Iako sve učestalija, kontrolna i konsultativna saslušanja od strane skupštinskih radnih tijela ne proizvode dovoljno uticaja u praksi jer većina njihovh zaključaka ostaje nerealizovana, ocijenio je Stevo Muk, predsjednik Upravnog odbora Instituta alternativa, na današnjoj konferenciji o ulozi parlamenta.
“Potrebni su konkretniji zaključci sa saslušanja, potrebno je da se oni poštuju u praksi i proizvode promjenu. Neophodno je da opozicija u potpunosti koristi pravo prohodnosti dva saslušanja u svim odborima u toku jedne godine, što do sada nije bio slučaj”, rekao je Muk na konferenciji “Kako unaprijediti kontrolnu funkciju Skupštine Crne Gore?”, koju je IA organizovao uz podršku Fondacije Institut za otvoreno društvo iz Budimpešte, odnosno Think Tank Fonda.
On je podsjetio da institucije nijesu obavezne da izvještavaju o realizaciji skupštinskih preporuka, ali i da ne postoji nikakva politička odgovornost ukoliko skupštinski odbori ne usvoje izvještaje o svom radu.
“Ne postoji procedura za razmatranje predstavki koje dostavljaju građani i postojeća struktura radnih tijela u parlamentu nije optimalna u odnosu na obim nadležnosti”, naglasio je Muk, podsjetivši da je u svom dosadašnjem radu IA ponudio konkretne preporuke za unapređenje kontrolne uloge Skupštine.
Uvodničar na konferenciji, osim predsjednika Upravnog odbora IA, bio je i Ranko Krivokapić, predsjednik Skupštine Crne Gore, koji je naglasio da, iako Skupština nije imala dovoljno efikasnih zaključaka poslije saslušanja, sama činjenica da je sprovodila saslušanja ide u prilog javnosti njenog rada i razvoju parlamentarizma.
“Politička elita mora imati svijest o odgovornosti koja nije isključivo zakonska”, rekao je on, naglasiviši važnost uloge nevladinog sektora u Crnoj Gori, u kojoj se još uvijek nijesu stekli uslovi da se ispune osnovni javni i državni interesi.
Aleksandar Damjanović, predsjednik Odbora za ekonomiju finansije i budžet, rekao je na prvom panelu da bi trebalo razmisliti o opravdanosti postojanja pojedinih odbora koji rijetko sazivaju sjednice, kao i da jedan poslanik ne bi trebalo da bude angažovan u više od dva odbora.
On, kao i Marta Šćepanović, poslanica Demokratske partije socijalista, koja je takođe govorila na konferenciji, podržali su ideju za koju se ranije zalagao IA da se obezbijedi prenos sjednica odbora.
Rifat Rastoder, predsjednik Odbora za politički sistem, pravosuđe i upravu, naglasio je da poslanici politiku i dalje ne shvataju kao ozbiljan posao, a da sjednice Skupštine više podsjećaju na višestranačke tribine.
Predrag Bulatović, predsjednik Odbora za antikorupciju, ukazao je na izazove sa kojima se ovo tijelo suočavalo u nadzoru nad borbom protiv korupcije. Podsjetio je da su predstavnici tužilaštva ranije imali stav da nisu dužni da dolaze na sjednice Odbora.
“Sada poštuju ovu obavezu i to je pomak”, rekao je on, istakavši, međutim, da samo Odbor za antikorupciju i Odbor za evropske integracije imaju manjak opozicionih predstavnika.
Odnos u ovim tijelima je 8 predstavnika parlamentarne većine naspram 5 predstavnika parlamentarne manjine, dok je u drugim odborima taj odnos ujednačeniji.
Jovana Marović, koordinatorka istraživanja u IA naglasila je da Skupština Crne Gore svoju ulogu u borbi protiv korupcije kroz Odbor za antikorupciju, kroz upotrebu kontrolnih mehanizama ali i kroz praćenja pregovora između Crne Gore i Evropske unije.
Ona je naglasila da, više od dvije godine nakon osnivanja, Odbor za antikorupciju nije uspio da odgovori na pitanje koje je postavio IA u jednom od svojih papira – da li je ovo radno tijelo lijek ili placebo za korupciju u zemlji.
Marovićeva je naglasila da bi javnost trebalo da bude bolja informisana o doprinosu Skupštine pregovorima sa EU. “Kako će Akcioni plan za poglavlje 23 biti jedini strateški dokument za borbu protiv korupcije, trebalo bi organizovati kvartalno neku vrstu konsultativnog saslušanja u Odboru za evropske integracije ili zajedničkim sjednicama sa Odborom za antikorupciju gdje bi ministar pravde i glavni pregovarač izvještavali o napretku o sprovođenju plana, problemima u realizaciji i izazovima u procesu pregovora i borbi protiv korupcija”, dodala je ona.
Slaven Radunović, predjsednik Odbora za evropske integracije, ukazao je na raskorak između zakonodavnog okvira i političke volje za njegovo sprovođenje: “Da postoji politička volja u Crnoj Gori, ne bi bilo problema ni sa starim zakonima”.
Svetlana Rajković, iz Ministarstva pravde, pregovaračica za poglavlja 23 i 24 sa EU, rekla je da su kapaciteti državnih organa za borbu protiv korupcije ograničeni, ali i da je na ovom polju ostvaren napredak.
“Možemo donijeti najbolje zakone, dok pojedinačno kao građani ne vjerujemo u njih, neće se primjenjivati”, rekla je Rajkovićeva.
