Ovaj priručnik služi za razumijevanje evropskog standarda prava na slobodu mirnog okupljanja, koji je utemeljen u članu 11 Evropske konvencije o ljudskim pravima i izgrađen u dugogodišnjoj praksi Evropske komisije za ljudska prava i Evropskog suda za ljudska prava. Radi se o minimalnom standardu, što znači da državi ništa ne stoji na putu da ljudima u njenoj nadležnosti priušti i viši standard prava od onog koji je garantovan Konvencijom i predstavljen u priručniku.
Evropski sud za ljudska prava (u nastavku Sud) je do danas donio više stotina odluka i presuda u kojima je razmatrao da li su države povrijedile pravo na slobodu okupljanja. Ovdje nijesmo pomenuli sve njih, već smo nastojali da napravimo dobar izbor koji predstavlja najvažnije što je Sud na ovu temu do danas rekao.
Priručnik nudi i živopisni katalog događaja i ljudi koji su iz najrazličitijih razloga ulagali energiju da se u javnosti izraze, da se povežu sa drugima i da zajedno pokušaju nešto da promijene u državama u kojima žive. Sud je, pored ostalih, razmatrao i predstavke druida oko Stounhedža, aktivista Grinpisa iz čamaca protiv kitolovaca, zemljoradnika sa blokade autoputa, demonstrantkinja pretučenih na Dan žena, ilegalnih imigranata sa protesta u crkvi u Parizu, i brojnih prvaka opozicije pred policijskim kordonima. Slučajevi koje su oni poslali u Strazbur govore mnogo o stanju demokratije u njihovim državama. Na osnovu odluka Suda u tim predmetima možemo bolje da upoznamo demokratske vrijednosti Evrope i da, u odnosu na njih, sagledamo postupanje državnih organa u Crnoj Gori.
Priručnik je nastao u okviru projekta „Okupljanja za ljudska prava: Sloboda javne riječi u javnom prostoru“ nevladinih organizacija Instituta alternativa i Akcije za ljudska prava, koji se sprovodi zahvaljujući podršci Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori.
