Mjesta pomoćnika ministara ne smiju da budu predmet koalicionih sporazuma, već njihova popuna treba da se vrši isključivo na osnovu javnih konkursa i provjere sposobnosti od strane posebne komisije, stav je Instituta alternativa (IA).
Mediji su objavili danas da će jedna od tema razgovora između čelnika Force i Demokratske partije socijalista povodom navodnih izmjena koalicionog sporazuma između ovih partija biti kadrovska rješenja i pozicije u vlasti, koja podrazumijevaju i zahtjev Force za mjestom pomoćnika ministra u Ministarstvu za ljudska i manjinska prava.
Bošnjačka stranka i DPS su ranije potpisale koalicioni sporazum čiji su predmet, prema medijskim izvještajima, takođe bila radna mjesta čija bi popuna trebalo da se vrši u skladu sa Zakonom a ne u skladu sa političkim dogovorima.
Ovakve prakse međupartijskog dogovaranja radnih mjesta u državnoj upravi predstavljaju obesmišljavanje Zakona o državnim službenicima i namještenicima, koji propisuje jasne procedure za popunu radnih mjesta pomoćnika ministara, odnosno generalnih direktora u ministarstvima. Te procedure podrazumijevaju prethodno objavljivanje javnog konkursa i sprovođenje provjere sposobnosti od strane komisije koju formira Uprava za kadrove.
Dakle, generalni direktori u ministarstvima, ili, kolokvijalno, pomoćnici ministara, iako, spadaju u kategoriju visokog rukovodnog kadra, su državni službenici koji treba da služe javnom interesu a ne interesima pojedinih političkih partija.
Za razliku od ministara i državnih sekretara u pojedinim ministarstvima, koji su prventstveno političke ličnosti čiji je mandat određen mandatom Vlade, pozicije generalnih direktora bi trebalo da budu u potpunosti profesionalizovane, nezavisne od smjene partija na vlasti, ili, u crnogorskom kontekstu, od međusobnog odnosa snaga u vladajućoj koaliciji.
Da bi radna mjesta generalnih direktora i sekretara u ministarstvima trebalo da predstavljaju gornju granicu koja razdvaja politička postavljenja od profesionalizovanih pozicija u državnoj upravi ukazala je i SIGMA, zajednička inicijativa Evropske komisije i Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD). Definisanje ove gornje granice je jedan od “principa javne uprave”, koje je SIGMA objavlila prošle godine, mjesec dana nakon što je reforma javne uprave, uz vladavinu prava i ekonomsko upravljanje, definisana kao jedan od tri glavna stuba najnovije Strategije proširenja Evropske unije.
IA je i ranije u svojoj studiji “Profesionalizacija rukovodnog kadra: Između države i politike”, objavljenoj u decembru 2014. godine uz podršku Fondacije Fridrih Ebert, upozorio da se, “na papiru” profesionalne pozicije visokog rukovodnog kadra i starješina organa, neformalnim praksama izlažu direktnom političkom uticaju.
Milena Milošević
Istraživačica javnih politika
