Institut alternativa predstavio je danas na konferenciji za medije analizu “Zapošljavanje u crnogorskim opštinama – po zasluzi ili partiji?”.
Boris Marić, viši pravni savjetnik u CGO-u, se osvrnuo na projekat “Korupcija na lokalnom nivou – nulta tolerancija!”, u okviru kojeg je pripremljena ova analiza, istakavši da isti ima za cilj jačanje uloge organizacija civilnog društva, lokalne samouprave i nadležnih državnih organa u razvoju politike, monitoringa i sprovođenja kampanje za smanjenje korupcije u lokalnim zajednicama Crne Gore. Jedan od rezultata ovog projekta jeste i šest publikacija koje se bave ključnim rizicima za pojavu korupcije na lokalnom nivou: javnim nabavkama, zapošljavanjem, javno-privatnim partnerstvima, urbanizmom, političkom korupcijom i položajem lokalnih parlamenata u sistemu borbe protiv korupcije. “Današnja tema – zapošljavanje, sa posebnim osvrtom na višak zaposlenih u lokalnim samoupravama se neminovno mora povezati sa političkim uticajem na sistem zapošljavanja i pojavom političke korupcije u cilju očuvanja stečenih pozicija vlasti na lokalnom nivou”.
Koordinatorka istraživanja u Institutu alternativa Jovana Marović je ukazala na to da su na lokalnom nivou prepoznati problemi viška zaposlenih, neadekvatno planiranje ljudskih resursa, manjak stručnog i kvalifikovanog kadra, nedovoljna motivisanost zaposlenih, partijsko zapošljavanje, nedovoljna transparentnost u vezi sa procedurama zapošljavanja, kao i nepostojanje formalnih preduslova za primjenu Zakona o državnim službenicima i namještenicima na lokalnom nivou, itd. Marović je navela da je teško utvrditi stvaran broj zaposlenih u lokalnim samoupravama, ali da je izvjesno je da je zapošljavanje na lokalnom nivou najintenzivnije prije održavanja izbora, bez obzira na višak zaposlenih u organima lokalne uprave na koji je već ukazano.
„Radnim mjestima se “kupuju” glasovi, izborna pobjeda i socijalni mir. To se negativno odražava na finansijsku stabilnost lokalnih samouprava. Sistem lokalnih finansija u Crnoj Gori je dugoročno opterećen brojnim problemima od kojih su najznačajniji pad tekućih prihoda, porast neizmirenih obaveza i kreditnih zaduženja, kao i visok nivo budžetskog deficita“, ocijenila je Marović. Ona je ukazala da pored organa lokalne uprave, problem predstavljaju i javna preduzeća i ustanove u kojima je duplo više zapošljenih, kao što je to slučaj u Baru, Budvi, Kotoru, Podgorici, Pljevljima i Tivtu.
Na osnovu podataka Ministarstva finansija, krajem prvog kvartala 2014. godine ukupan dug svih lokalnih samouprava je iznosio 171,05 miliona eura, odnosno 4,86% procijenjenog BDP za 2014. godinu, dok su ukupne neizmirene obaveze opština zaključno sa martom mjesecom iznosile su 108,61 miliona eura. Projektovane potencijalne uštede nakon racionalizacije broja zaposlenih u svim opštinama po Planu unutrašnje reorganizacije do kraja 2016. godine bi trebalo da iznose 9.388.476,33 eura.
U analizi se, dalje, ukazuje na nemogućnost utvrđivanja optimalnog broja zaposlenih u opštinama koja je u neposrednoj vezi sa lošim kadrovskim planiranjem. Unapređenju procesa planiranja ne doprinosi ni Plan unutrašnje reorganizacije javnog sektora koji je predvidio sačinjavanje neophodnih analiza o optimalnom broju zaposlenih tek godinu dana nakon usvajanja samog dokumenta koji upravo nudi projekciju racionalizacije.
Analiza «Zapošljavanje na lokalnom nivou – po zasluzi ili partiji?» je pripremljena u okviru projekta “Korupcija na lokalnom nivou – Nulta tolerancija!”, koji sprovodi Centar za građansko obrazovanje (CGO) u saradnji sa NVO Institut alternativa (IA) iz Podgorice, NVO Bonum iz Pljevalja i NVO Nada iz Herceg Novog, uz podršku Evropske unije posredstvom Delegacije EU u Crnoj Gori kroz IPA 2011 i kofinansiranje Norveške kraljevske ambasade.
