Reforma državne uprave se u Crnoj Gori sprovodi već više od decenije. Tokom ovog perioda usvojena su dva strateška dokumenta, mijenjani su zakonodavni i institucionalni okviri za upravljanje ovim procesom, kao i sama struktura državnog aparata. Ipak, u ovom procesu se nije mnogo odmaklo. Državna uprava je još uvijek, po ocjenama Evropske komisije, visoko politizovana, a uz to i glomazna, uz ograničene administrativne kapacitete. Kao takva ona predstavlja prepreku bržem integrisanju zemlje u Evropsku uniju. Upravo ovaj strateški cilj uslovljava potrebu za ubrzanom profesionalizacijom, depolitizacijom i modernizacijom državnog kadra kako bi mogao adekvatno da odgovori na izazove koji predstoje u procesu pregovaranja za članstvo u ovoj nadnacionalnoj tvorevini.
Imajući u vidu navedeno, sistemska reforma državne uprave u Crnoj Gori bi trebalo da bude intenzivirana u narednom periodu. U pravcu analitičkog doprinosa sagledavanju do sada učinjenog na tom polju, Institut alternativa je pripremio pregled reformisanja državne uprave u okviru analize Reforma državne uprave u Crnoj Gori – Između ambicioznih planova i realnih mogućnosti. Ova analiza je rezultat jednogodišnjeg istraživačkog rada. Namjera autora je da na jednom mjestu predstave sve elemente reformisanja državne uprave u Crnoj Gori. Ovaj sveobuhvatan zadatak je struktuiran na način da obuhvata segmente reforme na način kako su definisani u Strategiji reforme javne uprave 2011-2016. godine – Službenički sistem; Upravni postupak; Kvalitet propisa i strateških dokumenata; Javne finansije. Analiza takođe ukazuje na dosadašnju stratešku i institucionalnu podršku reformi, kao i na motoring procesa i evaluaciju. Rad na ovim poglavljima omogućio je da se ukaže koliko državu na godišnjem nivou košta ovako uređena i organizovana državna uprava. Pored kritičkog ukazivanja na nedostatke u dosadašnjem sprovođenju reformskog procesa, u okviru svakog poglavlja se ističu preporuke u pravcu njihovog prevazilaženja.
Institut je tokom aprila 2012. godine sproveo i istraživanje javnog mnjenja, na reprezentativnom uzorku građana Crne Gore starih 18 i više godina, o stavovima o radu institucija državne uprave. Uzorkom je obuhvaćeno 840 punoljetnih građana. Podaci su prikupljeni na osnovu terenskog istraživanja „licem u lice“ u domaćinstvima ispitanika. Građani su procjenjivali kvalitet rada državne uprave na skali od 10 nivoa gdje viša ocjena znači viši nivo kvaliteta. Prosječna ocjena kojom građani ocjenjuju kvalitet rada državne uprave u Crnoj Gori iznosi 4,5 što je slabija ocjena u odnosu na dosadašnja istraživanja. Ovakav trend i percepcija građana ukazuju na opadanje povjerenja u rad državnih institucija.
Najzad, završna razmatranja u okviru analize se bave principima funkcionisanja državnih uprava u okviru Evropskog administrativnog prostora.
