Pozivamo Ministarstvo finansija da poveća transparentnost nacionalnog budžeta kroz uvođenje prakse objavljivanja budžetskih podatka u formi koja omogućava obradu i pretraživanje podataka.
Institut alternativa se u decembru 2014. godine, tokom skupštinske rasprave o prijedlogu budžeta, obratio Ministarstvu finansija inicijativom da sa poslanicima, civilnim društvom i građanima podijeli originalne budžetske dokumente, kako bi u bili ravnopravni u njihovoj analizi. Do danas nismo dobili odgovor niti su traženi dokumenti objavljeni u tzv. mašinski čitljivoj (eng. mashine readable) formi.
Trenutno, Ministarstvo finansija ne objavljuju budžetske podatke u formi koja bi dozvoljavala računarsko upravljanje podacima, upoređivanje sa prethodnim godinama i analizu (npr. excel dokument). Primjera radi, svim akterima van Ministarstva finansija, prijedlog budžeta za 2015 godinu je bio dostupan samo u formi skeniranog PDF-a, formatu koji ne dozvoljava pretragu ili bilo kakvu računarsku obradu podataka.
Objavljivanjem podataka u (skeniranom) PDF formatu, podaci su na taj način „zaključani“ – njima se ne može upravljati, ne mogu se vršiti analize, poređenja, a i sama pretraga je skoro nemoguća.
Stoga pozivamo MInistarstvo da na internet stranici objavi podatke iz usvojenih Zakona o budžetu i završnih računa budžeta od 2010. godine do danas u excel formatu. Takođe, pozivamo Ministarstvo da uspostavi praksu da se i prijedlog budžeta Skupštini dostavlja i objavljuje i u excel formatu (pored uobičajenog načina dostavljanja).
Smatramo da je potrebno da se objavljuju excel tabele sa sljedećim podacima: primici i izdaci po vrstama i ekonomskoj klasifikaciji (opšti dio), kao i raspored sredstava budžeta po potrošačkim jedinicama i izdacima po ekonomskoj klasifikaciji (posebni dio).
Ovaj korak ne bi zahtijevao dodatne napore za službenike Ministarstva, već jedino objavljivanje već postojeće dokumentacije na internet stranici Ministarstva. Nacionalni budžet se originalno i priprema u excel tabelama, od budžetskog cirkulara koji ispunjavaju potrošačke jedinice do jedinstvenog nacrta budžeta koji sastavlja Ministarstvo finansija.
Podsjećamo da objavljivanje budžetskih podataka na ovaj način predstavlja jedan od principa transparentnosti u oblasti upravljanja javnim resursima inicijative Partnerstvo otvorenih vlada (OGP), kojoj pripada i Crna Gora. Takođe, ovo je jedan od kriterijuma budžetske transparentnosti na kojem insistiraju organizacije koje ocjenjuju napredak zemalja u ovom pogledu, kao što je International Budget Project (Open Budget Index).
Kako je prošlo četiri mjeseca bez odgovora od upućivanja inicijative, ovim putem vršimo javni pritisak i pozivamo i ostale zainteresovane da nam se pridruže u ovom zahtjevu prema Ministarstvu finansija.
Marko Sošić
Istraživač javnih politika
Povezane vijesti:
