Jednogodišnje istraživanje o rizicima za korupciju u postupcima javnih nabavki u crnogorskim opštinama sprovedeno je u okviru projekta Korupcija na lokalnom nivou – nulta tolerancija. Projekat, između ostalog, obuhvata monitoring lokalnih akcionih planova za borbu protiv korupcije u 14 opština, kao i izradu studija praktične politike u šest oblasti visoko rizičnih za korupciju. Analiza Kako nabavljaju crnogorske opštine? je istovremeno nastavak istraživačke djelatnosti Instituta Alternativa u oblasti javnih nabavki tokom koje je izrađeno više prijedloga praktične politike, a u pravcu unaprijeđenja zakonodavnog i institucionalnog okvira i prevazilaženja problema u praksi, kao i vodič za efikasniji nadzor javnih nabavki od strane Skupštine Crne Gore.
Pregled stanja u javnim nabavkama u Crnoj Gori, sa posebnim akcentom na lokalni nivo, tokom 2012. i 2013. godine, sačinjen je na osnovu zvaničnih izvještaja o radu nadležnih institucija zaduženih za sistem javnih nabavki, zaključaka Vlade, izvještaja o analitičkom pregledu usklađenosti zakonodavstva sa pravnom tekovinom Evropske unije u poglavljima 5 Javne nabavke i 23 Pravosuđe i temeljna prava, kao i izvještaja Evropske komisije o napretku Crne Gore u 2013. godini. Ovaj dio je praćen kriterijumima za transparentno sprovođenje javnih nabavki koji su primijenjeni na crnogorske opštine, sa posebnim osvrtom na lokalne samouprave obuhvaćene projektom. Dio podataka je prikupljen i na osnovu zahtjeva za slobodan pristup informacijama.
U pravcu dobijanja relevantnih informacija o kapacitetima lokalnih samouprava za sprovođenje javnih nabavki i percepciji rizika za korupciju u ovoj oblasti, pripremljen je upitnik za službenike/ce za javne nabavke. Pitanja su formulisana na način da pruže osnovu za procjenu kapaciteta službi za javne nabavke, tenderskih komisija i procesa planiranja nabavki na (više)godišnjem nivou. Upitnik je poslat službenicima/cama za javne nabavke u 14 lokalnih samouprava, kao i službenicima/ cama za javne nabavke u javnim ustanovama i preduzećima čiji su osnivači ove opštine. Odgovori koji su dostavljeni od strane 35 službenika/ce su osnov iznijetih i identifikovanih problema u sprovođenju Zakona o javnim nabavkama na lokalnom nivou koji su predstavljeni u okviru poglavlja 4.
U skladu sa identifikovanim problemima u pravcu transparentnog sprovođenja i održivog planiranja javnih nabavki na lokalnom nivou, na kraju analize su ponuđene i preporuke za unaprijeđenje postojećeg stanja.
Analiza je pripremljena u okviru projekta “Korupcija na lokalnom nivou – Nulta tolerancija!”, koji sprovodi Centar za građansko obrazovanje (CGO) u saradnji sa NVO Institut alternativa (IA) iz Podgorice, NVO Bonum iz Pljevalja i NVO Nada iz Herceg Novog, uz podršku Evropske unije posredstvom Delegacije EU u Crnoj Gori kroz IPA 2011 i kofinansiranje Norveške kraljevske ambasade.
