Dokument Evropske komisije o kredibilnoj perspektivi članstva za Zapadni Balkan najmanje noviteta nudi u oblasti vladavine prava, ocijenila je naša Milena Milošević na konferenciji organizovanoj u Beogradu.
Konferencija o Evropska uniji i Zapadnom Balkanu održana je u Beogradu, u organizaciji Generalnog direktorata za susjedstvo i pregovore o proširenju Evropske komisije, Centra za evropske politike iz Srbije i TEN mreže, čiji je Institut alternativa član.
Pojedini elementi ovog dokumenta, koji će nakon potvrde od strane svih zemalja članica Evropske unije (EU) i zvanično postati nova Srategija proširenja, nisu novi a teško je unaprijed ocijeniti koliko su loši ili dobri, smatra Milena Milošević.
Ona je ocijenila da novu Strategiju proširenja svi posmatraju kao svojevrsnu “listu želja” u kojoj treba da se nađu svačiji prioriteti. Međutim, mnogo je važnije ono što će se odvijati na osnovu inicijativa koje predlaže dokument.
Milena je podsjetila da je Evropska komisija i ranije koristila posebne ekspertske misije, koji se predlažu u dokumentu kao jedan od elemenata za snaženje u oblasti vladavine prava.
“Uloga ovih misija, međutim, bila je problematična. Na jednoj strani, one su dobre da pruže dokaz o napretku na terenu i pruže savjet o daljem razvoju određenih politika i nacionalnim vladama i Evropskoj komisiji. Na drugoj strani, međutim, domaći akteri često manipulišu nalazima ovih misija kako bi opravdali određene odluke iako šira javnost nije upoznata sa mišljenjima eksperata koje je EU angažovala”, kazala je Milena.
Ona je dodala da se Institut alternativa zbog toga zalagao da izvještaji ekspertskih misija, angažovanih od strane Evropske komisije, budu javni.
Jednako je važno da primjena novih uslova i mehanizama u okviru proširenja na Zapadni Balkan bude transparentnija nego što je to bio slučaj do sada.
Vlasništvo nad reformama koje proizilaze iz uslova Evropske unije i novog pristupa proširenju jedan je od ključnih izazova.
“Ukoliko u samom dokumentu piše da svi u regionu patimo od elemenata zarobljene države, a istovremeno se traži vlasništvo nad reformama od onih koji su doveli do zarobljavanja države, ja nemam ideju kako se to vlasništvo može ostvariti”, naglasila je.
Podsjećamo, Evropska komisija je 6. februara ove godine predstavila “Kredibilnu perspektivu proširenja i pojačan angažman EU sa Zapadnim Balkanom”. Dokument predstavlja šest inicijativa za unapređenje regiona, koje se odnose na jačanje vladavine prava, dobrosusjedske odnose, bezbjednost i migracije, socio-ekonomski razvoj, digitalizaciju i jačanje infrastructure i povezanosti.
U oblasti vladavine prava, predviđa se donošenje detaljnih akcionih planova za prevaldavanje treutnih poteškoća u sprovođenju reformi. Očekuju se i mjere za unapređenje eskpertskih misija i mjerenja reforme pravosuđa, uvođenje monitoringa važnih sudskih procesa, ali i uspostavljanje posebne zadužbine za demokratiju, kako bi se unaprijedile medijske slobode.
Tim Instituta alternativa
