Iako Zakon o javnim nabavkama određuje da ukupna godišnja vrijednost nabavki ostvarenih neposrednim sporazumom, tj. direktnim dogovorom između naručioca i ponuđača, ne smije prelaziti 10% izvršenog budžeta za javne nabavke, sedam lokalnih samouprava je u 2013. godini prekoračilo ovaj limit kršeći na taj način član 30 ovog Zakona.
Uvidom u izvještaje o javnim nabavkama u 2013. godini može se utvrditi da su opštine Andrijevica, Budva, Cetinje, Danilovgrad, Kotor, Mojkovac i Žabljak prekršile zakonsko ograničenje o upotrebi neposrednog sporazuma. Opštine Bijelo Polje, Nikšić i Podgorica nisu omogućile Institutu alternativa uvid u izvještaje o prošlogodišnjim javnim nabavkama na osnovu zahtjeva za slobodan pristup informacijama.
Procenat korišćenja direktne pogodbe o uslovima javne nabavke između ponuđača i naručioca u 2013. godini je bio najviši u Opštini Andrijevica i iznosio je 43,39%, a slijede Mojkovac sa 42,63%, Danilovgrad 33,11%, Budva sa 24,3%, Žabljak 15,43%, Kotor 10,67% i Cetinje 10,28%. Opština Plav je u 2013. godini sve javne nabavke u vrijednosti od 23180 eura ostvarila na osnovu neposrednog sporazuma i to zbog toga što su, kako se navodi u dopuni izvještaja o javnim nabavkama ove opštine, sredstva za kapitalni budžet usmjerena na plaćanje dospjelih obaveza po osnovu kreditnih zaduženja.
Neposredni sporazum je najmanje transparentan postupak javne nabavke čiju bi upotrebu trebalo Zakonom ograničiti isključivo u izuzetnim prilikama, uz obavezno obrazloženje korišćenja i objavljivanje zaključenih ugovora na portalu javnih nabavki.
Opštine su kršile i član 118 Zakona o javnim nabavkama koji obavezuje naručioce da do 28. februara tekuće dostave Upravi za javne nabavke izvještaje o sprovedenim nabavkama u prethodnoj godini. Tako su opštine Berane, Danilovgrad i Žabljak izvještaj o nabavkama u prošloj godini Upravi dostavile sa zakašnjenjem.
Jovana MAROVIĆ
Koordinatorka istraživanja
