Koordinatorka istraživanja, Jovana Marović, učestvovala je na sastanku s novim izvjestiocima (Nursuna Memecan iz Turske i Kimmo Sasi iz Finske) Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope (PSSE) za Crnu Goru, 8. jula 2013. godine. U fokusu sastanka bile su teme pravosuđa, izbornog zakonodavstva, borbe protiv korupcije i reforme javne uprave. Pored predstavnice Instituta alternativa, sastanku su prisustvovali i predstavnici Centra za građansko obrazovanje, MANS-a, Građanske alijanse i Akcije mladih za ljudska prava.
Korupcija na lokalnom nivou – konsultativni treninzi u 14 opština
U okviru projekta “Korupcija na lokalnom nivou – nulta tolerancija”, od 3. do 25. jula biće organizovane konsultacije i treninzi u 14 lokalnih samouprava, za predstavnike lokalnih NVO-a, lokalne administracije i odbornike iz lokalnih odbora za ekonomiju, finansije i budžet, u sferi najboljih EU anti-korupcijskih programa i strategija.
Projektom je obuhvaćeno 14 crnogorskih opština: Tivat, Kotor, Bar, Herceg Novi, Budva, Pljevlja, Plužine, Kolašin, Rožaje, Mojkovac, Nikšić, Danilovgrad, Cetinje, Podgorica.
Tokom sastanaka u opštinama, posebna pažnja se posvećuje sljedećim temama:
- Javno-privatna partnerstva – odgovornost, transparentnost i efikasnost; Korupcija i javne nabavke u Crnoj Gori; Suzbijanje korupcije u zapošljavanju na lokalnom nivou – Jovana Marović, IA
- Rad i mogućnosti lokalnih parlamenata – Damir Nikočević, CGO
- Kontrola lokalnih budžeta – Marko Sošić, IA
- Politička korupcija: definicija i uzroci, politička korupcija i vladavina prava – Boris Marić, CGO
“Korupcija na lokalnom nivou – nulta tolerancija!” je projekat koji finansira Evropska unija posredstvom Delegacije EU u Crnoj Gori kroz IPA 2011, a sprovodi ga Centar za građansko obrazovanje (CGO) u saradnji sa Institutom alternativa, kao i NVO Bonum iz Pljevalja i NVO Nada iz Herceg Novog.
Protest povodom odbijanja naše inicijative
Izražavamo najoštriji protest povodom odluke Odbora za zdravstvo, rad i socijalno staranje da odbije inicijativu za organizovanje konsultativnog saslušanja o javnim nabavkama u zdravstvu.
Ne možemo da razumijemo da Odbor koji u nadležnosti ima zdravstvo nije zainteresovan da sazna više o problemima u sektoru javnih nabavki, a čije je funkcionisanje neophodan preduslov za funkcionisanje zdravstvenog sistema i kvalitetnu uslugu pacijentima.
Pozivamo poslanike DPS koji su glasali protiv inicijative (Zoran Jelić, Halil Duković, Zorica Kovačević i Zoran Srzentić) da javnosti, gradjanima, a naročito pacijentima objasne razloge za glasanje protiv ove inicijative.
Nije bilo ništa prirodnije od toga da u situaciji kakvu imamo, upravo ovaj Odbor inicira raspravu o ovom važnom pitanju.
Zahvaljujemo se poslaniku Janku Vučiniću iz DF koji je formalno predložio inicijativu, kao i poslanicima Nevenu Gošovicu i Andriji Popoviću koji su glasali za inicijativu.
Žao nam je sto sjednici nijesu prisustvovali članovi Odbora iz reda opozicije (Novica Stanić, Radovan Asanović) I član odbora iz reda SDP-a (Izet Bralić)
Očekujemo od Odbora za ekonomiju, finansije i budžet da na narednoj sjednici stavi ovo pitanje na dnevni red i povrati povjerenje javnosti u Skupstinu Crne Gore.
Podsjećamo da smo inicijativom trazili sprovođenje zajedničkog konsultativnog saslušanja od strane Odbora za ekonomiju, finansije i budžet i Odbora za zdravstvo, rad i socijalno staranje, odgovornih aktera u oblasti javne nabavke ljekova, medicinskih sredstava i opreme, sa ciljem da se pronađu najbolja zakonska rješenja i prakse kako bi se spriječilo produzenje i ponavljanje aktuelne krize u javnim nabavkama u ovom sektoru.
Javne nabavke u sektoru zdravstva obiljezili su tokom prošle i ove godine brojni problemi.
Slučaj nabavke insulina kao i nabavke drugih ljekova i medicinskog potrošnog materijala tokom prošle godine, koje su praćene nepoštovanjem zakonskih rokova za žalbeni postupak, poništavanjem tendera, te, višemjesečnom procedurom koja je prouzrokovala nestašicu lijekova, obaranje odluka Državne komisije za kontrolu postupka javnih nabavki, ukazali su na potrebu preciznijeg zakonskog uređenja kao i boljeg funkcionisanja institucija u sistemu javnih nabavki.
O značaju ovog pitanja govori činjenica da se u oblasti javnih nabavki u zdravstvu godišnje troši blizu pedeset miliona eura kao i da su krajnji korisnici nabavke ove robe (ljekova) pacijenti. Dužni smo kao društvo i država da im obezbijedimo minimum uslova za liječenje tokom cijele godine. Dužni smo da spriječimo da ljudi u stanju potrebe budu žrtve zakona, nesposobnosti, birokratije i korupcije. Potrebno je spriječiti da se nestašice ljekova ponove u 2014.godini.
Skupština Crne Gore mora doprinijeti razrješenju aktuelne krize javnih nabavki u sektoru zdravstva (nabavka ljekova, medicinskih sredstava i opreme). Zajedničkim radom i djelovanjem Odbora za ekonomiju, finansije i budžet i Odbora za zdravstvo, rad i socijalno staranje (kao matičnih odbora za javne nabavke i zdravstvenu zaštitu) moraju se naći valjana rješenja za prevazilaženje problema u ovoj oblasti.
Stevo MUK Predsjednik Upravnog odbora
Žrtve i dobrovoljci
Naredne nedjelje, to jest naredni mjesec su ključni za dalji proces evropskih integracija“ reče poslanik Milutin Simović u pitanju postavljenom predsjedniku Vlade tokom juče održanog premijerskog sata.
E sad, kako to vide u DPS-u bilo je vidljivo u odgovoru u kojem odgovornost za buduće ocjene Evropske komisije i otvaranje poglavlja 23 i 24 otvoreno i direktno Đukanović prebacuje na Skupštinu Crne Gore, odnosno na parlamentarnu opoziciju i “selektivno bojkotujući” Demokratski front.
Znajući kako je vladajuća partija vješta, a kakve su greške opozicioni lideri pravili u prošlosti, ne bi me čudilo da i ovaj put opozicionari uspiju kreirati sliku o sebi kao ključnom kočničaru ustavnih izmjena i na taj način sebi zalijepiti etiketu kočničara evropskih integracija.
Međutim, istina je da će ocjene Evropske komisije i otvaranje poglavlja 23 i 24 ponajviše zavisiti od sprovođenja efikasnih istraga za korupciju i organizovani kriminal, sa naglaskom na visoko pozicionirane državne službenike i javne funkcionere. Takođe, ocjene će zavisiti od sudbine optužnica koje su u prošlogodišnjem i ranijim izvještajima i ocjenama bile pozitivno procijenjene kao doprinos ubrzanju borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala.
Koliko je meni poznato, a prilično pažjivo pratim zvanične i medijske izvještaje, Crna Gora se od oktobra do danas nema mnogo čime pohvaliti.
Toga su izgleda svjesni u različitim državnim, političkim i drugim strukturama pa se zato manje-više glasno postavlja pitanje “Ko će biti sljedeća žrtva?” ili “Ko će biti sljedeći dobrovoljac ?” u ove vrele ljetnje dane.
Slike već poznate: hapšenje u zoru, crne uniforme, TV kamere, ozbiljna lica policijskih šefova i ministara, slavodobitni nastupi, zaklinjanje u političku volju i evropske integracije.
Čini se kako više nema dovoljno skanka i samostalnih grupa kojima se može popuniti mršava statistika u dijelu borbe protiv trgovine narkoticima. Uporedni podaci o zapljenama različitih vrsta narkotika govore za sebe.
Što se tiče borbe protiv korupcije, od prošle godine kada je nadležni potpredsjednik priznao da tu nema pomaka, preko izjave kako “nemamo osmišljenu strategiju borbe protiv korupcije” pa do dana današnjeg – nije se maklo dalje od početka. Nije mi samo jasno koji su to “deset” ili “dvadeset” ljekara koje je nadležni ministar identifikovao kao one koji korupcijom kvare naše zdravstvo.
Ko žrtva, ko dobrovoljac. S dobrovoljcima bar imamo iskustva. Kobajagi žrtva, samo do izvještaja, pa onda sve iz početka.
Ipak, iskustvo ranijeg procesa proširenja osvijestilo je osjetljiviji pristup Evropske komisije.
Istorija kaže sljedeće: u trci za članstvo u EU, 2005-2006. godine Rumunija je nagrađena za uvođenje najoštrijih pravila za objavljivanje imovinskih kartona javnih funkcionera. Evropska komisija pohvalila je njihovo nacionalno odjeljenje za antikorupciju zbog pokretanja procesa protiv nekoliko visoko pozicioniranih političara za djela korupcije. Ovi naširoko publikovani slučajevi bili su viđeni kao dokaz da zemlja napreduje u borbi protiv korupcije i pomogli su da odluka o članstvu bude donijeta godinu ranije nego što je bilo očekivano. Međutim, dvije godine kasnije nijedan od ovih slučajeva nije bio procesuiran, a najveći broj je odbačen ili zataškan, dok institucija koja je trebala da istraži imovinu funkcionera dugo nakon ulaska u Evropsku uniju nije bila funkcionalna.
U Bugarskoj, smanjenje broja ubistava među mafijaškim grupama (od kojih nijedno nije rasvijetljeno) je smatrano ključnim za ubrzanje procesa integracija, ali je kasnije objavljeno da je Ministarstvo unutrašnjih poslova bilo u kontaktu sa šefovima organizovanih kriminalnih grupa kako bi obezbijedilo kratkoročni prekid međusobnih obračuna.
Zato će i evropski zvaničnici i domaća javnost sada morati sa više pažnje i objektivnosti da prate konkretne slučajeve i njihov epilog.
Slučaj Škerović pokazuje se kao pokušaj medijski pomognute političke promocije. Pokušaj sa kratkoročnim ciljevima i sumnjivim namjerama. Slučaj se, međutim, pretvorio iz pokušaja stvaranja utiska oštre reakcije države u svoju suprotnost, dodatno urušavajući ionako loš kredibilitet institucija i glasnogovornika oštrog obračuna s kriminalom. Slučaj iz kojeg svi akteri mogu i moraju da izvuku lekcije.
Međutim, da nije jednostavno biti tužilac i sudija sada valjda shvataju i opozicioni poslanici u anketnom odboru. Kako sada stvari stoje, veće su šanse da se ovaj anketni odbor pamti po anegdoti o klima uređaju nego po svojim rezultatima.
Stevo Muk
Predsjednik Upravnog odbora
Tekst je originalno objavljen u rubrici ,,Forum” dnevnog lista Vijesti
Ambasada SAD podržala projekat Instituta alternativa
Institut alternativa je jedna od 12 organizacija čiji je projekat podržan od strane Ambasade Sjedinjenih Američkih Država u Crnoj Gori u okviru “Programa podrške civilnom društvu u oblasti krivičnog pravosuđa” (CJSP). Grantove je predstavnicima civilnog sektora svečano uručila ambasadorka Sju Kej Braun 1. jula 2013. godine.
Projekat Instituta alternativa “Jačanje međuinstitucionalne saradnje u sistemu krivičnog pravosuđa”, koji je odobren u okviru ovog programa, usmjeren je na ključna pitanja koja se odnose na krivično pravo, i to analizu:
(i) komprativnih modela institucionalnih i zakonskih okvira za borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala
(ii) godišnjih budžeta policije i tužilaštva
(iii) sadržaja i dinamike procesa izrade godišnjih izvještaja Državnog tužilaštva i Ministarstva unutrašnjih poslova – Uprave policije
(iv) saradnje lokalnog tužilaštva i lokalne policije u dvije izabrane opštine.
Program podrške civilnom društvu u oblasti krivičnog pravosuđa je finansiran od strane Biroa za borbu protiv međunarodne trgovine drogom i sprovođenje zakona (INL) State Department-a i trajaće 18 mjeseci.
Učešće na DGAP konferenciji – okupljanje učesnika TRAIN programa
Jovana Marović, koordinatorka istraživanja u IA, i istraživač javnih politka Marko Sošić, učestvovali su na konferenciji učesnika TRAIN programa, u organizaciji Njemačkog savjeta za spoljnu politiku (DGAP), u Berlinu od 27. do 30. juna.
Svrha konferencije je bila okupljanje predstavnika organizacija koje su učestvovale u ranijim generacijama TRAIN programa radi razmjene iskustava, znanja i planiranja budućih aktivnosti (održavanje mreže alumnija).
U okviru konferencije, Jovana je imala izlaganje u okviru panela “Građenje koalicija – saradnja na nacionalnom i prekograničnom nivou”, na temu učešća predstavnika NVO u pregovaračkoj strukturi Crne Gore za pregovore sa EU i koaliciji NVO koja prati pregovore u okviru poglavlja 23.
U sklopu panela “Transparentnost, dobro upravljanje i borba protiv korupcije”, Marko je predstavio naš projekat “Monitoring lokalnih budžeta” i portal sa vizuelizacijom lokalnih budžeta, mojgrad.me