Predmet ove analize su nedostaci zakonskog i insitucionalnog okvira kojima se reguliše zapošljavanje na lokalnom nivou, kao oblast posebno rizična za korupciju. Postojeći zakonski okvir ne obezbjeđuje zapošljavanje po zaslugama i ostavlja puno prostora za zloupotrebe.
Zakon o lokalnoj samoupravi samo djelimično uređuje pravni status lokalnih službenika i namještenika i upućuje na shodnu primjenu Zakona o državnim službenicima i namještenicima koji uređuje upravljanje ljudskim resursima na centralnom nivou. Međutim, shodna primjena ovog zakona izaziva brojne probleme u praksi i ne može premostiti razlike koje postoje između državog i lokalnog nivoa, kao ni specifičnosti lokalnih službi u odnosu na centralne organe vlasti. Takođe, lokalni sektor zapošljava oko 20.000 ljudi, a Zakon se shodno primjenjuje na samo oko 4.000 zaposlenih koji rade direktno u organima lokalne samouprave. Na ostalih oko 16.000 zaposlenih u lokalnim javnim preduzećima i ustanovama, primjenjuju se labava pravila propisana Zakonom o radu.
Činjenica da čak 16 od ukupno 23 opštine nema uspostavljenu jedinicu za upravljanje ljudskim resursima i uočene poteškoće u formiranju komisija za provjeru sposobnosti kandidata za posao u organima lokalne samouprave, posljedice su pravnih nedosljednosti koje proizilaze iz shodne primjene Zakona o državnim službenicima i namještenicima na lokalni nivo. Ove pravne nedosljednosti se negativno odražavaju u praksi i čak dovode do pogrešnog shvatanja uloga i nadležnosti ključnih aktera u procesima zapošljavanja i upravljanja ljudskim resursima na lokalnom nivou.
Planovi integriteta opština ne tretiraju rizike za korupciju u zapošljavanju i upravljanju ljudskim resursima na sveobuhvatan i efikasan način. Ovi dokumenti su obesmišljeni jer kopiraju iste rizike i iste mjere za njihovo rješavanje za različite opštine, i ne predviđaju specifične mjere za prevazilaženje rizika, prilagođene različitostima koje postoje među opštinama.
Vladina radna grupa radi na pripremi novog Zakona o lokalnoj samoupravi. Trenutni nacrt tog zakona predviđa određena poboljšanja u odnosu na raniji zakon, ali ne rješava pomenute probleme u ovoj oblasti, naročito u pogledu provjere sposobnosti kandidata za radna mjesta. Stoga, još uvijek postoji prostor za dalje poboljšanje, u koje svrhe mogu poslužiti nalazi ove analize.
Kako bi se uredio službenički sistem na način koji odgovara potrebama lokalnih samouprava, novi Zakon o lokalnoj samoupravi treba da prati usvajanje podzakonskih akata koji će tretirati specifičnosti upravljanja ljudskim resursima na lokalnom nivou i naročito detaljno regulisati sprovođenje postupka provjere spobnosti kandidata. Opseg primjene zakona treba proširiti na ostale zaposlene u lokalnom sektoru, naročito one koji rade u javnim preduzećima i ustanovama koje se finansiraju iz budžeta opština. Upravljanje ljudskim resursima i uspostavljanje komisija za provjeru sposobnosti bi trebalo povjeriti posebnoj stručnoj službi - jedinici za upravljanje ljudskim resursima u svim jedinicama lokalne samouprave, kako bi se obezbijedila njihova nezavisnost u odnosu na druge sekretarijate.
