Domaća rakija dunja, šljiva, odijela, broševi, zlatna dugmad za manžetne i porcelanski setovi za kafu – samo su neke od stavki sa faktura, a koja su ministarstva i opštine nabavljali u 2021. godini, i to direktnom pogodbom.
Direktnom pogodbom, u kojoj pojedinac bira ponuđača, ministarstva i opštine ugovarale su i izvršenje mašinskih i građevinskih radova, kupovinu odjeće, avionskih karata i raznih drugih aranžmana.
“Vi naručujete robe ili usluge, čak i radove u nekim slučajevima, direktno od onih koji vama odgovaraju. Što bi neki drugi ponuđač dao državi za 1.000 eura, neko kupi za 5.000 eura. I to je vrlo velika razlika i zbog toga se taj mehanizam zloupotrebljava”, pojasnila je Ana Đurnić.
Institut alternativa je analizirao fakture i ugovore do 5.000 eura Ministarstva vanjskih poslova, Ministarstva ekonomskog razvoja, Minsitarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, ali i opština Ulcinj, Mojkovac i Andrijevica za period 2021. godine, a koje je dobio na osnovu zahtjeva za slobodan pristup informacijama. Pomenuta ministarstva i opštine su se istakle visokim procentom korišćenja ovog mehanizma, a kod pojedinih je iznosio i do skoro 100% godišnjeg budžeta za javne nabavke.
Analiza Instituta alternativa “Direktne nabavke pod lupom” pokazala je da su pojedina ministarstva i opštine odstupali od pravila da ukupna vrijednost za isti predmet ne prelazi 5.000 eura, pa je tako pronađeno i više faktura, ali i istih predmeta na godišnjem nivou čija je vrijednost preko 5.000 eura.
Tako je, primjera radi, Ministarstvo ekonomskog razvoja u 2021. godini samo za prevodilačke usluge utrošilo oko 25.000 eura kroz tri agencije, Opština Andrijevica geodetske usluge platila oko 11.000 eura, dok je Opština Ulcinj nabavljala jarbole po cijeni od 6.360 eura.
Komentarišući nalaze analize upotrebe direktnih nabavki, Direktorica Direktorata za politiku javnih nabavki Jelena Jovetić je poručila da je razlog za tako visok procenat taj što 2021. godine nije usvojen budžet na vrijeme, dodajući da je došlo do određenog premošćavanja određenog perioda radi funkcionisanja sistema kroz fakture i neposredne pogodbe.
Prema riječima inspektora za javne nabavke Ivana Milićevića, u čijoj je nadležnosti kontrola sprovođenja postupaka javnih nabavki, od 2021. do aprila ove godine, inspekcija je evidentirala oko trideset prekršaja, dodajući da se ti prekršaji tiču nabavki avio karata, službenih putovanja i mobilne telefonije.
“Svi su oni procesuirani, za neke su izdati prekršajni nalozi, a za neke su pokrenuti postupci pred Sudom za prekršaje”, navodi Milićević.
Za ove prekršaje su predviđene novčane kazne od 2.000 do 20.000 eura, ali su kazne nepostojeće ako su počinioci ministarstva ili opštine, jer zakon propisuje da se ne mogu kazniti državni ili organ lokalne samouprave.
Neke od pomenutih faktura koje smo pronašli možete preuzeti na sljedećem linku.
Pogledajte i prilog TV Vijesti na ovu temu:
