Početak primjene Strategije reforme javne uprave nije dao zadovoljavajuće rezultate. U toku je izrada novog akcionog plana koji će postaviti realnije rokove za sprovođenje novih mjera – naglašeno je na današnoj panel diskusiji.
Panel diskusiju “Reforma javne uprave: Koliko daleko je 2020?” organizovao je Institut alternativa u Podgorici, u okviru projekta “Civilno društvo za dobru upravu: Da služi i zasluži!” uz podršku Evropske unije.
Vlada je Strategiju reforme javne uprave do 2020. godine usvojila u julu prošle godine. Na događaju su predstavljeni nalazi istraživanja o reformi javne uprave, koje je sproveo Institut alternativa uz podršku partnera na projektu, nevladinih organizacija Bonum, Natura, Novi horizont i Centar za istraživačko novinarstvo.
“Početak sprovođenja Strategije još uvijek nije dao zamah reformi javne uprave”, rekla je Milena Milošević, istraživačica u Institutu alternativa, uz naglasak da 60% aktivnosti nije sprovedeno u predviđenom roku.
“Na drugoj strani, formalno ispunjavanje određenih mjera može dovesti do negativnih efekata u praksi, što najbolje ilustruje primjer izmjena Zakona o slobodnom pristupu informacijama”, dodala je ona.
Ove izmjene uvode dodatna ograničenja pristup informacijama, kao što su poslovna i poreska tajna.
Milošević je naglasila i da se u oblasti razvoja i koordinacije javnih politika formalno najviše kaska i kasni, ali i da su izraženi dodatni negativni trendovi u sprovođenju javnih rasprava. Ona je podsjetila na čitav niz zakona, za koji nijesu organizovane javne rasprave, ili su organizovane samo djelimično i po hitnom postupku.
Nalazi istraživanja upućuju i na to da zapošljavanje na državnom i lokalnom nivou pati od naslijeđenih problema iz prethodnog perioda.
“Loše upravno postupanje ima odraz u neslavnoj statistici sudske kontrole uprave”, naglasila je Milošević, dodajući da je preko 50% rješenja ministarstava, protiv kojih je pokrenut upravni spor tokom 2016. godine, poništeno. U novembru 2016. godine, ukupan broj sporova, u kojima je Zaštitnik imovinsko-pravnih interesa zastupao državne organe, iznosi preko 15.400.
Vladimir Raičević, izvršni direktor Agencije IPSOS Crna Gora, pružio je osvrt na istraživanje pružanja javnih usluga na teritoriji osam opština u Crnoj Gori metodom “tajni posjetilac”, koje je pokazalo da su opšta profesionalnost i ljubaznost službenika generalno veoma pozitivno ocijenjeni u većini ispitivanih opština, ali i da su pristupačnost i kvalitet servisa nešto slabije ocijenjeni.
Raičević je objasnio da se nedovoljna pristupačnost prvenstveno ogleda u neprilagođenosti objekata za osobe sa invaliditetom.
Danijela Nedeljković-Vukčević, generalna direktorka Direktorata za državnu upravu u Ministarstvu javne uprave, je tokom diskusije ukazala na planove da se definiše metodologija za utvrđivanje optimalnog broja zaposlenih u javnoj upravi, s obizrom na to da raniji napori u ovoj oblasti nijesu dali rezultate.
“Može se desiti da ove analize pokažu da u ministarstvima nema viška, već, naprotiv, da postoji manjak zaposlenih, a da u lokalnim samoupravama imamo najveći broj zaposlenih”, dodala je Nedeljković-Vukčević.
Ana Komatina, novinarka Centra za istraživačko novinarstvo, ukazala je da saradnja medija i uprave nije na zadovoljavajućem nivou.
“Dužina čekanja na odgovore je najmanji problem. Međutim, sporan je kvalitet odgovora”, rekla je Komatina, dodajući da odgovori često sadrže opšta mjesta i citiranja zakona.
Ona je ukazala i na selektivni pristup uprave medijima, uz naglasak da uprava češće daje informacije medijima koji su joj naklonjeni.
“Agencija za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama često tretira novinarska pitanja kao zahtjeve za pokretanje nadzora”, naglasila je Komatina.
Željka Vuksanović, predsjednica Opštine Kolašin, u diskusiji je ukazala na lošu komunikaciju između opština i Vlade, uz konkretne primjere određenih ministarstava koja ne dostavljaju opštinama neophodne podatke, prikupljene na njihovoj teritoriji i u odnosu na njihovo stanovništvo.
Tokom diskusije, predstavnici Sindikata uprave i pravosuđa, Nenad Rakočević, Predrag Spasojević i Saša Šimun, ukazali su da se reforma javne uprave najčešće svodi na smanjenje broja zaposlenih, iako, prema njihovom mišljenju, nema viška službenika u administraciji.
Nenad Rakočević je naglasio i da predstavnici Sindikata nijesu izabrani u Savjet za reformu javne uprave. Iz Ministarstva javne uprave, međutim, najavljeno da će Sindikat moći da pruži doprinos radu stručnog tima, koji će se baviti optimizacijom broja zaposlenih u upravi.
Na događaju je bilo riječi i o nacrtima Zakona o lokalnoj samoupravi i Zakona o državnim službenicima i namještenicima, koji su trenutno na javnoj raspravi. Đuro Nikač, iz Uprave za kadrove, naročito je naglasio da će unapređenje službeničkog sistema stvoriti pretpostavke za ostvarivanje ciljanih vrijednosti Strategije do 2020. godine.
Neophodno je revidiranje rokova za aktivnosti sa kojima se kasni, naročito u svijetlu činjenice da je formirana radna grupa koja će raditi na narednom dvogodišnjem akcionom planu za primjenu Strategije, zaključeno je na diskusiji.
Tim Instituta alternativa
“Civilno društvo za dobru upravu: Da služi i zasluži!” je projekat koji finansira Evropska unija u okviru programa podrške EU čiji je konkretan cilj pružanje podrške razvoju lokalnih organizacija civilnog društva.
