Ministarstvo finansija konačno objavilo izvještaj o PIFC-u, na redu Skupština, DRI i javnost
Pozdravljamo odluku Ministarstva finansija da objavi Konsolidovani izvještaj o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru (PIFC) za 2014. godinu. Izvještaji za prethodne godine su bili označavani stepenom tajnosti INTERNO, nasuprot dobrim praksama, preporukama Evropske komisije i odluci Upravnog suda.
Izvještaj je juče usvojen na sjednici Vlade i objavljen, donoseći pregršt interesantnih podataka o tome kako funkcioniše sistem unutrašnjih kontrola, sedam godina nakon usvajanja Zakona koji predviđa njihovo uspostavljanje.
U javnom sektoru trenutno radi 60 unutrašnjih revizora, koji su tokom 2014. godine obavili 114 reviziji i izdali 454 preporuke. Unutrašnji revizori su kontrolisali javne nabavke, planiranje budžeta, plaćanje faktura, obračun zarada, službena putovanja. Od ukupnog broja izdatih preporuka, manje od pola je sprovedeno, a još skoro 18% tek djelimično. Ovdje treba obratiti pažnju da se radi o statistici koju prijavljuju sami unutrašnji revizori, bez dodatnih provjera, tako da ih ne treba uzimati kao sasvim pouzdane.
Samo dva ministarstva imaju raspoređen i popunjen zakonom propisan broj unutrašnjih revizora. Stoga imamo situaciju da budžetski ogromni resori, kao što su MUP, Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, Ministarstvo ekonomije, i dr. imaju samo po jednog revizora, a određena nijednog, kao što je slučaj sa Ministarstvom pravde (budžet 9.4 mil.).
Postoji poseban problem u izvještavanju budžetskih korisnika prema 
Ministarstvu finansija. Tek 69% budžetskih korisnika je dostavilo izvještaj o finansijkom upravljanju i kontrolama, a i oni koji su dostavili, nisu podnijeli potpune podatke u svim slučajevima. Upravo zbog ovog problema smo, prilikom posljednjih izmjena Zakona o PIFC-u, tražili uvođenje kaznenih odredbe za nedostavljanje izvještaja, ali tada nismo naišli na razumijevanje ni predlagača akta ni poslanika.
Postoje i problemi u sprovođenju zaključaka datih uz prošlogodišnji izvještaj, od kojih je samo jedan sproveden u cjelosti, a ostalih pet djelimično, uz posebno izraženo nepoštovanje zaključaka od strane lokalnih samouprava.
Jedan od zaključaka Izvještaja je da svi subjekti javnog sektora uspostave sistem za prijavljivanje i utvrđivanje nepravilnosti i zloupotreba, i pored postojanja budžetske inspekcije u Ministarstvu finansija.
Sada kada su podaci o stanju unutrašnjih kontrola javni, red je na ostalim akterima da vrše pritisak na budžetske korisnike da izvrše svoje zakonske obaveze i uspostave funkcionalan sistem koji će onemogućiti zloupotrebe i neracionalno korišćenje javnih sredstava.
Pozivamo medije da prate sprovođenje zaključaka Vlade i vrše prisak na budžetske korisnike. Pozivamo Državnu revizorsku instituciju da obrati pažnju na statistiku koju unutrašnji revizori prijavljuju o ispunjenjenju preporuka i provjere njihovu istinitost. Pozivamo skupštinski Odbor za ekonomiju, finansije i budžet da ovom izjveštaju posveti posebnu sjednicu i usvoji sopstvene zaključke čije će sprovođenje u narednom periodu pratiti. Takođe, neophodna je posebna pažnja za izvještaje onih potrošačkih jedinica koji nisu dio konsolidovanog izvještaja jer izvještavaju direktno Skupštinu (kao što su Ombudsman, Agencija za nacionalnu bezbjednost, Agencija za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama i dr.).
Marko Sošić
Istraživač javnih politka
