Državna revizorska institucija (DRI) samostalan je i vrhovni organ državne revizije, a ustanovljena je donošenjem Zakona o državnoj revizorskoj instituciji, u aprilu 2004. godine, kao institucionalna, eksterna, nezavisna, stručna i objektivna kontrola trošenja budžetskih sredstava i upravljanja državnom imovinom u Crnoj Gori. DRI je do sada objavila 46 izvještaja o reviziji, od kojih su šest izvještaji o reviziji završnog računa budžeta Crne Gore, a ostatak izvještaji o pojedinačnim revizijama. Broj revizija iz godine u godinu se povećava, uz postepeno povećanje kapaciteta DRI i sprovođenje novih, zahtjevnijih vrsta revizija.
U medijima, od strane poslanika, predstavnika izvršne vlasti i međunarodnih organizacija često se mogu čuti pohvale na račun DRI i kvaliteta njenog rada. Do sada nije bilo značajnijeg doprinosa radu DRI od strane nevladinih organizacija u Crnoj Gori.
Rukovodeći se iznijetim stavovima, smatramo da je vrijeme za objektivan pregled dosadašnjeg rada DRI, njenog položaja u institucionalnom okviru, načina na koji su nalazi ove institucije bili korišćeni od strane drugih nadležnih organa i, prije svega, rezultata dosadašnjeg rada. Uz podršku Evropskog fonda za Balkan, Institut Alternativa (IA) sproveo je projekat “Ka najboljoj EU praksi: Jačanje uticaja spoljne finansijske kontrole u Crnoj Gori”. Projekat obuhvata analizu pravnog okvira finansijske kontrole, kapaciteta Državne revizorske institucije (DRI) i kvaliteta međuinstitucionalne saradnje. Cilj projekta jeste dolaženje do preporuka čija će primjena dovesti do unapređenja rada DRI, a time i njenog uticaja na sistem javnih finansija, a ova publikacija treba da promoviše taj cilj i doprinese njegovoj realizaciji.
U izradi ovog istraživačkog izvještaja korišćeni su nalazi iz intervjua s predstavnicima subjekata revizije, DRI, Ministarstva finansija, Državnog tužilaštva, Direkcije za javne nabavke, Područnog organa za prekršaje Podgorica i poslanicima iz Odbora za ekonomiju, finansije i budžet. Korišćen je i materijal sakupljan od strane IA u toku prethodnih godina u vidu press clipping-a, članaka iz štampanih medija na temu državne revizije. Posvećena je pažnja i uporednoj praksi i zakonskim okvirima državne revizije u odabranim zemljama regiona (Hrvatska, BiH i Makedonija). U toku istraživanja uspostavljena je konstruktivna saradnja sa DRI, kojoj je upućen osnovni upitnik sa trideset pitanja, zahtjevi za pristup informacijama, a obavljeni su i intervjui s načelnicima sektora.
Ova analiza sadrži preporuke koje su namijenjene prvenstveno DRI, ali i ostalim učesnicima procesa kontrole javne potrošnje u Crnoj Gori. Pored njene primarne namjene, uticaja na donosioce odluka radi uvođenja novih rješenja u zakonski okvir i praksu, cilj ove analize jeste da obogati fond stručnih radova o oblasti eksterne revizije u Crnoj Gori.
Kako se u 2011. planiraju izmjene i dopune Zakona o DRI, to je prilika da se riješe određena pitanja koja značajno opterećuju dosadašnji rad DRI. Važnost daljeg rada na jačanju kapaciteta DRI istakla je i Evropska komisija u Mišljenju o zahtjevu Crne Gore za članstvo u EU, naglasivši ga kao dio jednog od sedam ključnih prioriteta čijim je ispunjenjem Crna Gora uslovljena u pogledu započinjanja pregovora o članstvu.
