Šta pokazuje nezvanični izvještaj o poglavljima 23 i 24: Proaktivnost kao stalni zahtjev Evropske unije

Nezvanični radni dokument Evropske komisije za poglavlja 23 i 24 dodatno utemeljuje novi pristup u pregovorima Crne Gore za pristupanje EU, koji se sastoji u stavljanju naglaska na rezultate i proaktivniju ulogu institucija.

Institut alternativa je ranije pozvao Vladu da objavi ovaj dokument. Stoga pozdravljamo odluku Ministarstva evropskih poslova da, objavljivanjem ocjena o trenutnom stanju u pogavljima 23 (pravosuđe i temeljna prava) i 24 (pravda, sloboda i bezbjednost), pruži doprinos transparentnosti pregovora sa Evropskom unijom.

Objavljivanje dokumenta je naročito važno imajući u vidu da će sljedeći redovni izvještaj o Crnoj Gori, koji pokriva sva poglavlja, biti objavljen tek na proljeće 2018. godine.

Ukoliko se ocjene sadržane u objavljenom radnom dokumentu stave u širi kontekt izvještavanja o Crnoj Gori, i uporede sa ocjenama iz prethodnih izvještaja Evropske komisije o zemlji, vidljiv je sadržajniji pristup kada su u pitanju reforme koje Crna Gora treba da sprovede.

Proaktivnost” je naročito riječ koja sve češće nalazi mjesto u izvještajima Evropske komisije, i odražava pomjeranje fokusa sa izgradnje intitucija i zakonodavnih aktivnosti, koji su domininatnu ulogu imali u ranijim fazama EU integracije, na rezultate institucija i primjenu zakona u praksi.

Proaktivnija uloga nezavisnih institucija, čiji je proces izgradnje manje-više zaokružen, trebalo bi da se ostvaruje u sredini, u kojoj te iste institucije “imaju obezbijeđena neophodna sredstva, i zaštićene su od bilo kakvog uticaja i motivisane da u potpunosti primijenjuju svoja ovlašćenja” – objašnjeno je u dokumentu.

Proaktivnost se naročito zahtijeva od Agencije za sprječavanje korupcije, ali i od policije i tužilaštva u sprovođenju istraga.

Ove institucije su bile adresa za slične zahtjeve i u prethodnim izvještajima.

Još 2014. godine upozoreno je da tadašnje institucije za sprječavanje korupcije, u susret formiranju posebne Agencije, treba da budu ojačanje kako bi bile što proaktivnije.

Međutim, tri godine nakon ovog zahtjeva, ocjene o nedovoljnoj proaktivnosti Agencije za sprječavanje korupcije se ponavljaju.

Agencija mora da djeluje nezavisno i pokaže proaktivan stav. Ključan je integritet njene uprave i osoblja”, piše u izvještaju.

Slično tome, u izvještaju iz 2015. godine, naglašeno je da je snažnija i proaktivnija saradnja neophodna između tada tek uspostavljenog Specijalnog tužilaštva i budućeg specijalnog policijskog odjeljenja, Centralne banke i drugih institucija nadležnih za poreze, sprječavanje pranja novca, i carinu.

Sudeći po ocjenama iz radnog dokumenta, ni u ovoj oblasti nema opipljivih pomaka.

“Sveobuhvatna obuka o konceptu policije vođene obavještajnim radom je sprovedena, uključujući i regionalni nivo, ali do sada nije rezultirala značajnim povećanjem proaktivnih istraga. Veliki broj istraga u slučajevima organizovanog kriminala još uvijek započinju po dojavama”, naglašeno je.

Po objavljivanju poslednjeg izvještaja Evropske komisije o Crnoj Gori, Institut alternativa je pokazao da, od otvaranja pregovora 2012. godine, Crna Gora u poglavljima 23 i 24, ostvaruje najniži nivo napretka, od kojeg su lošije ocjene samo “nazadovanje” i “odustvo napretka”.

U nezvaničnom radnom dokumentu se takođe naglašava da uticaj zakonodavnih i institucionalnih reformi, uprkos određenim pomacima u oblasti suzbijanja korupcije na visokom nivou i nekih oblika organizovanog kriminala, još uvijek nije u potpunosti vidljiv.

Bilans ostvarenih rezultata, koji zapravo služi kao ključni pokazatelj napretka, je takođe još uvijek “ograničen”.

Milena Milošević
Istraživačica javnih politika

Komentariši

Vaša email adresa neće biti objavljivana. Neophodna polja su označena sa *