Četvrtina opština još uvijek nije održala javnu raspravu o budžetu, a u opštinama u kojima su održane, ove rasprave nijesu bile pravovremene niti su u značajnijoj mjeri uključile građane.
Opštine koje u ovoj godini još uvijek nisu najavile javne rasprave o nacrtu budžeta su Herceg Novi, Kolašin, Andrijevica, Cetinje, Plav i Gusinje.
Iako su u većini opština u toku javne rasprave o planiranim budžetskim sredstvima za 2016. godinu, ni ove godine rasprave nisu okončane do početka decembra tekuće godine, što je rok propisan Zakonom o finansiranju lokalne samouprave.
Lošu i ustaljenu praksu neblagovremenog održavanja javnih rasprava, dodatno ugrožava i nedostatak javnosti na njima.
Lokalne samouprave često ne pružaju sve potrebne informacije da bi se podstaklo veće i sadržajnije učešće građana.
Neke lokalne samouprave objavljuju samo nacrt budžeta bez informacija o programu javne rasprave, dok se u pojedinim slučajevima programi javnih rasprava objave bez nacrta budžeta ili pratećeg obrazloženja. Mali je broj opština koje objavljuju mišljenje Ministarstva finansija na nacrt budžeta, pri čemu je ove godine to učinila za sada samo opština Plužine.
Internet stranice su u velikom broju opština jedini kanal komunikacije sa građanima, u određivanju prioriteta rashoda lokalnih samouprava. Pored internet stranica, opštine sa svojim građanima uoči javnih rasprava o budžetu najviše komuniciraju putem oglasnih tabli u opštinskim prostorijama, dok je mali broj onih koje to čine putem medija ili društvenih mreža.
Institut alternativa se u svom svakodnevnom radu intenzivno bavi monitoringom budžeta lokalnih samouprava u Crnoj Gori, u okviru programa javnih finansija i portala Moj Grad. Ovaj portal nastao je iz potrebe da se građanima na vizuelno zanimljiv način prikažu budžetski podaci od značaja za javnost, poput završnih računa budžeta lokalnih samouprava, stope nezaposlenosti, ukupnih prihoda i rashoda, kao i dugovanja naših opština, počevši od 2009. godine.
Ivana BOGOJEVIĆ
Istraživačica javnih politika
