Dostupnost crnogorskih poslanika za komunikaciju putem elektronske pošte na veoma je niskom nivou, pokazalo je istraživanje koje je sproveo Institut alternativa, sa ciljem da ispita u kojoj mjeri su poslanici dostupni za pitanja građana putem email adresa navedenih na sajtu Skupštine.
Tim Instituta alternativa sproveo je istraživanje koje ima za cilj da ispita u kojoj mjeri su poslanici dostupni za pitanja građana putem email adresa navedenih na sajtu Skupštine. Radi boljeg informisanja građana o njihovim izabranim predstavnicima i približavanja poslanika građanima, na sajtu Skupštine postavljene su kratke biografije svih poslanika sa kontakt informacijama koje bi trebalo da sadrže broj telefona, broj faksa i email adresu.
Istraživanje je pokazalo da informacija o email adresi jednog poslanika nije dostupna, a da jedna od navedenih email adresa nije validna. Ostale kontakt informacije, broj telefona i faksa, dostupne su za 47 poslanika, odnosno 58%.
Na email adrese preostalih 79 poslanika poslali smo email u kojem smo objasnili cilj našeg istraživanja i zamolili za potvrdu prijema. U periodu od 22.12. do 28.12. svega 20 poslanika je poslalo odgovor.
Uzimajući u obzir okolnosti koje su mogle uticati na rezultat istraživanja, prije svega brojne obaveze poslanika, ali i činjenicu da je email poslat sa adrese nevladine organizacije koja je poznata određenom broju poslanika, smatramo da je procenat dobijenih odgovora od 24,7 odsto izuzetno nizak.
Podsjećamo da jačanje odgovornosti Skupštine prema biračkom tijelu, kao i omogućavanje uključivanja građana u zakonodavni proces i objavljivanje informacija o Skupštini i njenom radu na građanima lako dostupan način, predstavljaju važne preduslove za osnaživanje demokratskog upravljanja u crnogorskom društvu. U teoriji, parlamenti su forumi u kojima su preferencije građana predstavljene od strane političkih partija i izražene kroz javne politike.
Kada se uzme u obzir rastući trend dostupnosti interneta i podatak da 63,6% domaćinstava u Crnoj Gori ima pristup internetu kod kuće[1], komunikacione metode zasnovane na informaciono-komunikacionim tehnologijama (ICT) mogu poslužiti kao dobar put za olakšavanje učešća javnosti u političkom procesu i omogućavanje građanima da daju komentare na zakonodavstvo ili razgovaraju sa svojim poslanicima.
Podsjećamo i da Etički kodeks poslanika[2] propisuje da je “poslanik dužan da se na odgovoran način odnosi prema svim građanima za vrijeme svog mandata”, kao i da je “dužan da podstiče i promoviše svaku mjeru kojom se povećava otvorenost prema javnosti”. Takođe, Međuparlamentarna unija[3] u Smjernicama za vebsajtove parlamenata navodi da je neophodno obezbijediti alate koji omogućavaju poslanicima, predstavnicima odbora i zvaničnicima parlamenta da dobijaju, upravljaju i odgovaraju na emailove građana i predstavnika civilnog društva, te da je važno koristiti ove alate na efikasan i efektivan način.[4]
Dostizanje višeg stepena odgovornosti poslanika prema biračkom tijelu utiče na jačanje parlamenta, ali i na povećanje nivoa povjerenja građana u ovu instituciju. U demokratijama u razvoju parlament je često jedina institucija koja je u stanju da obezbijedi primjenu mehanizma “kočnica i ravnoteža” i time onemogući da izvršna vlast monopolizuje moć. Ipak, crnogorski parlament uživa nizak stepen povjerenja građana. Prema istraživanjima javnog mnjenja sprovedenih u posljednje četiri godine, Skupština Crne Gore uživa niži stepen povjerenja u odnosu na Predsjednika, Vladu i Sudove Crne Gore, kao i Evropsku uniju.[5]
U okviru svojih odgovora, pojedini poslanici istakli su da ih građani rijetko kontaktiraju putem elektronske pošte, kao i da podaci o konfiguraciji emaila sa domenom skupstina.me nisu poslati svim poslanicima. Takođe, izražena je sumnja u privatnost podataka koji se razmjenjuju putem “skupštinskog emaila”.
IA stoga preporučuje da Stručna služba Skupštine redovno ažurira kontakt informacije poslanika i poslanicima obezbijedi sve neophodne informacije kako bi omogućili komunikaciju sa građanima putem emaila, te da na sajtu Skupštine bude postavljena samo jedna email adresa za svakog poslanika koju oni koriste u svakodnevnoj komunikaciji.
Takođe, ohrabrujemo građane koji imaju pristup internetu da koriste komunikacione metode zasnovane na ICT-u prilikom stupanja u kontakt sa svojim izabranim predstavnicima, a poslanike pozivamo da prepoznaju značaj učešća građana i otvorenosti procesa donošenja odluka.
Milica Milonjić
saradnica na projektima
Institut alternativa, uz podršku Fondacije za otvoreno društvo (Think Tank Fund) sprovodi projekat ”Analitički monitoring kontrolne funkcije Skupštine”, čiji je cilj jačane uticaja primjene kontrolnih mehanizama parlamenta.
—
[1] Upotreba informaciono-komunikacionih tehnologija u Crnoj Gori u 2014. godini, saopštenje Zavoda za statistiku, 31.10.2014.
[2] Objavljen u “Sl. listu Crne Gore”, br. 52. od 16. decembra 2014.
[3] Međuparlamentarna unija je međunarodna organizacija parlamenata koja broji 166 članova, uključujući Skupštinu Crne Gore.
[4] Smjernice za vebsajtove parlamenata [Guidelines for Parliamentary Websites], Međuparlamentarna unija, Ženeva, 2009, str. 27.
[5] Istraživanja javnog mnjenja koje je sproveo CEDEM u periodu od 2011. do 2014. godine.
