u velikoj mjeri subjektivni.
Iz prikaza informacija sadržanih u lokalnim kadrovskim planovima, proizilazi mogućnost da će efekti smanjenja, čak i da je do njega došlo, biti osujećeni novim zapošljavanjima. Zato je sa ciljem dugoročne optimizacije javne uprave neophodno više pažnje posvetiti usklađivanju primjene Plana optimizacije i novih zakonskih obaveza kadrovskog planiranja.
Dosadašnje praćenje ovog procesa koje sprovodi IA pokazuje da je jedini održiv način da do optimizacije dođe ozbiljnija analiza pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji svih organa uprave, u cilju ukidanja onih radnih mjesta za kojima ne postoji realna potreba. U protivnom, čak i ako jedan broj službenika prestane da radi u javnoj upravi, oni će sudeći po dosadašnjoj praksi, bibiti zamijenjeni drugima, budući da njihova radna mjesta ostaju upražnjena.
Tim IA
Ukupni pregled iskazanih potreba za novim zapošljavanjima iz dostupnih kadrovskih planova na lokalnom nivou dat je u sljedećoj tabeli:
Opština
Ukupno iskazane potrebe za novim zapošljavanjima
Službe/ radna mjesta na kojima su planirana nova zapošljavanja
Tivat
79
60 službenika i 19 pripravnika
Plužine
10
Služba zaštite i spasavanja
Nikšić
7
3 (komunalna policija), 1 rukovodilac sektora za vršenje komunalnog nadzora, samostalni savjetnik III u Upravi lokalnih javnih prihoda, 1 rukovodilac Službe za saradnju i sekretar Sekretarjata za investicije
Andrijevica
17
Glavni gradski arhitekta, viši savjetnici III za poljoprivredu (2), za lekturu i PR, za izradu projekata, za ljudske resurse, za razrez i kontrolu naplate lokalnih javnih prihoda i za sport i 1 radnik na održavanju čistoće na neodređeno, dok će na određeno biti zaposleno još 6
Danilovgrad
54
Navodi se da je neophodno raspisati konkurse za 15 lica iz kategorije visoko rukovodni kadar, uglavnom jer im ističe mandat; za ostale pozicije nije dato detaljnije obrazloženje osim za zapošljavanje jednog vatrogasca i pripravnika
Mojkovac
14
Nije navedeno.
Budva
77
Nije navedeno. U obrazloženju je naglašeno da se Opština obavezala da će obustaviti zapošljavanje novih službenika i namještenika, osim ukoliko se ukaže potreba za zapošljavanje zaposlenih sa nedostajućim zanimanjima.
Herceg Novi
92
Služba zaštite i spašavanja, kabinet predsjednika Opštine, Služba za zajedničke poslove, Sekretarijat za prostorno planiranje i Sekretarijat za finansije
Podgorica
100
Sekretarijat za lokalnu samoupravu, Sekretarijat za finansije, Sekretarijat za planiranje prostora, Sekretarijat za komunalne poslove (imenovanje jednog VD), Sekretarijat za saobraćaj, Sekretarijat za preduzetništvo, Sekretarijat za socijalno staranje, Sekretarijat za kulturu i sport (imenovanje sekretara i pomoćnika koji su trenutno VD), Uprava lokalnih javnih prihoda, Direkcija za imovinu, Komunalna policija, Služba zaštite i spasavanja, Komunalna inspekcija, Služba gradonačelnika, Služba glavnog gradskog arhitekte, Služba za međunarodnu saradnju, Centar za informacioni sistem, Služba za javne nabavke, Služba za odnose sa javnošću, Služba za zajedničke poslove, Služba skupštine
Golubovci
7
Budžetom za 2019. godinu je planirano zapošljavanje 6 službenika i 1 namještenika u budućem organu lokalne samouprave i to: samostalni savjetnik III- građevinski inžinjer, viši savjetnik I u službi za naplatu lokalnih prihoda, viši savjetnik III za upravno pravne poslove u komunalno stambenoj oblasti, samostalni savjetnik I- fakultet društvenog smjera, viši savjetnik III- PR, viši namještenik- higijeničar/ka. U 2019. godini je planirano osnivanje Skupštinske službe pa je u ovoj službi planirano zapošljavanje 1 samostalnog referenta.
Institut alternativa će nastaviti da prati kadrovsko planiranje i upravljanje ljudskim resursima na centralnom i lokalnom nivou u okviru projekta “Za bolju reformu javne uprave”, uz podršku Evropske unije kroz Instrument za sektorsku budžetsku podršku. Cilj projekta je da doprinese uspostavljanju transparentnije, efikasnije i servisno orjentisane javne uprave u Crnoj Gori, sa posebnim ciljem jačanja monitoring uloge civilnog društva u implementaciji Strategije reforme javne uprave (PAR) 2016-2020 u ključnim oblastima.
U izvještaju o implementaciji Plana optimizacije javne uprave, Ministarstvo javne uprave, želeći da predstavi učinak sprovođenja Plana optimizacije u pozitivnom svijetlu, kaže da postoje efekti na javnu potrošnju, mjereno učešćem bruto zarada i doprinosa u strukturi BDP-a. Njihov zaključak je da postoji “konzervativan pristup daljem rastu zaposlenosti po ovom osnovu na centralnom nivou”.
Ukoliko koristimo daleko precizniju mjeru i posmatramo udio plata u ukupnom budžetu države, dolazimo do zaključka da ukupni troškovi za zarade stabilno rastu iz godine u godinu (2016 – 422mil, 2017 – 445mil, 2018 – 459,8 mil, plan za 2019 – 472 mil. eura).
U toku 2018. godine, rebalansima budžeta, početno planirana stavka za bruto zarade i doprinose povećana za 22,8 milona – u prvoj godini sprovođenja Plana optimizacije, planirani iznos za zarade na centralnom nivou je u toku godine uvećan za više od 5%.
Plan budžeta za 2019. godinu je donio povećanje za bruto za zarade čak i u odnosu na sumu nakon rebalansa, i to za 10 miliona (472 mil. u 2019 u odnosu na 461 mil. nakon rebalansa u 2018.).
Iako nemamo završni račun za 2018. godinu, ukoliko pogledamo GDDS izvještaje Vlade za MMF, vidimo da je za bruto zarade i doprinose na državnom nivou potrošeno 459,8 miliona. Ako pogledamo dinamiku trošenja po mjesecima, vidimo da je u drugoj polovini 2018. godine kada je počelo sprovođenje plana, potrošeno 5 miliona eura više nego u prvoj polovini godine.
Koverta sa 97.000 je samo vrh ledenog brijega. Onaj vidljivi dio. Snimljeni dio. Drugi nisu snimali kad su davali. Ili još nisu došli u situaciju u kojoj je DK. Ali, već smo dosta toga gledali u audio i video snimcima nevladinih organizacija i političkih partija na kojima se vide izborni štabovi u kojima se dijeli novac, daje i uzima novac za glas…
Prošlo je sto dana od objave snimka na kojem Duško Knežević daje koverat sa 97.500 eura školskom drugu Migu Stijepoviću ”u dogovoru sa Milom Đukanovićem”. Vrijeme za podsjećanje i privremeno svođenje računa.
Šta je sa odgovornošću? Nakon svih političkih, medijskih, građanskih i drugih reakcija, poziva, apela i zahtjeva rezultat je vrlo skroman – nema političke, nema krivične, nema službeničke ni etičke odgovornosti utvrđene u nekom institucionalnom procesu. Koliko ima smisla novčana kazna koju je ASK izrekla DPS? Vrlo malo. Ko se od političkih partija ne bi mijenjao za pobjedu na izborima zasluženu “kovertom” kad ćeš platiti kaznu u iznosu koštanja jedne vesele noći šefa i njegovog društva.
Detalj iz snimka koji je objavio Duško Knežević
Gdje je ključni akter? Migo Stijepović je tada obavljao funkciju gradonačelnika Podgorice, tada i sada je član Predsjedništva DPS-a, a i dalje je generalni sekretar predsjednika Crne Gore, postavljen od predsjednika lično, a nije razriješen (ni iz partije ni iz službe) i kako stvari stoje – neće ni biti.
Svako ko nije režimu lojalni aktivista, policajac, askovac ili tužilac, već decenijama unazad zna da se novac tajkuna i organizovanog kriminala zloupotrebljava za finansiranje DPS-a, uglavnom za kupovinu glasova.
Koverta sa 97.000 je samo vrh ledenog brijega. Onaj vidljivi dio. Snimljeni dio. Drugi nisu snimali kad su davali. Ili još nisu došli u situaciju u kojoj je DK. Ali, već smo dosta toga gledali u audio i video snimcima nevladinih organizacija i političkih partija na kojima se vide izborni štabovi u kojima se dijeli novac, daje i uzima novac za glas…
Zato je suština priče o koverti da to nije izolovan slučaj, kao što, između ostalih, govore Tarzan Milošević, direktor DPS-a, i Sreten Radonjić, direktor Agencije za sprečavanje korupcije. Tako, na primjer, Tarzan Milošević u Skupštini 21. februara ove godine kaže: ”Predsjednik naše partije i vrh naše partije nisu znali. Ovo nije bila praksa, ovo je bila jedna incidentna situacija. Ja sam spreman, ako se dokaže da je ovo praksa, ja sjutra sigurno ne bih bio na ovoj poziciji na kojoj sam sad”.
Međutim, mnogo otvoreniji je bio Milo Đukanović koji je kazao: ”To su radili mnogi poslovni ljudi uključujući i gospodina Kneževića. To nije sporno. Sve to što je rađeno je završavalo na odgovarajućoj adresi u Demokratskoj partiji socijalista, dakle u računovodstvu DPS-a. Tamo je pažljivo evidentirano, a prema državnim organima su pravljeni onakvi izvještaj kakvi su ti državni organi tražili“.
Iz Đukanovićeve izjave se može jednostavno izvesti zaključak da ”predsjednik naše partije“ zna prilično o ovim transakcijama kao i da postoje zapisi o drugim donatorima i drugim donacijama.
Naročito jer Đukanović na istoj konferenciji za medije februara ove godine kaže: “Ono što vam sa sigurnošću mogu reći da je neistina da je dato novca toliko koliko je rekao gospodin Knežević…”
Ova Đukanovićeva izjava govori da je i te kako upoznat sa transakcijom. Zdrava logika nam govori: ili si upoznat sa transakcijom i znaš koliko je bilo dogovoreno da Knežević da Stijepoviću, ili ne znaš za tu transakciju, kako inače Đukanović prethodno tvrdi, pa onda ne znaš ni koliko je dato, a koliko nije.
Katnić kaže da nije saslušao Đukanovića ”jer je do činjenica koje bi saznao saslušanjem Đukanovića došao drugim metodama”, a metode su bile saslušanje Miga Stijepovića nakon što je ovaj ”ušao kroz dimnjak u zgradu SDT”, saslušanje partijskih kolega iz odbora DPS-a Zete i izuzimanje finansijske dokumentacije iz sjedišta DPS u Zeti. Sve što je Đukanović kazao govori da su ne samo on već i svi iz partijske centrale DPS-a morali biti saslušani, a dokumentacija izuzeta iz same centrale DPS-a, kako bi tužilački postupak odgovorio na ključno pitanje: ko je i koliko svih ovih godina davao za DPS, a da o tome zvanično nije izvještavano.
U suprotnom, biće jasno da SDT ide tragom odbrambene strategije DPS-a. Da se utvrdi kako je “koverta“ izolovan slučaj, incident ili greška naivnih ili zaboravnih marginalnih ličnosti iz partijske organizacije koji će na kraju (ako uopšte) biti kažnjeni – nešto malo, uslovno i bez ozbiljnih posljedica.
Čemu nas uči ovaj slučaj? Uči nas da je (čak i najbolji) Zakon o finansiranju partija i kampanja slabašno sredstvo za borbu protiv keš finansiranja stranaka i izbornih kampanja. Jer niko u strankama nije lud da javno i zvanično priznaje državnim institucijama da je primio nezakonita sredstva. Štoviše, izvjesno je da će ”naurednija od svih partija“, nakon opisanih dešavanja, osmisliti nove mehanizme i metode prikupljanja, distribucije i prikrivanja “koverata“.
Zato samo profesionalno Specijalno tužilaštvo svojim metodama, uključujući mjere tajnog nadzora i kompleksne policijsko tužilačke akcije, može uspješno voditi borbu protiv upliva tajkunskog (domaćeg i stranog) i keša iz izvora organizovanog kriminala (domaćeg i stranog).
Svjedoka je mnogo, da sam lično Katniću i Ivici Stankoviću sugerisao u proljeće 2016. da sprovedu akciju radnog naziva ”Snimak 2016“ u skladu sa indicijama koje su javnosti dostupne godinama i decenijama ”a koje sve vode do iste pećine” (čitaj: DPS-a) i obezbijedi da se takve prakse u vezi sa izborima 2016. stave pod udar tužilačke istrage. Ništa od toga, ni u susret izborima ni nakon izbora. Zato nam je i dalje prijeko potrebno “provjetravanje” tužilaštva, kako bi na ključna mjesta došli ljudi spremni i sposobni da zaustave tišinu institucija i onemoguće da “koverte“ odrade posao i na izborima 2020. godine.
U novim okolnostima, Vrhovni državni tužilac bi u ime Državnog tužilaštva pripremio Plan borbe protiv krivičnih djela u vezi sa nezakonitim finansiranjem stranaka i kampanja, kupovine glasova koji bi predstavljao opšte uputstvo za rad SDT. Zaboravljeni dnevnik Anele Čekić iz 2016. može biti vodič za pripremu ovog Plana tužilaštva. Evropska unija bi u okviru ukupnih napora za uspostavljanje fer uslova za izbore i nezavisnosti tužilaštva mogla da obezbijedi visoko kredibilan ekspertski tim (iz zemalja EU koje predstavljaju primjer izuzetnosti vladavine prava) koji bi omogućio neku vrstu mekog nadzora i uvida u profesionalnost rada u SDT. VDT bi obezbijeđivalo odgovarajuće izvještaje o preduzetim tužilačkim mjerama i radnjama. Nevladine organizacije bi mogle da organizuju kampanje kojima će se ukazivati na društvenu štetnost kupovine glasova, ohrabrivati odbijanje kupovine glasova, podržati nezavisni pozivni centri za prijavu kupovine glasova i podnošenje krivičnih prijava.
Dugoročna misija OEBS ODIHR bi naročito pratila prakse nezakonitog finansiranja stranaka/kampanja, kupovine glasova, zloupotrebe javnih fondova i resursa i rad institucija zaduženih za borbu protiv korupcije i integritet izbornog procesa.
Agencija za sprečavanje korupcije, sa novim rukovodstvom, bi proaktivno i blagovremeno preduzimala cjeloviti niz mjera i radnji u cilju identifikovanja nezakonitih praksi u bliskoj saradnji sa tužilaštvom. Samo tako, združenim naporima, možemo sistemski da se izborimo sa praksom koja izborni proces već decenijama gura u bezakonje i nasilje, a društvo u uzastopne političke krize.
Cilj ove studije je da predstavi u kojoj mjeri se ostvaruje i koristi pravo na slobodu mirnog okupljanja u Crnoj Gori. Vremenski okvir izvještaja je 2017. godina, iako je autorka u izvještaju navodila i slučajeve direktnog posmatranja javnih okupljanja kao i studije slučaja u 2018. godini, koji su neophodni kako bi bio predstavljen kontekst.
Tokom 2017. godine policiji je prijavljeno 304 javnih okupljanja. Od tog broja, 18 okupljanja je bilo ‘’privremeno zabranjeno’’. Ovo je značajno manji broj privremeno zabranjenih okupljanja u odnosu na prethodni izvještajni period. Spontana okupljanja su uglavnom obezbijeđena i kontrolisana, iako u praksi policijski službenici rigidno tumače član koji reguliše ovakva okupljanja, što ostavlja prostor za razbijanje istih i podnošenje prijava protiv građana.
Iako je Ministarstvo unutrašnjih poslova najavilo izmjene i dopune zakona na početku 2017. godine, nije bilo preduzetih koraka u usvajanju predloženih izmjena. Brutalna prebijanja građana tokom protesta u oktobru 2015. godine u Podgorici i dalje nisu efektno istražena, dok su identiteti policajaca koji su pretukli građane ostali tajni.
Od velikog značaja je odluka Ustavnog suda Crne Gore donijeta 24. oktobra 2018. godine, kojom je odlučeno da je podržavanjem zabrane parade ponosa u Nikšiću, Vrhovni sud Crne Gore ugrozio pravo na slobodu mirnog okupljanja, koja je garantovana članom 52 Ustava Crne Gore, članom 11 Evropske konvencije o ljudskim pravima i članom 21 Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima.
Pripremili smo izvještaj o sprovođenju reforme javnim finansijama, koji sadrži unakrsnu provjeru zvaničnih podataka iz izvještaja Vlade o sprovođenju Programa reforme upravljanja javnim finansijama, ali pokriva i manje istražene aspekte reforme upravljanja javnim finansijama.
Zvanični izvještaji Vlade pokazuju da je tokom 2017. i 2018. godine realizovana trećina planiranih aktivnosti, međutim, oni ne sadrže uvijek obrazloženja vrijednosti određenih pokazatelja uspjeha.
Vlada Crne Gore se ne pridržava vremenskog rasporeda prilikom planiranja budžeta, a kvalitet zahtjeva potrošačkih jedinica za dodjelu budžetskih sredstava nije na zadovoljavajućem nivou. Od 19 zahtjeva za 2018. godinu koje smo analizirali, deset ne sadrži nikakva obrazloženja traženih sredstava.
Iako Ministarstvo finansija izvještava o izvršenju budžeta na mjesečnom, kvartalnom, polugodišnjem i godišnjem nivou, tokom godine izostaju važne informacije o potrošnji pojedinačno po ključnim institucijama, funkcijama i programima. Ministarstvo finansija nije iskoristilo zakonske mogućnosti da organizuje javne rasprave o budžetu.
U izvještajnom periodu nije došlo do unapređenja programskog budžeta. U Zakonu o budžetu za 2019. godine nema predviđenog seta indikatora za određeni broj budžetskih programa, što je trebalo da predstavlja prvi korak u daljem uspostavljanju programskog budžetiranja. Projekat koji bi trebalo da dovede do ovih i drugih rezultata u razvoju programskog buždetiranja otpočeo je sa realizacijom krajem 2018. godine. Međutim, desili su se prvi pomaci u finansijskim procjenama strateških dokumenata. U odnosu na manje od 20% sektorskih strategija usvojenih tokom 2017. godine, koje su sadržale ukupnu procjenu finansijskih sredstava neophodnih za njihovo sprovođenje, ovaj procent je porastao na 46% u odnosu na nove sektorske strategije usvojene u 2018. godini. Ipak, i dalje najviše izazova postoji kada je u pitanju precizno navođenje troškova za finansiranje pojedinačnih aktivnosti u okviru strateških dokumenata.
Uz selektivno i nedovoljno izvještavanje o izvršenju ukupnog budžeta, transparentnost kapitalnog budžeta je naročito na niskom nivou. Ključne informacije o tokovima novca koji se troši tokom izgradnje auto-puta Bar–Boljare skrivene su od javnosti. U načelu, uvođenje poreske i poslovne tajne kao osnova za ograničenje pristupa informacijama, unazadilo je transparentnost javnih finansija.
Usklađivanje postupaka javnih nabavki sa EU regulativama ugroženo je izmjenama Zakona o javnim nabavkama iz 2017. godine. Vlada kao jedan od najvećih uspjeha predstavlja povećanje prihoda na osnovu poreza i carina. Međutim, Državna revizorska institucija je utvrdila da je evidencija poreskog duga na početku 2017. godine netačna i da je ukupan dug potcijenjen za preko 15 miliona eura.
Elektronski registar državne imovine još nije uspostavljen. Učinak inspekcije nad državnom imovinom je nedovoljan: tokom 2017. i prve polovine 2018. godine, inspektori su svega 32 puta izašli na teren. Inspekcijski pregledi, iako rijetki, pokazuju zabrinjavajuće stanje kod pojedinih nepokretnosti.
Djelimično je unaprijeđen zakonski okvir za upravljačku odgovornost i unutrašnje finansijske kontrole. Zakon o upravljanju i unutrašnjim finansijskim kontrolama u javnom sektoru je usvojen i stupio na snagu u novembru 2018. godine. Ovim zakonom jasnije je definisana odgovornost rukovodilaca subjekta, rukovodilaca organizacione jedinice i lica na koja su prenijeta ovlašćenja i odgovornosti. Ipak, ministri oklijevaju da delegiraju ovlašćenja za upravljanje finansijskim sredstvima. Samo smo od dva ministarstva dobili rješenja kojima su delegirana određena ovlašćenja starješinama organa u sastavu tih ministarstava.
Državna revizorska institucija je donijela novi strateški plan razvoja i usvojila smjernice za vršenje revizija završnog računa i ocjenu kriterijuma fiskalne odgovornosti. Strateškom planu, međutim, nedostaju mjerljivi ciljevi i pokazatelji uspjeha, dok analiza pokazuje relativno nisku zastupljenost organa javne uprave u izvršenim revizijama tokom 2017. i 2018. godine.
Ključni pomaci u sprovođenju Programa reforme desili su se samo na nivou pripremnih aktivnosti, uglavnom unapređenja normativnog i strateškog okvira. Transparentnost javnih finansija nije unaprijeđena, dok se odlaganjem uvođenja programskog budžetiranja, odlaže i mogućnost praćenja učinkovitosti javne potrošnje. U preporukama dajemo detaljniji osvrt na moguće pravce unapređenja u odnosu na nalaze istraživanja u pojedinim oblastima.
Izvještaj o reformi upravljanja javnim finansijama u 2017. i 2018. godini: ”Druga strana medalje” možete preuzeti ovdje.
namještenika u tekućoj i narednoj godini, dok sa druge strane planira smanjivanje broja od 14 službenika u Sekretarijatu za lokalnu samoupravu nakon zaključivanja sporazuma sa opštinama Golubovci i Tuzi. Ostale opštine u svojim kadrovskim planovima nisu navele podatak da li će u naredne dvije godine doći do smanjenja broja zaposlenih, osim informacije koja se odnosi na broj službenika i namještenika koji će ispuniti uslove za odlazak za penziju, kojih je ukupno 17 u navedenih deset opština. Takođe, jedan broj neophodnih službenika odnosi se na imenovanje rukovodilaca koji su trenutno na pozicijama vršilaca dužnosti.
