Uzimajući u obzir sistem podjele vlasti, te ulogu zakonodavne grane vlasti da kontroliše izvršnu, moglo bi se reći da je centralna uloga parlamenta da vrši politički nadzor nad radom Vlade, kao i nad procesom pridruživanja Crne Gore Evropskoj uniji.
Skupština Crne Gore mora dalje raditi na jačanju svoje kontrolne funkcije u odnosu na rad izvršne vlasti. Kada je ovaj segment njenog rada u pitanju, postoji prostor za dalje unapređenje regulisanja kontrolnih mehanizama i to, npr., u pravcu:
- Organizovanja posebnih sjednica posvećenih poslaničkim pitanjima jednom mjesečno;
- Izmjena Zakona o parlamentarnoj istrazi kako bi se omogućilo, između ostalog, uvođenje kaznenih odredbi za nedostavljanje informacija i lažno svjedočenje, stvaranje pravnog osnova za pozivanje građana da svjedoče pred anketnim odborom, itd.
Jednako je važno i stvaranje preduslova za adekvatno korišćenje postojećih mehanizama kontrole:
- Nerijetko se dešava da Vlada “zaboravi” ili ignoriše zaključke Skupštine. Državne institucije različitom dinamikom dostavljaju informacije koje nadležni odbori “zahtijevaju”, kao i same informacije o realizaciji zaključaka parlamenta, pa je potrebno utvrditi obaveznost izvještavanja institucija o realizaciji zaključaka parlamenta po automatizmu, a ne po zahtjevu odbora;
- Odbor za antikorupciju još uvijek nije utvrdio proceduru za razmatranje predstavki koje dostavljaju zainteresovane strane, pa je i ovo potrebno definisati što prije;
- Potrebno je regulisati i razmatranje akata iz djelokruga borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala od strane Odbora za antikorupciju;
- Procedure za inicijative koje dolaze iz civilnog sektora su još uvijek nedovoljno uređene.
Opozicija, dalje, ne koristi Poslovnikom Skupštine garantovano pravo ”prohodnosti” dva kontrolna saslušanja u svakom od odbora tokom jedne godine. Korišćenje ove mogućnosti je od velikog značaja za unapređenje kontrolne funkcije Skupštine. Međutim, u prvoj polovini 2014. godine organizovano je tek jedno saslušanje i to u Odboru za međunarodne odnose i iseljenike.
Institut alternativa, uz podršku Fondacije za otvoreno društvo (Think Tank Fund) sprovodi projekat ”Analitički monitoring kontrolne funkcije Skupštine”, čiji je cilj jačane uticaja primjene kontrolnih mehanizama parlamenta.
Jovana MAROVIĆ
Koordinatorka istraživanja
